در هفته ای که گذشت، امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در پکن حضور داشت تا قدم بعدی از ارتباط سطح بالای مقامات دو کشور ایران و چین وارد مرحله جدیدی شود. امیرعبداللهیان چارچوب اصلی مذاکراتش در پکن را موافقت نامه به امضا رسیده میان دو کشور در مارچ ۲۰۲۱ خوانده است. همان توافقنامه ای که شامل همکاری های سیاسی، اقتصادی و امنیتی میان ایران و چین در ۲۵ سال آینده می شود. اما این قرارداد خیلی خاص نیست. چینی ها قراردادهای شبیه به این را با کشورهای دیگری مانند عراق، امارات و عربستان سعودی نیز به امضا رسانده اند؛ اما چیزی که این قرارداد را خاص می کند این است که چگونه شکل اجرای آن از حل و فصل قرارداد دیگری یعنی برجام نشات می گیرد.
گروه ترجمه قدس آنلاین - با وجود همه تیترهای نفس گیری که رسانه های غربی اخیرا زده اند که ایران و چین مشغول قوی تر کردن رابطه شان برای به هم زدن هژمونی غرب هستند، اما در واقع می توان گفت، رابطه میان ایران و چین نسبت به قبل ضعیف تر شده مخصوصا از زمانی که در سال ۲۰۱۸ دولت ترامپ از برجام خارج شد. در مدت پس از آن ایران بارها از چین نا امید شده که چگونه به قراردادهای نفتی و غیر نفتی خود با این کشور به بهانه تحریم های آمریکا بی توجهی می کند.
در زمانی که پیش نویس تفاهمنامه همکاری چین و ایران منتشر شد، واکنش های تند به آن در ایران بسیار گسترده بود و منابع خبری غربی نیز به اشتباه این نظریه را منتقل کردند که ایران قصد دارد منابع ملی ایران را به ارزانی به چین واگذار کند. این واکنش ها به قدری تند بود که امضای قرارداد شش ماه به عقب افتاد. تا زمانی که وانگ لی وزیر امور خارجه چین به گرمی در تهران مورد استقبال قرار گرفت.
از آن زمان رابطه میان ایران و چین دوباره گرم تر شده است؛ اما می توان گفت این بالا رفتن رابطه تنها به پیشرفت در به نتیجه رسیدن تفاهنامه مشترک مرتبط نیست. بیشتر می توان گفت که تمایل دوباره ایران به دیپلماسی، چین را دلگرم کرده که شاهد بحران بیشتری در خاورمیانه نخواهد بود. از یک طرف مذاکرات برای احیای برجام وجود دارد و از طرف دیگر اقبال ایران به انجام مذاکرات با همسایگان عربی اش این احساس را به وجود می آورد که احتمال نزاع منطقه ای کمتر شده است. در هر دوی این موارد دیپلماسی ایران این دلگرمی را به چین می دهد که امنیت تامین انرژی این کشور تضمین شده تر از قبل خواهد بود و نفتی که برای چینی ها فرستاده می شود و اقتصادشان به آن وابسته است در خطر قرار نخواهد داشت.
پس از این، چین با وجود تحریم های آمریکا، خرید نفت از ایران را افزایش داده است تا اقتصاد ایران بعد از سه سال سختی، شرایط بهتری برای ریکاوری داشته باشد. دولت بایدن بارها به چین در مورد این خریدها هشدار داده اما آن ها نیز نمی خواهند پافشاری بیش از حدی بر تحریم ایران حداقل از این راه داشته باشند. برخی تحلیل گران معتقدند وقتی چین نفت ایران را می خرد ایران انگیزه کمتری برای به نتیجه رساندن مذاکرات از خود نشان می دهد، اما این افراد این نکته را فراموش کرده اند که چین و آمریکا هر دو از به ثمر رسیدن برجام استقبال می کنند. حتی دلیل پافشاری نکردن بایدن در منع چین از خرید نفت ایران این است که بیشتر این کشور را راغب به حضور در میز مذاکرات کند.
این فرضیه وجود دارد که چین از ایران قول گرفته در ازای کمک های اینچنینی به اقتصاد این کشور، حداقل در طولانی مدت به دنبال احیای برجام باشد. این معامله بسیار خوبی برای دو طرف است. چون اگر خرید گسترده نفت ایران توسط چین نباشد ایران تقریبا آنچنان سود اقتصادی خاصی در ادامه دادن برجام نمی بیند.
در میان ناکام ماندن اروپایی ها در برقراری روزنه های مبادلات اقتصادی با ایران در میان تحریم های آمریکا، چین تنها عضوی از برجام است که می تواند امیدی برای ایران در این شرایط باشد. این به پکن اهرم قدرت خاصی می دهد. احتمالا آن ها در سفر امیرعبداللهیان به پکن، از او خواسته اند که مذاکرات هسته ای را به نتیجه برساند وگرنه رابطه میان ایران و چین ضربات سختی را خواهد دید.
گرم تر شدن رابطه ایران و چین برای مذاکرات برجام خوب است. چین به عنوان یکی از اعضای برجام به شکل هوشمندانه ای حمایت اقتصادی خود از ایران را حفظ کرده است، به همان اندازه ای که ایران را در مذاکرات نگه دارد و در کنار آن این پیام روشن را نیز برای آن ها فرستاده که بهتر شدن رابطه نیز بستگی به موفقیت برجام دارد. مقامات غربی در بسیاری از موارد نگرانی های خاصی نسبت به برنامه های ژئوپلیتیک چین در جهان دارند، اما در مورد ایران، آن ها با هم منافع مشترکی را دنبال می کنند. اگر قرارداد اتمی ایران نجات پیدا کند، دیپلماسی چین باید مورد تمجید و تحسین فراوان قرار بگیرد.
*بازنشر مطالب دپارتمان ترجمه به منزله تأیید یا رد محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان قدس آنلاین منتشر می‌شود.
