واژینیسموس، به انقباض غیر ارادی عضلات واژن در هنگام دخول گفته می‌شود. این بیماری یک اختلال درد جنسی است که با مشکلات و درد درهنگام جاگذاری واژینال، مانند رابطه جنسی یا هنگام استفاده از تامپون مشخص می‌شود.
واژینیسموس با اعمال ترس و اضطراب منجر به اجتناب از رابطه جنسی، معاینه واژینال و استفاده از تامپون می‌شود. همگی این موارد می‌توانند فرد مبتلا به این بیماری را تا حد زیادی سر خورده کنند و کیفیت زندگی او را تا حد زیادی کاهش دهند.
به طور سنتی این بیماری به عنوان یک انقباض غیرارادی یا حالت هایپرتونیک عضلات کف لگن در نظر گرفته می‌شود. با این حال، یک جزء روانشناختی قوی با به وجود آمدن آن مرتبط است؛ بنابراین می‌توان این بیماری را به عنوان یک اختلال عملکرد روانی-جنسی برشمرد.
آگاهی از محرک درد روانی که باعث به وجود آمدن واژینیسموس شده است، بسیار حیاتی است. در ادامه همراه ما باشید تا علل بروز این مشکل و راه‌های درمان این بیماری را بررسی نماییم.
انواع واژینیسموسواژینیسموس به دو دسته طبقه بندی می‌شود:
• واژینیسموس اولیه: وضعیتی که در آن دخول واژن هرگز به دست نیامده است (اصطلاحا فرد همچنان باکره است)
• واژینیسموس ثانویه: وضعیتی که در آن حداقل یک بار دخول واژن اتفاق افتاده است، اما انجام دوباره دخول دیگر امکان پذیر نیست. این نوع واژینیسموس معمولا به دلیل عواملی مانند جراحی زنان، تروما یا تشعشع به وجود می‌آید.
همچنین برخی از زنان پس از یائسگی دچار واژینیسموس می‌شوند. هنگامی که سطح استروژن کاهش می‌یابد، عدم روانکاری واژن و خاصیت ارتجاعی آن، مقاربت را دردناک، استرس زا یا غیرممکن می‌کند. این اتفاق می‌تواند منجر به واژینیسموس در برخی از زنان شود.
علت بروز واژینیسموس چیست؟واژینیسموس وضعیتی است که می‌تواند به دلیل استرس‌های فیزیکی، استرس‌های عاطفی و یا هر دو رخ دهد. برای درک بهتر علت بروز این بیماری، باید ابتدا محرک‌های فیزیکی و عاطفی اطراف خود را بررسی نمایید.
برخی از محرک‌های عاطفی که ممکن است باعث ایجاد واژینیسموس در شما شده باشند، به شرح زیر هستند:
• ترس از درد یا بارداری
• احساس شرم و گناه در مورد عملکرد جنسی
• مشکلات رابطه، به عنوان مثال، داشتن یک شریک متجاوز یا احساس آسیب پذیری در رابطه
• رویدادهای آسیب زای زندگی (تروما)، از جمله تجاوز جنسی یا سابقه سوء استفاده
• تجربیات دوران کودکی، مانند قرار گرفتن در معرض تصاویر جنسی یا به تصویر کشیدن رابطه جنسی در دوران رشد
برخی از محرک‌های فیزیکی به شرح زیر هستند:
• عفونت، مانند عفونت دستگاه ادراری (UTI) یا عفونت قارچی
• شرایط سلامتی، مانند سرطان یا لیکن اسکلروزی
• زایمان
• یائسگی
• جراحی لگن
• روانکاری ناکافی واژن
• عوارض جانبی دارو
مشکلات جنسی می‌تواند بر افراد از هر جنس تأثیر بگذارد. فرد نباید خود را سرزنش کند یا احساس شرم کند. در بیشتر موارد، این مشکلات قابل درمان هستند.
علائم واژینیسموسسفت شدن غیرارادی عضلات واژن اولین علامت واژینیسموس است، اما شدت این عارضه در زنان مختلف متفاوت است. در همه موارد، انقباض واژن، نفوذ را دشوار یا غیرممکن می‌کند.
اگر به واژینیسموس مبتلا باشید، نمی‌توانید انقباضات ماهیچه‌های واژن خود را مدیریت یا متوقف کنید. واژینیسموس همچنین می‌تواند علائم دیگری از جمله ترس از دخول واژن و کاهش میل جنسی مرتبط با دخول را به دنبال داشته باشد.
اگر واژینیسموس دارید، به این معنی نیست که فعالیت‌های جنسی شما به طور کامل متوقف خواهند شد. شما همچنان تحریکات جنسی را تجربه خواهید کرد و احساس لذت جنسی و میل به ارگاسم شما همچنان پابرجا می‌مانند.
