با دلگرم همراه باشید تا از فواید گل بازی برای کودکان بیشتر بدانید.
می توان از اسباب بازی به عنوان وسیله ای برای یاد دادن مفاهیم مختلفی مانند رنگ، تعداد، شکل، اندازه، جنس و حجم استفاده کرد و سبب افزایش گنجینه واژه ها در ذهن کودک شد؛ همچنین از اسباب بازی می توان برای تشخیص رشد اجتماعی، شخصیتی و هوشی کودکان بهره جست.
کودکان از طریق اسباب بازی می توانند تمایلات ناپسند خود را آشکار نموده و تخلیه روانی شوند. در بین بازی ها، بازی های طبیعی (آب بازی، گِل بازی و شن بازی) از بهترین، اساسی ترین و لذت بخش ترین فعالیت ها برای کودکان به شمار می روند. این بازی ها جذبه سحرآمیزی برای بچه ها دارند.
شاید بارها از اینکه کودکانتان در هر جایی که گِل میبینند دست و پایشان را در آن فرو میبرند ناراحت و عصبانی شده اید . من هم با شما موافقم که تمیز کردن گِل بسیار زمان بر است و واقعاً مشکل ساز میشود ولی بد نیست از ابعا دیگری هم این موضوع را بررسی کنیم.واقعیت این است که کودکان واقعاً از گِل بازی لذت میبرند.
دانشمندان با دقت در وضعیت روحی کودکانی به این نکته پی بردند که وقتی آنها در گِل بازی میکنند حالشان دگرگون میشود.مطالعات اخیر نشان میدهد درون گِل ، باکتری های میکروسکوپی ای به نام میکوباکتریوم واکائی وجود دارد که سطح سراتونین را در مغز افزایش میدهد و باعث آرامش و تسکین روح میشود.
بچه ها ساعت ها وقت شان را صرف این نوع بازی ها می کنند بدون اینکه از بازی کردن خسته شوند. بازی های طبیعی باعث تسکین عصبانیت های کودک شده، از طریق این بازی ها از ناراحتی ها، فشارها و تنش ها رهایی یافته و آرامش پیدا می کند. چون کودکان این بازی ها را بیشتر دوست دارند از راه این بازی ها مطالب و مفاهیم زیادی را می آموزند که موجبات رشد مهارت ها و توانایی های مختلف آنها را فراهم می کند؛ از جمله رشد خلاقیت، پرورش حواس پنجگانه، افزایش خزانه لغات، رشد و کنترل اعصاب و عضلات و ... . والدین با انتخاب این گونه اسباب بازی ها، روح و روان کودک را تلطیف کرده و رشد می بخشند.
این وسایل طبیعی مطابق با میل و طبیعت کودک می باشند که به راحتی در همه جا و با قیمت ارزان می توان تهیه کرد. بازی های طبیعی از اهمیت خاصی برخوردار است. در این راستا روایت شده است: «پیامبر اکرم(ص) بر کودکانی عبور کرد که مشغول خاک بازی بودند.بعضی ازاصحاب، آنان را از بازی نهی کردند. پیامبر فرمود: بگذارید بازی کنند، خاک بهار کودکان است.»
کودک برای شکل دادن به گل از عضلات دست استفاده میکند و به دنبال آن چشم را به همکاری با دست وا میدارد و از قوه ی تخیل و تصور خویش برای خلق و ابداع آن کمک گرفته و چیزی را میآفریند.
از آنجا که هماهنگی چشم و دست برای رشد کودک ضروری است، لازم است برای کودکان فعالیتهایی که منجر به هماهنگی حرکتی چشم و دست میشود مانند نقاشی (استفاده از رنگ، قلممو، آبرنگ و ...)، گلبازی، ساختن مجسمهها و کارهای گلی، خمیربازی و نقاشی با انگشت را در نظر گرفت.
ابزاری برای تشخیص و درمانکودکان با گلبازی میتوانند ایدههای گوناگون خود را زودتر پیاده کنند، لذت و آرامشی که در زمان بازی با گل به دست میآورند از نقطه نظر درمانی بسیار بااهمیت است.
تجربیات بازی درمانگران نشان داده است که کودکان عصبی و زودرنج را میتوان از طریق گلبازی، شنبازی و آببازی درمان کرد.بازی کردن با آب، خاک، شن و گل اثر معجزهآسایی در حل مشکلات و بروز خلاقیت کودکان دارد. آنان از طریق بازی و ساختن یک غول، گرگ، سگ، مار و ... آن را مورد حمله قرار دادن و خراب کردن میتوانند از ترسها، وهمیات، احساسات و پندارهای واهی رهایی یابند.
بچههای خشن ، گل و یا خاک رس را سوراخ سوراخ میکنند و یا اینکه آن را روی هم میکوبند، مثلاً کودکی که دارای مشکل است با گل تابوتی میسازد که درونش مردی از گل ساخته شده، خوابیده است. او میگوید: «الان درِ تابوت را میبندم، محکمش میکنم، حالا دیگه اون نمیتونه نفس بکشه.» با دستهای خودش محکم روی تابوت فشار میآورد و به این وسیله انتقام خودش را از پدری که مورد تنفرش است میگیرد.
گِلبازی برای کودک این فرصت را ایجاد میکند تا احساسات ناخوشایند و سرکوب شده خویش را ابراز نموده و به لحاظ روانی تخلیه و سبک شود.
