برای داشتن روزی حلال عمل به دستورات الهی و نیت پاک مهم است در این مطلب همراه با نیک صالحی شوید تا درباره راههای به دست آوردن روزی و رزق پاک بیشتر بخوانید.
رزق پاکدر موضوع رزق پاک کسى که در راه خدا گام بر دارد، دنیاى او نیز تأمین مىشود.
مادر مریم فرزندش را براى خدا نذر کرد، خداوند در این آیه مىفرماید: هم جسم او را رشد دادیم و
هم سرپرستى مانند زکریّا براى او قرار دادیم و هم مائده آسمانى بر او نازل کردیم.
تَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَأَنبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا وَکَفَّلَهَا زَکَرِیَّا کُلَّمَا دَخَلَ عَلَیْهَا زَکَرِیَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِندَهَا رِزْقاً قَالَ یَا مَرْیَمُ
أَنَّى لَکِ هَـذَا قَالَتْ هُوَ مِنْ عِندِ اللّهِ إنَّ اللّهَ یَرْزُقُ مَن یَشَاء بِغَیْرِ حِسَابٍ (آل عمران ـ ۳۷)
پس
پروردگارش وى [مریم] را با حُسنِ قبول پذیرا شد و او را نیکو بار آورد، و زکریا را سرپرست وى
قرار داد.
زکریا هر بار که در محراب بر او وارد مىشد، نزد او [نوعى] خوراکى مىیافت.
[مى] گفت: «اى مریم، این از کجا براى تو آمده است؟ او در پاسخ مىگفت: «این از جانب خداست، که
خدا به هر کس بخواهد، بىشمار روزى مىدهد.»
این آیه ادامه
بحث آیه گذشته درباره سرگذشت مریم است، مادر مریم باور نمىکرد او به عنوان خدمتگزار خانه خدا (بیت المقدس) پذیرفته
شود به همین دلیل آرزو داشت فرزندش پسر باشد، زیرا سابقه نداشت دخترى براى این کار، انتخاب گردد، ولى طبق
آیه فوق خداوند این دختر پاک را براى نخستین بار جهت این خدمت روحانى و معنوى پذیرفت.
بعضى از مفسران گفتهاند: نشانه پذیرش او این بود که مریم بعد از بلوغ در دوران خدمتگزارى بیت المقدس هرگز
عادت ماهانه ندید تا مجبور نگردد از این مرکز روحانى دور شود یا اینکه حضور غذاهاى بهشتى در برابر محراب
او دلیلى بر این پذیرش بود.
این احتمال نیز وجود دارد که قبولى این نذر و پذیرش مریم، به صورت الهام به مادرش اعلام شده باشد.
در تاریخ آمده است، پدر مریم (عمران) قبل از تولد او چشم از جهان فرو بست و مادر او را
بعد از تولد به بیت المقدس نزد دانشمندان و علماى یهود آورد و گفت: این کودک هدیه به بیت المقدس
است، سرپرستى او را یک نفر از شما به عهده بگیرد، و چون آثار عظمت در چهره او نمایان بود
و در خاندان شایستهاى متولد شده بود، گفتگو در میان دانشمندان بنى اسرائیل در گرفت و هر یک مىخواست افتخار
سرپرستى مریم، نصیب او شود، سرانجام طى مراسم خاصى که شرح آن در تفسیر آیه ۴۴ همین سوره خواهد آمد،
زکریا کفالت او را بر عهده گرفت.
