ویجیاتو: ۱۰ انیمیشنی که در ۲۰۲۳، بیست و سه ساله می شوند

به نظر می رسد سال ۲۰۲۳ سالی باورنکردنی برای فیلم‌های انیمیشن باشد. پس از تاخیرهای متعدد، سرانجام تماشاگران می‌توانند فیلم موردانتظار Super Mario Bros، دنباله‌ انیمیشن دوست داشتنی و موفق Spider-Man: Into the Spider-Verse و Aardman’s Chicken Run را ببینند. امسال Elemental از استودیوی همیشه قابل اعتماد پیکسار را نیز خواهیم دید. همچنین یک فیلم کاملاً جدید با عنوان مهاجرت از Illumination (استودیویی که مسئولیت فرنچایز من نفرت انگیز و مینیون‌ها را بر عهده دارد) وارد بازار خواهد شد.

احتمالاً هیجان‌انگیزترین پروژه (و شاید بزرگترین قمار دیزنی با توجه به انتظارات نسل‌های کنونی در مورد انیمیشن) فیلم Wish به مناسب صدمین سالگرد دیزنی خواهد بود. دیزنی در حال ترکیب تکنیک‌های انیمیشن دو بعدی سنتی با فناوری پیشرفته CGI در یک ماجراجویی افسانه‌ای کاملاً جدید است.

اگر بخواهیم وارد ماشین زمان شویم و به ۲۳ سال قبل، یعنی سال ۲۰۰۰ برگردیم، وقتی صحبت از فیلم‌های انیمیشن شود، با چشم انداز بسیار متفاوتی روبه رو خواهیم شد. اوضاع خیلی هم برای این ژانر روشن نبود. به نظر می‌رسید دیزنی پس از عبور از عصر رنسانس خود و موج عظیم موفقیت‌هایش در دهه ۹۰ میلادی، ایده‌های خلاقانه‌اش دیگر ته کشیده‌اند و وارد دوران رکود شده است. یک دهه هم طول کشید تا بتواند از آن بیرون بیاید.

در استودیوهای دیگر، برخی از بلندپروازانه‌ترین پروژه‌های انیمیشنی که بیشترین بودجه‌ها را داشتند در گیشه‌ سخت شکست خوردند. این تا حدی به دلیل تغییر در انتظارات از سوی مخاطبانی بود که به لطف موفقیت‌های شرک و پیکسار، اکنون می‌خواستند انیمیشن‌هایشان کاملاً کامپیوتری باشند. متأسفانه، برخی از پروژه‌های بزرگ‌تر چندین سال قبل توسعه خود را آغاز کرده بودند و نتوانستند بر این اساس، چنین تغییری را پیش‌بینی کنند یا خودشان را با آن تطبیق دهند.

اگرچه همه چیز بد نبود، اما قطعاً افت و خیزهای زیادی برای این ژانر پیش آمد و حالا در فهرست زیر، نگاهی به ۱۰ مورد از قابل توجه‌ترین انیمیشن‌های منتشر شده در سال ۲۰۰۰ خواهیم داشت.

یک جواهر پنهان دانمارکی، کمک! من ماهی هستم! داستان سه کودک و تبدیل شدنشان به ماهی به دست یک دانشمند دیوانه را روایت می‌کند. این فیلم دوست داشتنی و انیمیشن زیبایش که با استفاده از روش‌های دو بعدی سنتی ساخته شده، یادآور دیزنی در دوران اوج خود است. این اثر در ایالات متحده با صدای بازیگران انگلیسی زبان، که شامل آرون پال جوان و بازیگران افسانه‌ای بریتانیایی تری جونز (مانتی پایتان) و مرحوم آلن ریکمن می‌شد، به اکران درآمد.

دایناسور فیلمی است که وقتی صحبت از کاتالوگ عظیم و چشمگیر دیزنی به میان می‌آید، در قلمرو فراموش شدگان ناپدید می‌شود، اما، چه باورتان بشود و چه نشود، این اثر پرفروش‌ترین فیلم انیمیشن سال ۲۰۰۰ بود. مسلما رقابت آن سال خیلی محدود بود و این اثر قدرت تبلیغاتی دیزنی را هم داشت. در حالی که انیمیشن رایانه‌ای در زمان خود واقعاً از نظر زیبایی شگفت‌ انگیز به نظر می‌رسید و نشان‌ دهنده چیزهای بزرگی بود، فیلم از یک داستان خسته کننده و فراموش‌ شدنی و شخصیت‌های نسبتاً تک بعدی رنج می‌برد.

از دیگر انیمیشن‌هایی که در سال ۲۰۲۳، بیست و ساله می‌شوند می‌توان به Rugrats in Paris اشاره کرد. در طول دهه ۹۰ میلادی، سریال کارتونی The Rugrats یکی از محبوب‌ترین و معروف‌ترین برنامه‌های انیمیشن روی آنتن بود. جذابیت آن از مفهوم تجربه زندگی از نگاه گروهی از کودکان نوپا ناشی می‌شود و اینکه چگونه فعالیت‌های روزمره می‌تواند برای آنها مانند یک ماجراجویی بزرگ به نظر برسد. محبوبیت این اثر با اکران فیلم فسقلی‌ها در سال ۱۹۹۸ ثابت شد. فیلمی که در باکس آفیس بیش از ۱۴۰ میلیون دلار فروخت.

