آیا ارواح در برزخ می توانند با اقوام و خویشان ارتباط برقرار کنند؟

تاریخ بروزرسانی : 2022-02-03

گردآوری : نیک صالحی

طبق روایات روح انسان ها بعد از مرگ و در عالم برزخ سراغ خانواده خود رفته و آن ها را ملاقات می کنند اما این ملاقات به شرایط و زمان خاصی بستگی دارد در ادامه همراه با Niksalehi شوید تا درباره ارتباط برزخیان با اهل دنیا بیشتر بخوانید.

بر اساس روایات و هم‏چنین با توجه به ارتباط نسبى که بدن برزخى با بدن مادى که در زیر خاک
پنهان است، دارد.
ارواح انسانى در برزخ براساس منزلت و فضایلى که در دنیا داشته ‏اند، امور دنیوى را درک کرده و حتى
به خانواده خودسر زده و آنها را زیارت مى‏کنند و این امر مى‏تواند در هر زمانى و براى هر فردى
باشد ولى روز جمعه کمترین ومشخص ‏ترین زمانى است که در روایات وجود دارد، در این باب تنها به ذکر دو
روایت بسنده مى‏کنیم:

۱– اسحق‏بن عمار از امام کاظم(ع) پرسید: آیا مؤمن خانواده خویش را زیارت مى‏کند؟ فرمود: آرى.
گفتم: چقدر؟فرمود: بر حسب فضایلشان.
پاره‏اى از آنان هر روز و پاره‏اى هر سه روز خانواده خود را زیارت مى‏کنند.
اسحق بن عمار مى‏گوید: در
اثناى کلام حضرت دریافتم که مى‏فرمود: کم‏ترین آنان هر جمعه (خانواده خود رازیارت مى‏کنند) پس گفتم: در چه ساعتى؟ فرمود:
هنگام زوال خورشید یا مثل آن، پس خداوند فرشته‏اى را با او روانهمى‏کند تا چیزهایى را به او نشان دهد
که شاد شود و از وى چیزهایى را بپوشاند که او را غمگین مى‏سازد، (کلینى، محمدبن ابراهیم، کافى، به تصحیح
على‏اکبر غفارى، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۵۰، ج ۳، کتاب الجنائز، ص ۲۳۱، روایت پنجم).

۲– امام صادق(ع) فرمود: «به درستى
که مؤمن خانواده خویش را زیارت مى‏کند پس آنچه را دوست دارد مى‏بیند وآنچه را ناخوشایند دارد از او پوشیده
مى‏شود و به درستى که کافر خانواده خویش را زیارت مى‏کند پس مى‏بیند آنچه ناخوشایند اوست و از او پوشیده
مى‏شود آنچه را دوست دارد.
امام(ع) فرمود: پاره‏اى از ایشان هر جمعه زیارت مى‏کنند و پاره‏اى بر حسب عمل خود زیارت مى‏کنند»، (همان، ص ۲۳۰،
روایت اول)

از بعضی روایات استفاده می شود که امکان ارتقای درجه در برزخ برای عده ای وجود دارد
البته این یکی از پاداش های بزرگ الهی است که هر کس را یارای رسیدن به آن ها نیست اما
شیعیان و دوستداران اهل بیت (ع) می توانند به چنین مقاماتی برسند مثلا اگر در دنیا قرآن را به خوبی
فرا نگرفته باشند در قبر به آن ها یاد داده می شود و همین امر موجب توفیع درجاتشان می شود.

حفص گوید: «شنیدم که امام موسی بن جعفر علیه السلام به مردی می فرمود آیا دوست داری در دنیا باقی
باشی؟ عرض کرد بله فرمود برای چه؟ عرض کرد برای خواندن قل هو الله احد پس حضرت مقداری سکوت کرده
و پس از مدتی فرمودند: ای حفص کسی که از دوستان و شیعیان ما بمیرد و قرآن را خوب نداند
(یا نخواند) در قبر به او می آموزند تا خدای تعالی به سبب آن درجه اش را بالا برد چرا
که بهشت به اندازه آیات قرآن است به او گفته می شود بخاون و به مقام بالاتر برو او هم
می خواند و بالا می رود».
(محمد بن یعقوب کلینی، اصول کافی، ترجمه
سید هاشم رسولی محلاتی، دفتر نشر فرهنگ اهل بیت، ج ۴، ص ۴۰۸،
حدیث ۱۰) از این روایت به خوبی معلوم می شود
که تکامل افراد منحصر به دنیا نیست.
بلکه در برزخ هم، برای عده ای
خاص امکان دارد، ولی این حقیقت هم شرائطی دارد از جمله این که
افراد شایستگی نیل به چنین درجاتی را داشته باشند.
(محمد بن یعقوب کلینی، اصول کافی، ج۲، ص ۶۰۶)

