نمودهایی از جاهلیت در سیما و سینما -آکا

1395/09/20

نمودهایی از جاهلیت در سیما و سینما -آکا نمودهایی از جاهلیت در سیما و سینما -آکا

آکاایران: نمودهایی از جاهلیت در سیما و سینما

صدا و سیما از نهادهایی است که بیشترین پیوستگی و تأثیرگذاری را در زندگی فردی و اجتماعی مردم دارد. در تأثیرگذاری رسانه در فرهنگ سازی و تغییر سبک زندگی مردم همین بس که به فرموده حضرت امام خامنه ای، امروز تأثیر رسانه ها و تلویزیون ها و هنرها و این شبکه های عظیم اطلاع رسانىِ اینترنتی و... از سلاح و از موشک و از بمب اتم بیشتر است.1 ایشان در جمع مدیران و برنامه سازان رسانه ای کشورهای مختلف درباره تاثیر گذاری مثبت یا منفی رسانه ها چنین فرمودند: امروز رسانه ها در دنیا فکر، فرهنگ، رفتار و در حقیقت هویت فرهنگی انسانها را القاء می کنند و تعیین کننده هستند. رسانه ها می توانند در بهبود وضعیت زندگی انسان موثر باشند... می توانند در ارتقای اخلاق و معنویت در میان انسانها موثر باشند و می توانند انسان ها را خوشبخت تر کنند؛ متقابلاً می توانند...عادات و آداب و رفتارهای مضر را در میان مردم رایج کنند؛ می توانند ملت هایی را از هویت انسانی خودشان و هویت ملی شان تهی کنند.2

رهبر معظم انقلاب در این رابطه می فرماید: هدف صداوسیما در جمهوری اسلامی چیست؟ طبیعی است؛ تأثیر گذاشتن بر روی انسان ها؛ کشاندن آن ها به سمت آن انسانی که اسلام و بینش انقلابىِ اسلامی، آن را می خواهد بسازد و به وجود بیاورد... اصلاً مهم ترین و موثرترین رسانه ای که می تواند این هدف را تأمین کند، صداوسیماست.

