گر می فروش حاجت رندان روا کند
ایزد گنه ببخشد و دفع بلا کند
ساقی به جام عدل بده باده تا گدا
غیرت نیاورد که جهان پربلا کند
حقا کز این غمان برسد مژده امان
گر سالکی به عهد امانت وفا کند
گر رنج پیش آید و گر راحت ای حکیم
نسبت مکن به غیر که این‌ها خدا کند
در کارخانه‌ای که ره عقل و فضل نیست
فهم ضعیف رای فضولی چرا کند
مطرب بساز پرده که کس بی اجل نمرد
وان کو نه این ترانه سراید خطا کند
ما را که درد عشق و بلای خمار کشت
یا وصل دوست یا می صافی دوا کند
جان رفت در سر می و حافظ به عشق سوخت
عیسی دمی کجاست که احیای ما کند
شکست و پیروزی همسایه دیوار به دیوار هم هستند، زندگی پستی و بلندی های فراوانی دارد. از شکست ها و سختی های روزگار ناامید نشوید و غم به دل راه ندهید. به خداوند توکل کنید و به رحمتش امیدوار باشید.
به زودی مشکلات و غم و اندوه به یاری و لطف پروردگار برطرف می شود. از گذشته و اشتباهاتی که کرده اید درس بگیرید و بقیه آن را فراموش کنید، از امروز عزم خود را جزم کرده و برای آینده ای نیکو تلاش کنید.
روزهای عمر به سرعت می گذرد، لحظه های شادی را دریابید. مراقبت افرادی که قصد آسیب رساندن به شما را دارند باشید.
********************
«حافظ نامه»
تالیف استاد بهاءالدین خرمشاهی
انتشارات سروش
این مجموعه، شرح الفاظ، اعلام، مفاهیم کلیدی و ابیات دشوار حافظ را موضوع بحث خود قرار داده و سعی داشته با زبانی ساده آن را برای مخاطب خود بازگشایی کند.
«حافظ نامه»مرجعی معتبر و شناخته شده برای معرفی شعر و جهان فکری حافظ به شمار می رود.
نویسنده در این اثر با رعایت ایجاز، در حدود یک هزار مطلب مقاله گونه را، از یک- دو سطری تا ۱۰ الی ۱۵ صفحه ای، در معرفی الفاظ کلید، مفاهیم کلیدی و اعلام بر مبنای کهن ترین و اصیل ترین منابع دربردارد.
خرمشاهی این الفاظ، اعلام و مفاهیم کلیدی را، نه از روی لغت نامه ها، بلکه آن گونه که در دیوان حافظ آمده شرح داده است، و از به نثر درآوردن اشعار، به دلیل کمال فصاحت و شیوایی و شفافیتی که سخن او دارد، (مگر در موارد استثنا) پرهیز کرده است.
مبدا فکر نگارنده کتاب این بوده که اکثر غزل ها و ابیات حافظ نیاز به شرح ندارد و سهولت بیان حافظ بسی نزدیکتر به سعدی است.
هر شرحی بر شعر حافظ، مخصوصا، هر شرح کامل سراسری، باطناً گزینشی است یعنی بخش عمده آن توضیح واضحات است و به مسائلی می پردازد که مشکلی دربر ندارد.
بنابراین یک راه چاره از نظر نگارنده این بود که فقط بر مشکلات حافظ شرح بنویسد. به این ترتیب طریقه بینابینی را در پیش گرفت و بر غزل های بهتر و دشوارتر حافظ شرح نوشت.
خرمشاهی در این کتاب، ۲۵۰ غزل بهتر حافظ را به سائقه انس خویش انتخاب کرده و سپس ذیل غزل ها به شرح الفاظ، اعلام، مفاهیم کلیدی و ابیات دشوار هر یک پرداخته است.
در پایان کتاب هم فهرست کاملی از همه الفاظ و اعلام و مفاهیم کلیدی و حتی اختلاف قرائت است که به شماره صفحه ارجاع می دهد.
روشی که این مولف در شرح مذکور در پیش گرفته، دو پایه دارد. ابتدا شرح حافظ به حافظ یعنی استفاده از ابیات و تعابیر خود حافظ برای شرح مشکلات هر مورد که این روش در فرهنگ اسلامی سابقه ای کهن دارد.
روش دوم هم به دست دادن پیشینه و پشتوانه برای هر لفظ و لغت و تعبیر از ادبیات فارسی پیش از حافظ یا معاصر با اوست یعنی نویسنده هر جا که لازم بوده به شعر و ادب پیش از حافظ استناد کرده است.
استادان و صاحب نظران ادبیات فارسی هم نقد و نظرهایی بر این اثر نوشته اند که نویسنده ۲۰ یادداشت از آن ها را پس از حذف تعریف و تعارف ها، در ۲۰۰ صفحه پایان جلد دوم کتاب درج کرده است.
درباره استاد خرمشاهی
بهاءالدین خرمشاهی (زاده فروردین ۱۳۲۴ در قزوین) نویسنده، مترجم، فیلسوف، روزنامه‌نگار، طنزپرداز، فرهنگ‌نویس، حافظ پژوه، شاعر و استاد دانشگاه ایرانی است. وی تألیفاتی در حافظ‌شناسی و تفسیر اشعار او دارد.
او در رشتهٔ پزشکی پذیرفته شد اما تحصیل در این رشته را در سال سوم نیمه‌کاره رها کرد و به همراه کامران فانی، سعید حمیدیان و قدمعلی سرامی به تحصیل در رشتهٔ ادبیات فارسی پرداخت.
پژوهش در شعر و زندگی حافظ شیرازی حوزهٔ تخصصی کار پژوهشی خرمشاهی است. خرمشاهی تاکنون بیش از دوازده کتاب دربارهٔ حافظ نوشته و در آن میان کتاب «حافظ‌نامه» در زمینهٔ شرح الفاظ، اعلام، مفهوم‌های کلیدی و بیت‌های دشوار حافظ بیش از همه شهرت دارد.