از آنجایی که گِلبازی، از نظر والدین کار کثیفی محسوب میشود لازم است پیشبینیهای لازم در این باره صورت گیرد:
میزی که برای گِلبازی در نظر گرفته میشود باید دارای رویه مخصوص (فورمیکا) باشد که تمیز کردن آن راحتتر است و یا اینکه از پلاستیک برای پهن کردن روی میزهای معمولی استفاده کرد.
از وسایلی مانند وردنه، قاشق، چاقوهای پلاستیکی و یا فلزی که لبههای تیزی ندارند استفاده شود. به هر کودکی یک تکه گِل به اندازه سیب بزرگ داده شود و کودک هر طور که دلش میخواهد از آن استفاده کند، به او آزادی کامل دهیم تا با خمیر آشنا شود و حس کنجکاویاش را ارضا کند، هرگز در مرحله آشنایی از او نخواهید که چیزی بسازد.در مرحله بعدی روبهروی کودکان بنشینید و این سؤالات را از کودکان بکنید
«اگر من این خمیر را فشار بدهم چه میشود؟ اگر آن را بکشم چطور میشود؟»
کودکان را به این کار بیشتر تشویق کنید.
هرگز به کودکان نگویید چه آدمک قشنگی درست کردهای و یا چه مار قشنگی است. سعی نمایید هنگام تشویق از دراز بودن، نرم و گرد بودن آنچه کودک درست کرده تعریف کنید. والدین و یا مربیان میتوانند کنار کودکان بنشینند و همراه آنها بازی کنند. شرکت در بازی موجب تشویق کودکان میشود ولی والدین و یا مربیان نباید چیزهایی را بسازند که بچهها از روی آن کپی کنند، این کار باعث هدر رفتن استعداد، خلاقیت و قوه ابتکار کودکان میشود. بعد از اینکه کار بچهها تمام شد، بهتر است گلها را به صورت گلولههای کوچکی به اندازه یک سیب در آورده و در وسط آن یک سوراخ کوچک ایجاد کرده و در آن آب بریزیم تا گِل نرم باقی بماند و بچهها برای کار با آنها در فرصت و جلسه بعدی مشکلی نداشته باشند و یا اینکه آنها را داخل سطلی درپوشدار گذاشته و روی آن یک پارچه مرطوب و یا اسفنج (ابر ظرفشویی) بگذاریم و سرپوش ظرف را محکم کنیم. اگر گل رس خیلی خیس باشد کپک میزند و اگر خشک باشد کار کردن با آن مشکل است. اگر گل خشک و سفت شد آن را داخل یک کیسه میگذاریم و با ضربات چکش آن را خرد میکنیم. بعد از خیساندن داخل آب دوباره برای بازی آماده میشود. برای کودکان توضیح دهید که گِل را نباید به جز محدودهای که بازی میکنند (اتاق مخصوص یا گوشهای از حیاط) به سایر جاها ببرند. برایشان توضیح دهید که در هنگام بازی در کار یکدیگر دخالت نکنند. ابزاری برای تشخیص و درمان کودکان با گل بازی می توانند ایده های گوناگون خود را زودتر پیاده کنند، لذت و آرامشی که در زمان بازی با گل به دست می آورند از نقطه نظر درمانی بسیار بااهمیت است. تجربیات بازی درمانگران نشان داده است که کودکان عصبی و زودرنج را می توان از طریق گل بازی، شن بازی و آب بازی درمان کرد. بازی کردن با آب، خاک، شن و گل اثر معجزه آسایی در حل مشکلات و بروز خلاقیت کودکان دارد. آنان از طریق بازی و ساختن یک غول، گرگ، سگ، مار و ... آن را مورد حمله قرار دادن و خراب کردن می توانند از ترس ها، وهمیات، احساسات و پندارهای واهی رهایی یابند. بچه های خشن گل و یا خاک رس را سوراخ سوراخ می کنند و یا اینکه آن را روی هم می کوبند، مثلاً کودکی که دارای مشکل است با گل تابوتی می سازد که درونش مردی از گل ساخته شده، خوابیده است. او می گوید: «الان درِ تابوت را می بندم، محکمش می کنم، حالا دیگه او نمی تونه نفس بکشه.» با دست های خودش محکم روی تابوت فشار می آورد و به این وسیله انتقام خودش را از پدری که مورد تنفرش است می گیرد. گِل بازی برای کودک این فرصت را ایجاد می کند تا احساسات ناخوشایند و سرکوب شده خویش را ابراز نموده و به لحاظ روانی تخلیه و سبک شود.
فواید دیگر
کودکان از طریق گل بازی موضوعاتی از قبیل شکل انسان، حیوان، خانه، کلوچه، پیچ، آچار و بسیاری چیزهای دیگر درست می کنند و سعی دارند اشکالی بسازند که به نحوی به آنها تعلق دارد، همان طوری که در نقاشی کردن این کار را انجام می دهند.
اغلب در نقاشی ها کودکان چیزهایی را که برایشان مهم ترند بزرگ تر ترسیم می کنند تا چیزهایی که برایشان از اهمیت کمتری برخوردار است.
در گِل بازی و ساخت مجسمه های گلی هم کودکان اشکالی را که برایشان مهم تر است، با جزئیات بیشتری به کار می برند. در این نوع شکل ها کودک ممکن است از طریق دقت بیشتر روی ساخته خویش مثل گذاشتن دگمه به جای چشم ها، حصیر برای لباس و یا نخ به جای موها اهمیت بیشتری به ساخته خویش بدهد.
گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
+ 1
- 0