از روایات معصومین (ع) استفاده می شود که آنان در
عالم برزخ یکدیگر را می شناسند و به دیدار یکدیگر نیز می روند.
در روایتی حماد بن عثمان از امام صادق علیه السلام نقل می کند.
حضرت در جواب این سؤال که آیا ارواح مؤمنان با یکدیگر
ملاقات می کنند؟ فرمود: بله، و از یکدیگر
سؤال می کنند و یکدیگر را می شناسند و هنگامی که یکی از آنها دیدی می گویی فلانی است.

در بعضی روایات با تعبیر «تیزاورون» زیارت و ملاقات ها
ارواح با یکدیگر را بیان می کنند حتی در
بعضی نقل ها از امام صادق علیه السلام آمده است که وقتی شخصی از دنیا برود ارواح دیگران نزد او
آمده و از آنان درباره کسانی که از دنیا رفته اند یا هنوز زنده اند سؤال می کنند پس اگر
گفت: او هنوز زنده است، به او امیدوار می شوند، ولی اگر گفت مرده است گویند سقوط کرده است.
(زیرا اگر سقوط نکرده بود و به عذاب الهی وارد نشده بود هم اکنون نزد ما بود) سپس به یکدیگر
می گویند او را ترک کنید و بگذارید تا از مرارت ها و سختی های مرگ آرامش یابد.

(بحارالانوار، ج ۶، ص ۲۶۹ ؛ علی محمد قاسمی، برزخ پژوهشی قرآنی و روائی، انتشارات مؤسسه امام خمینی ره، ص
۲۱۱ و ۲۵۶) اما در مورد خواب دیدن اموات و ارتباط و تکلم با آنها دستوری را محدث قمی در
مفاتیح الجنان ذکر کرده است که هر کس
خواسته باشد در خواب ببیند یکی از پیامبران و امامان علیهم السلام
را یا یکی از مردمان یا والدین خود را بخواند سوره شمس ولیل و قدر و قل یا ایها الکافرون
و سوره اخلاص و معوذتین قل اعوذ برب الفلق و برب الناس
را پس بخواند صد مرتبه سوره قل هو
الله احد و صد مرتبه صلوات بفرستد و بخوابد با
وضو به جانب راست خواهد دید هر که را که
اراده کرده باشد ان شاءالله و تکلم خواهد کرد با او ان شاء الله هر چه بخواهد.

از رسول خدا نقل شده که فرمود: برای مردگان خود هدیه (صدقه و دعا) بفرستید، ارواح مومنان هر جمعه
به آسمان دنیا می آیند، در برابر منازل خود با چشم گریان می گویند: ای اهل و
فرزندان و پدر و مادر و خویشان من! از آن اموالی که در دست ما بود و حالا در دست
شما است و عذاب و حساب آن بر ما است
مهربانی کنید به درهمی قرص نانی، لباسی که
خداوند شما را از لباس های بهشت بپوشاند،
سپس پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه وآله ـ و همراهان گریه کردند و…
در منابع اهل سنت نیز از ارتباط و حضور ارواح برزخی با عالم دنیا مطالب
فراوانی یافت می شود و از جمله این که:
رسول خدا فرمود: کسی که به زیارت قبر برادری می رود، (روح آن میت) با او اُنس
می گیرد پاسخ سلام می دهد; کارهای شما بر اقوام و اقارب شما (که در برزخ اند) عرضه می شود
و موجب خوشحالی یا ناراحتی آنها می شود
حدیث مشهوری که از امّ سلمه نقل شده و طی آن از
شهادت امام حسین ـ علیه السلام ـ خبردار
شده را مشروح نقل کرده اند که خود بهترین دلیل بر ارتباط بین این دو جهان است.
ام سلمه می گوید: رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله ـ را در خواب دیدم
در حالی که بر سر و محاسن مبارک شان خاک نشسته بود، عرض کردم چه شده ای رسول
خدا، فرمود: دیروز شاهد شهادت حسین بودم

پرسمان -پاسخ