داشتن روزی پاک
سرپرست حضرت مریم
مریم تحت سرپرستى زکریا بزرگ شد و آن چنان غرق عبادت و بندگى خدا بود که به گفته ابن عباس
هنگامى که نه ساله شد، روزها را روزه مىگرفت و شب ها را به عبادت مى پرداخت و آن چنان
در پرهیزگارى و معرفت و شناسایى پروردگار پیش رفت که از احبار و دانشمندان پارساى آن زمان نیز پیشى گرفت
هرچه بر سن مریم افزوده مىشد، آثار عظمت و جلال در وى نمایانتر مىگشت و به جایى رسید که قرآن
در ادامه این آیه درباره او مىگوید: “هر زمان زکریا وارد محراب او مىشد غذاى جالب خاصى نزد او مىیافت”
(کُلَّمَا دَخَلَ عَلَیْهَا زَکَرِیَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِندَهَا رِزْقاً)
مریم تحت سرپرستى زکریا بزرگ شد و آن چنان غرق عبادت و
بندگى خدا بود که به گفته ابن عباس هنگامى که نه ساله شد، روزها را روزه مىگرفت و شب ها
را به عبادت مى پرداخت و آن چنان در پرهیزگارى و معرفت و شناسایى پروردگار پیش رفت که از احبار
و دانشمندان پارساى آن زمان نیز پیشى گرفت.
(مجمع البیان، جلد ۲ صفحه ۴۳۶)
و هنگامى که زکریا در کنار محراب او قرار مىگرفت و براى دیدار او
مى آورد غذاهاى مخصوصى کنار محراب او مشاهده مىکرد که از آن به تعجب مىافتاد روزى “به او گفت: این
غذا را از کجا آوردى”؟ (قالَ یا مَرْیَمُ أَنَّى لَکِ هذا).
مریم در جواب “گفت: این از طرف خدا است و اوست که هر کس را بخواهد بى حساب روزى مىدهد”
(قالَتْ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَرْزُقُ مَنْ یَشاءُ بِغَیْرِ حِسابٍ).
اما این غذا چه نوع غذایى بوده و از کجا براى مریم آمده در آیه شرح داده نشده است ولى
از روایات متعددى که در تفسیر عیاشى و غیر آن از کتب “شیعه” و” اهل تسنن” آمده استفاده مىشود که
آن یک نوع میوه بهشتى بوده که در غیر فصل، در کنار محراب مریم به فرمان پروردگار حاضر مىشده است
و این موضوع جاى تعجب نیست که خدا از بنده پرهیزگارش این چنین پذیرایى کند.
روایات ذیل آیه در تفاسیر روایی:
روایاتى در ذیل آیه وارد شده از جمله در تفسیر عیاشى روایتى از
امام باقر علیه السلام نقل شده که خلاصهاش چنین است:
“روزى پیامبر صلی الله علیه و آله به خانه فاطمه
زهرا سلام الله علیها آمد در حالى که چند روز در خانه او غذایى دیده نمىشد، ناگاه غذاى فراوان مخصوصى
نزد او مشاهده کرد و از او پرسید: این غذا از کجا است؟ فاطمه سلام الله علیها عرض کرد: از
نزد خدا است، زیرا هر کس را بخواهد بدون حساب روزى مىبخشد.
پیامبر صلی الله علیه و اله فرمود: این جریان همانند جریان زکریا است که در کنار محراب مریم آمد و
غذاى مخصوصى در آنجا دید و از او پرسید: اى مریم! این غذا از کجا است، او گفت: از ناحیه
خدا است.” (نور الثقلین، جلد ۱، صفحه ۳۳۳ از تفسیر عیاشى، جلد ۱ صفحه ۱۷۱)
۱ـ کسى
که در راه خدا گام بر دارد، دنیاى او نیز تأمین مىشود.
مادر مریم فرزندش را براى خدا نذر کرد، خداوند در این آیه مىفرماید: هم جسم او را رشد دادیم و
هم سرپرستى مانند زکریّا براى او قرار دادیم و هم مائده آسمانى بر او نازل کردیم.
۲ـ رزق بىحساب، به معناى نداشتن حساب نیست، بلکه به معناى خارج بودن از محاسبات عمومى است.
«یَرْزُقُ مَنْ یَشاءُ بِغَیْرِ حِسابٍ»
۳ـ مادرى همانند مریم، محل تربیتى مثل مسجد و سرپرستى همچون زکریّاى پیامبر و
با تغذیهاى بهشتى، محصولش فرزندى چون عیسى مىشود.