جهالت عملی چالشی است که جامعه ی جهانی را مبتلا به خود کرده و جمهوری اسلامی ایران با انقلاب خود همواره در ستیز با جهالت بوده و هدف خود را بر نشر و گسترش فروغ معارف توحیدی و ایمانی در سطح بین الملل قرار داده است و بخش مهم این رسالت بزرگ بر دوش رسانه هست. ازاین رو باید نگرشی ویژه شود تا دامان رسانه ملی از آلودگی به مظاهر جهل مصون مانده و در صورت دامن گیری پاک شود.
اینک باید دید چه مواردی در رسانه های تصویری از جمله سینما و ... موجب سوق دادن مردم به جاهلیت می شود:
1. ساخت و پخش فیلم های بی محتوا که صرفا به درد وقت گذرانی می خورد.
ازآنجایی که سینمای ایران یک سینمای اسلامی است و با بودجه بیت المال تغذیه می شود باید در راستای رشد و بالندگی نظام اسلامی و نشر و گسترش ارزش های دینی و ایمانی باشد. اصولاً رسانه بدون هدف و آرمان نمی شود. حال یا هدف کشاندن مردم به لغویات است یا سوق دادن مردم به ایمان و معنویت است. رهبر معظم انقلاب در این رابطه می فرماید: هدف صداوسیما در جمهوری اسلامی چیست؟ طبیعی است؛ تأثیر گذاشتن بر روی انسان ها؛ کشاندن آن ها به سمت آن انسانی که اسلام و بینش انقلابىِ اسلامی، آن را می خواهد بسازد و به وجود بیاورد... اصلاً مهم ترین و موثرترین رسانه ای که می تواند این هدف را تأمین کند، صداوسیماست.
ایشان در رابطه با ساخت فیلم های بی محتوا به مسئولان صداوسیما چنین می فرمایند: فیلم خنثای بی اثر بی محتوای بدون پیام، مطلقاً پخش نکنید. برنامه ی بی فایده ی بی محتوایی که فقط یک وقت و یک فاصله ی زمانی را پُر می کند، مطلقاً پخش نکنید. بعضی از برنامه ها این گونه است... من می گویم اگر شما این برنامه را برای این آوردید که این جا خالی است، از شنوندگان عذرخواهی کنید و بگویید: شنوندگان! متأسفانه به قدر این  یک ساعت، برنامه ی مناسب شما پیدا نکرده ایم؛ این یک ساعت تعطیل. این، خیلی بهتر و پُرجاذبه تر و منصفانه تر است.3
چقدر از برنامه های سینمایی ما این اهداف والا را دنبال می کنند؟ خیلی کم پیش بیاید شخصی به سینما برود و هنگام بیرون آمدن حس معنویت و عزم بر اصلاح روابط فردی و اجتماعی خود بر اساس دستورات الهی داشته باشد. کشورهای استکباری میلیارد میلیارد هزینه رسانه های خود می کنند و اهداف خود را غیر مستقیم پیاده سازی می کنند. سبک زندگی خود را برترین روش زندگی معرفی می کنند و بیننده با دیدن چنین فیلمی بدون آنکه متوجه شود در چگونگی زندگی اش از آن الگو گیری می کند.
نشانه فرد مومن پرهیز و کناره گیری از لغویات و نشانه جاهلان پرداختن به امور بیهوده است. چگونه می توان جامعه ای ایمانی داشت درحالی که مردمانش مبتلا به لغویات هستند؟ اصولاً جامعه متشکل از مومنان راستین، با مظاهرجهل از جمله امور لغو اعلام متارکه کرده و سلام تودیع به آن ها می دهد: (وَ إِذا سَمِعُوا اللَّغْوَ أَعْرَضُوا عَنْهُ وَ قالُوا لَنا أَعْمالُنا وَ لَکُمْ أَعْمالُکُمْ سَلامٌ عَلَیْکُمْ لا نَبْتَغِی الْجاهِلِینَ)
و چون سخن بیهوده مى شنوند از آن رو گردانیده مى گویند اعمال ما براى ما، اعمال شما براى شما، سلام بر شما ما خواهان معاشرت جاهلان نیستیم . (قصص 55)
2. رواج تجمل گرایی باارزشی کردن ثروت و تجملات
اگر در رسانه های عمومی مدام از خانه های مجلل و باشکوه فیلم برداری کنند و محیط ضبط فیلم خود را چنین مکان هایی قرار دهند مسلم است که خواه ناخواه بر ذهن بیننده تاثیر گذاشته و برای او یک آرزو می شود. مگر در روایات تأکید نشده است که قشر ضعیف جامعه نباید همنشینی همیشگی با قشر ثروتمند داشته باشد به خاطر آنکه شخص تنگدست با دیدن چنین تجملاتی دلش ربوده ی دنیا شده و نسبت به نعمت هایی که دارد ناسپاس می گردد.
آیات مرتبط با قارون را ندیده اند که وقتی با تجمل و شکوه به سوی قومش بیرون شد و ثروتش را به رخ قومش کشید چگونه اطرافیان، فریفته ی مال و ثروت او شدند و گفتند: خوشا به حال قارون ای کاش همانند آنچه به قارون از مال دنیا داده اند بما نیز می دادند کاش بجاى او بودیم که بهترین لذات دنیا برای اوست ! فَخَرَجَ عَلى قَوْمِهِ فِی زِینَتِهِ قالَ اَلَّذِینَ یُرِیدُونَ اَلْحَیاةَ اَلدُّنْیا یا لَیْتَ لَنا مِثْلَ ما أُوتِیَ قارُونُ إِنَّهُ لَذُو حَظٍّ عَظِیمٍ (القصص ، 79)