در سال ۲۰۰۰، محبوبیت سریال به اوج خود رسیده بود و تهیه کنندگان برای تکرار موفقیت فیلم قبلی تحت فشار بودند. در نتیجه، مخاطبان با داستان شخصیت محور و بهتری در فیلم Rugrats in Paris: The Movie مواجه شدند. از لحاظ مالی فیلم به سود اثر قبلی نرسید، اما همچنان در باکس آفیس موفق بود و توانست از منتقدان امتیاز بالاتری بگیرد.

آغاز قرن، زمان عجیبی برای فیلم‌های انیمیشن و به ویژه برای دیزنی بود. این استودیو در اوایل و اواسط دهه ۹۰ میلادی با روش سنتی خود و با فیلم‌هایی مثل دیو و دلبر، علاءالدین و شیرشاه به موفقیت‌های بزرگی دست یافت، اما انتظارات در حال تغییر بودند. این تغییر، در موفقیتی که دیزنی بعداً با Pixar تجربه کرد، که شامل انیمیشن‌هایی مثل Toy Story، Toy Story 2 و A Bug’s Life بود، ثابت شد. در این دوره عجیب و پیچیده، استودیوی انیمیشن والت دیزنی شانس خود را در هر دو نوع انیمیشن امتحان می‌کرد، اما واقعاً به هیچ یک از آنها متعهد نبود.

Dinosaur خروجی CGI آن بود و The Emperor’s New Groove نسخه دوبعدی آن. در حالی که انیمیشن دایناسور در باکس آفیس امتیاز بالاتری کسب کرد (شاید نشان دهنده این انتظارات در حال تغییر بود)، اما The Emperor’s New Groove مطمئناً در آزمون زمان بهتر عمل کرد و از آن زمان در میان دیزنی دوستان، طرفدارانی پر و پاقرص به دست آورده است – و دلیل خوبی هم دارد. The Emperor’s New Groove پر از شخصیت‌های توسعه‌یافته و کمدی هوشمندانه است که هم بزرگسالان و هم کودکان را هدف قرار می‌دهد.

از آنجایی که تغییر از انیمیشن دو بعدی به سه بعدی داشت اتفاق می‌افتاد، انیمیشن Titan AE با بودجه عظیم خود، با موفقیت توانست این دو را با هم ترکیب کند تا یک شاهکار بصری خلق کند. متأسفانه، هر چقدر این اثر از لحاظ بصری جذاب بود، همان قدر در داستانش مشکل داشت. حتی صداپیشگان معروف این اثر، از جمله مت دیمون، بیل پولمن، جان لگویزامو، درو بریمور و ران پرلمن، برای نجات این فیلم علمی تخیلی کافی نبودند. متاسفانه این انیمیشن به یکی از بزرگترین شکست‌های بیست سال گذشته تبدیل شد و تنها ۳۶.۸ میلیون دلار درآمد داشت. آن هم در مقابل بودجه‌ای که گفته می‌شود نزدیک به ۹۰ میلیون دلار بوده است.

در سال ۲۰۰۰، دیزنی عادت داشت که دنباله‌های بزرگترین موفقیت‌های خود را به صورت دی‌ وی‌ دی و برای شبکه خانگی منتشر کند، از جمله چندین فیلم برای شیر شاه، علاءالدین، و دیو و دلبر. دیگر وقتش بود که پری دریایی کوچولو برنده جایزه اسکار سال ۱۹۸۹ هم قربانی این کار دیزنی شود. حقیقت این است که این دنباله‌ها برای ایجاد تأثیری مشابه نسخه‌های اصلی ساخته نمی‌شدند و بودجه، زمان و منابع بسیار کمتری به آنها داده می‌شد.

The Little Mermaid 2: Return to the Sea هم از این قاعده مستثنی نبود، اما سرمایه گذاری ویژه‌ای روی آن انجام شد که علاوه بر چهره‌های آشنای آریل، سباستین و فلاندر، شخصیت جدیدی را در قالب ملودی معرفی کند. ملودی فرزند آریل است. این یکی از موارد نادری است دیزنی به فرزند یکی از پرنسس‌ها می‌پردازد. علیرغم بازخوردهای منفی منتقدان، بسیاری از رابطه عاطفی او با آریل، رشد شخصیت، دوست داشتنی بودن و صداگذاری تارا چارندوف راضی بودند.