درمان واژینیسموسبسته به علت، درمان ممکن است شامل متخصصان مختلف باشد. به طور کلی، درمان واژینیسموس با هدف کاهش سفت شدن خودکار عضلات، از بین بردن ترس از درد و رفع هر گونه ترس دیگری که ممکن است با مشکل مرتبط باشد، انجام می‌شود. متخصصان معتقدند، روش‌های روانشناختی بهترین گزینه برای درمان این مشکل هستند.
اگر قصد دارید اطلاعات بیشتری درباره راه‌های درمان واژینیسموس بدانید؛ به شما پیشنهاد می‌کنیم از مجلسه سلامت دکترتو دیدن فرمایید.
حساسیت زدایی پیشروندهحساسیت زدایی پیشرونده، درمان اصلی واژینیسموس به حساب می‌آید. این درمان شامل قرار دادن آهسته و تدریجی فرد در معرض نفوذ است. برای اثربخشی این درمان، می‌بایست زوج‌ها به طور مشترک با یکدیگر همکاری کنند. این درمان تشویق فرد به لمس ناحیه‌ای تا حد امکان نزدیک به دهانه واژن بدون ایجاد درد شروع می‌شود. زوجین باید محدوده لمس خود را هر روز به دهانه واژن نزدیک‌تر کنند.
هنگامی که آن‌ها بتوانند ناحیه اطراف واژن را لمس کنند، تشویق می‌شوند که لب‌های واژن یا لابیا‌ها را لمس کرده و باز کنند. مرحله بعدی درمان، قرار دادن انگشت خواهد بود.
زمانی که فرد بتواند این کار را بدون درد انجام دهد، استفاده از گشادکننده پلاستیکی (دیلدو) پیشنهاد می‌شود. اگر فرد بتواند دیلدو را بدون درد وارد کند، گام بعدی این است که آن را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در درون واژن بگذارند تا عضلات به فشار عادت کنند. در مرحله بعد، فرد می‌تواند از یک سایز بزرگتر استفاده کند و سپس می‌تواند به شریک خود آموزش دهد که چگونه آن را اعمال کند.
وقتی فرد احساس می‌کند به این کار عادت کرده است، می‌تواند به همسرش اجازه دهد آلت تناسلی خود را نزدیک (اما نه داخل) واژن قرار دهد. هنگامی که آن‌ها با این موضوع کاملاً راحت باشند، زوجین می‌توانند دوباره رابطه جنسی را امتحان کنند. آن‌ها ممکن است بخواهند به تدریج به این مرحله برسند.
اگر علت واژینیسموس مشکلات روانی باشد، تکنیک‌های تمدد اعصاب می‌توانند در بهبود سریعتر مشکل کمک شایانی کنند.
۵ درمان دیگر واژینیسموسروشهای دیگری که پزشک ممکن است واژینیسموس را درمان کند عبارتند از:
• تمرینات کنترل کف لگن: این تمرینات شامل فعالیت‌های انقباض و آرامش عضلانی یا تمرینات کگل برای بهبود کنترل عضلات کف لگن است.
• آموزش و مشاوره: ارائه اطلاعات در مورد آناتومی جنسی و چرخه پاسخ جنسی می‌تواند به افراد در درک درد و فرآیند‌هایی که بدنشان طی می‌کند کمک کند.
درمان گشادکننده واژن: گشادکننده‌های واژن دستگاه‌هایی لوله‌ای شکل هستند که در اندازه‌های مختلف وجود دارند. هدف اصلی آن‌ها کشش واژن است. افراد مبتلا به واژینیسموس از گشادکننده‌ها استفاده می‌کنند تا حساسیت کمتری نسبت به نفوذ واژن داشته باشند. ارائه دهنده شما ممکن است توصیه کند ابتدا از کرم بی حس کننده موضعی در قسمت بیرونی واژن استفاده کنید تا کار گذاشتن گشاده کننده آسان‌تر شود.
• فرکانس رادیویی پالسی (PRF): این یک درمان نسبتاً جدید است که معمولاً برای درد عصبی استفاده می‌شود. تحقیقات محدودی از این سبک درمان در دسترس است، با این حال مشخص شده است که این درمان پتانسیل قابل توجهی دارد.
•جراحی: این درمان بسیار نادر است و معمولاً فقط زمانی ضروری است که مشکلی در واژن وجود داشته باشد که شبیه علائم واژینیسموس است.
از آنجایی که علل واژینیسموس می‌تواند چند وجهی باشد، درمان فرد باید بر عوامل فیزیکی و روانی متمرکز باشد. ممکن است یک فرد نیاز به کار با یک درمانگر یا روانپزشک داشته باشد.
هر کسی که نگران علائم مربوط به واژینیسموس است باید برای ارزیابی با یک متخصص زنان صحبت کند.