یکی از دلایل تاخیر در ازدواج جوانان سخت گیری پدر و مادر بر دارا بودن دست کم خانه ای شایسته و خودرو و شغل با درآمد بالاست. آیا این خواسته ازاینجا نشات نمی گیرد که در بیشتر فیلم های سینمایی دو جوانی که باهم پیوند زناشویی می بندند در یک خانه ی بزرگ نوساز و مبلمان شده با انواع تجهیزات و امکانات رفاهی زندگی خود را آغازمی کنند به علاوه که داماد یک خودرو مدل بالای خارجی نیز زیر پا دارد و خانم خانه هم خودرو مخصوص به خود را داراست. به راستی چند درصد جوانان کشور زندگی خود را در چنین شرایطی آغاز می کنند؟ چرا کارگردان گرامی کسر شان فیلمش می داند اگر محیط فیلم برداری خود را در غیر از بالا شهرها ومناطق ثروتمند نشین قرار دهد؟
اگر سینما به همین روال به پیش رود ثروت اندوزی فضیلت و ارزش می شود و ایمان و معنویت و دیگر مظاهر دینی کم کم رنگ می بازند. چه فرقی است میان انسانی که امروزه معیار شخصیت را ثروت می داند با آنکه در برابر حضرت نوح گردن برافراشته و پیروان ایشان را -که از لحاظ معیشتی ضعیف بودند، اراذل و افراد حقیر و پست می خواند چرا که هر دو گرفتار جهالت خویش اند: فَقالَ الْمَلَأُ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ  ... وَ ما نَراکَ اتَّبَعَکَ إِلَّا الَّذِینَ هُمْ أَراذِلُنا بادِیَ الرَّأْیِ وَ ما نَرى  لَکُمْ عَلَیْنا مِنْ فَضْلٍ  ... وَ لکِنِّی أَراکُمْ قَوْماً تَجْهَلُونَ. (هود 27- 29)
اشراف و ثروتمندان کافر قوم نوح گفتند: ... ما نمى بینیم که تو را پیروى کرده باشند، مگر افراد اراذل و فرومایه اى از ما که رأیى نپخته دارند و اصلا ما هیچ برترى در شما نسبت به خود نمى بینیم ... نوح در پاسخ فرمود: ولى شمارا قوم جاهلى مى بینم (که گمان کرده اید شرافت در توانگرى است و فقرا اراذل اند).
3. دست انداختن و ریشخند کردن مسئولین و شخصیت های شناخته شده
گاهی به این دید که جامعه نشاط می خواهد و باید برنامه های شادی آفرین و مفرح تولید و پخش شود همه چیز را به بازی می گیریم و هرگز به پیامدها آن فکر نمی کنیم. یکی از ضروریات جامعه ی سالم، داشتن شادابی و نشاط است ولی نه با هر شیوه ای! هم اکنون هستند افراد خوش ذوقی که فیلم ها و برنامه های طنز خوب با محتوای پسندیده تولید می کنند و برای بینندگان کشش بسیاری دارد.
از منظر قرآن مسخره کردن و دست انداختن دیگران یکی از مظاهر جهل است که به سلامت ایمانی جامعه آسیب می زند. بنی اسرائیل با شنیدن حکم ذبح گاو جهت برملا شدن نام قاتل به موسی گفتند: آیا ما را به مسخره گرفته اى؟! (أَ تَتَّخِذُنا هُزُواً) موسى در پاسخ آنان گفت: به خدا پناه مى برم که از جاهلان باشم  (أَعُوذُ بِاللَّهِ أَنْ أَکُونَ مِنَ الْجاهِلِینَ)(بقره 67)
4. جلوه گری بازیگران زن با انواع آرایشات و تجملات
یکی دیگر از بایسته های سینمای اسلامی تبعیت از دستورات دینی است. چرا باید برخی فیلم های سینمایی جمهوری اسلامی ایران که قلب مقاومت جهانی و رساننده ی پیام اسلام ناب محمدی است پر از زنان بازیگری باشد که با آرایش غلیظ و انواع زیور آلات و حجاب بسیار ضعیف درصحنه فیلم برداری حاضر می شوند.
در پایان از زحماتی که دلسوزان عرصه ی رسانه می کشند و از سختی هایی که در راستای بالندگی جامعه ی اسلامی تحمل می کنند سپاسگزاری کرده و بدانند که بیان کاستی ها به معنای ندیده گرفتن زحمات و کوشش های خالصانه ایشان نمی باشد.