Titan AE تنها انیمیشن پرهزینه سال ۲۰۰۰ نبود. استودیوی انیمیشن DreamWorks مبلغ خیره کننده نود و پنج میلیون دلار را به پروژه بعدی خود به نام The Road to Eldorado اختصاص داد. این فیلم درباره دو دوست مفلس است که پس از کشف شهر گمشده طلا، الدورادو، توسط یک کشیش حریص که به دنبال کنترل شهر است، به عنوان ایزد معرفی می‌شوند. با صداپیشگانی قوی از جمله کوین کلاین و کنت برانا، موسیقی از هانس زیمر افسانه‌ای، جان پاول و آهنگ‌های دیگر توسط التون جان و تیم رایس – موزیسین‌های شیر شاه – این اثر آماده شده بود که به یک موفقیت تبدیل شود.

این فیلم مخاطبان مورد نیاز خود را به دست نیاورد و نتوانست هزینه‌های خود را در گیشه جبران کند. بسیاری از شکست‌های فیلم را می‌توان ناشی از تغییر به سمت انیمیشن‌های سه بعدی CGI دانست و علیرغم نظرات نه چندان مثبت منتقدان در آن دوره، فیلم از آن زمان تا به امروز مورد ارزیابی مجدد قرار گرفته و در دهه‌های اخیر طرفداران زیادی پیدا کرده است.

در سالی که گذشت اعلام شد که انیمیشن Lightyear پیکسار درمورد باز لایتیر داستان اسباب بازی‌هاست (یا حداقل درمورد شخصی است که اسباب بازی باز از روی آن ساخته شده). بسیاری فراموش کرده‌اند که چیزی مشابه ۲۳ سال پیش در فیلم مستقیم به ویدیویی به نام Buzz Lightyear of Star Command: The Adventure Begins انجام شد.

این فیلم یک اثر ماجراجویانه و علمی تخیلی است که زندگی باز لایتیر را به عنوان یک افسر فضایی بررسی می‌کند. در حالی که این اثر لحن دوست داشتنی تیم آلن را به عنوان شخصیت اصلی حفظ می‌کند و هفتاد دقیقه فرار بین کهکشانی نسبتاً سرگرم کننده‌ای را ارائه می‌دهد، سبک انیمیشنش ارزان و ناخوشایند به نظر می‌رسد، به خصوص در مقایسه با انیمیشن پیشگامی که در داستان اسباب بازی استفاده شد. بعدها از این انیمیشن یک مجموعه تلویزیونی ساختند و به نظر می‌رسید که قالب سریال بیشتر به درد این اثر می‌خورد.

برای یک نسل خاص، حیوانات خانگی مجازی دیجیمون، همراه با تاماگوچی، در چند سال آخر دهه ۹۰ میلادی، تکرار نشدنی بودند. طولی نکشید که سرمایه گذاران بزرگ متوجه پتانسیل بالا دیجیمون شدند و از این برند همه چیز درست کردند، از ظروف غذاخوری و لباس گرفته تا مجموعه‌های تلویزیونی و بازی‌های ویدیویی. با فرا رسیدن سال ۲۰۰۰، انیمیشن سینمایی این اثر نیز از راه رسید. برای کسانی که با این موجودات دیجیتالی آشنا نیستند، خلاصه کردن داستان در چنین فضای کوتاهی دشوار است، اما اساساً حول محور گروهی از بچه‌ها و دیجیمونهایشان می‌چرخد، که وظیفه دارند یک دیجیمون جدید را متوقف کنند. چرا که این دیجیمون تمام ارتباطات دیجیتال جهان را تهدید می‌کند.

در حالی که به عنوان یک فیلم اورجینال به بازار عرضه شد، Digimon: The Movie در واقع فقط از سه فیلم کوتاه تشکیل شده بود که قبلاً در ژاپن اکران شده بودند. در نتیجه، لحن، روند و خط داستانی فیلم همگی آسیب دیدند و فیلم با نقدهای ضعیف رو به رو شد و در گیشه نیز موفق نبود.

دریم ورکس با سازندگان والاس و گرومیت همکاری کرد تا این شاهکار استاپ موشن خنده دار را بر اساس فیلم افسانه‌ای فرار بزرگ (The Great Escape) محصول ۱۹۶۳ بسازد… اما این دفعه با مرغ‌ها. در سالی نسبتاً ضعیف برای انیمیشن، یک فیلم بالاتر از بقیه قرار می‌گیرد! Chicken Run صدای مل گیبسون را در خود دارد. راکی، خروس بسیار باحال آمریکایی، بر حسب اتفاق وارد مرغداری می‌شود و متعاقباً موافقت می‌کند تا به مرغ‌های زندانی کمک کند تا فرار کنند. توجه همه جانبه Chicken Run به جزئیات، طنز هوشمندانه و داستان تامل برانگیزش، آن را نه تنها به یکی از بهترین عناوین دریم ورکس، بلکه یکی از بهترین انیمیشن‌های تمام دوران تبدیل کرده است.

طرفداران حتماً از اینکه قرار است دنباله این انیمیشن اواخر سال ۲۰۲۳ اکران شود بسیار هیجان زده خواهند شد.