۴ـ عوامل موثّر در تربیت عبارتند از: روح پاک مادر.
«فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ» جسم سالم.
«نَباتاً حَسَناً» تعلیم و تربیت الهى.
«کَفَّلَها زَکَرِیَّا» تغذیه پاک.
«وَجَدَ عِنْدَها رِزْقاً»
در تاریخ آمده است: زمانى قحطى مدینه را فرا گرفت، روزى حضرت فاطمه علیها السلام مقدارى
نان و گوشت خدمت پیامبر آورد.
پیامبر صلى اللَّه علیه و آله پرسید: در زمان قحطى این غذا کجا بوده است؟ حضرت فرمود: «هُوَ مِنْ عِنْدِ
اللَّهِ» پیامبر فرمود: خدا را شکر که تو را مانند مریم قرار داد.
آن گاه پیامبر، حضرت على و امام حسن و امام حسین علیهم السلام را جمع کرد و از آن غذا
همگى خوردند و به همسایگان نیز دادند.
(تفسیر روح البیان، ج ۲، ص ۲۹) رزق بىحساب، به معناى نداشتن حساب نیست، بلکه به معناى خارج بودن از
محاسبات عمومى است.
«یَرْزُقُ مَنْ یَشاءُ بِغَیْرِ حِسابٍ»
رزق حلال
پیامهای آیه های قرآن
۱- پذیرش دعا، جلوهاى از ربوبیّت الهى است.
«فَتَقَبَّلَها رَبُّها»
۲ـ قبولى خداوند درجاتى دارد.
خداوند نذر مادر مریم را به بهترین وجه پذیرفت.
«بِقَبُولٍ حَسَنٍ»
۳ـ کسى که با اخلاص است، خداوند کارش را به نیکى مىپذیرد.
«بِقَبُولٍ حَسَنٍ»
۴- مادر مریم نذر کرد کودکش خادم خانه خدا شود، خداوند در پاسخ، پیامبرش را خادم و متکفّل
این کودک قرار داد.
«کَفَّلَها زَکَرِیَّا»
۵- هرکه تحت تکفّل انبیاء درآید، از شیطان دور مىشود.
«أُعِیذُها»، «مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجِیمِ»، «وَ کَفَّلَها زَکَرِیَّا»
۶ـ عبادت، نباید موسمى و مقطعى باشد.
«کُلَّما دَخَلَ»
۷ـ شرط تکفّل، نظارت و تفحّص است.
«کَفَّلَها»، «دَخَلَ عَلَیْها»، «أَنَّى لَکِ هذا»
۸ـ عبادت، جنگ با شیطان و محلّ عبادت، مِحراب یعنى محلّ نبرد است.
«دَخَلَ عَلَیْها زَکَرِیَّا الْمِحْرابَ»
۹- رزق پاک در سایهى عبادت است.
«الْمِحْرابَ وَجَدَ عِنْدَها رِزْقاً»
۱۰ـ زن مىتواند بدان مقام رسد که پیامبر خدا را به شگفتى وادارد.
«أَنَّى لَکِ هذا»
۱۱- صادر شدن کرامت از اولیاى الهى، کار مشکلى نیست.
«هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ»
۱۲ـ نعمتها را از او بدانید، نه از تلاش خود.
«هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ»
۱۳ـ خداوند مىتواند خارج از اسباب مادّى روزى بدهد.
«هذا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ»
۱۴- در شرایط و محیطى سالم، زن و مرد مىتوانند با هم سخن بگویند.
«أَنَّى لَکِ هذا قالَتْ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ»
امام سجاد (علیه السلام)
اللّهُمَّ ارزقُنی مِن فَضلِک مَالاً طَیبا کَثیرا فَاضِلاً لَا یُطغینی، وَ تِجارَهً نَامِیهً مُبارَکهً لَا تُلهینی
بار خدایا!
از فضل خود، مرا دارایی پاک فراوان و سرشار که به سرکشی ام وا ندارد و داد و ستدی بالنده و برکت خیز که غافلم نگردانَد، روزی کن.
تبیان -حوزه
