اضطراب کودکان چیزی که امروزه بسیار زیاد والدین را نگران کرده است...
با دلگرم همراه باشید تا با راه های مناسب مقابله با اضطراب کودکان آشنا شوید.
براي كودكي كه نميتواند به آرامي بنشيند و توجه كند، بزاي مدرسه آماده شود و در كلاس يا خانه تمركزش را حفظ كند مشكلات زيادي به وجود خواهد آمد. اما اين علايم هميشه به اختلال بيش فعالي- نقص توجه ربط داده نميشوند، مشكل شايد اضطراب باشد!
اضطراب ممكن است حالتي ارثي باشد، و اين حالت چندان غير معمول نيست. در معيار تشخيصي DSM-IV-TR 4% كودكان از اضطراب جدايي رنج ميبرند و 5 % از مردم از اضطراب عمومي در سراسر زندگي شان رنج ميبرند.( و بسياري از اين افراد اضطرايشان را در سبكهاي ارتباط نادرست با فرزندانشان، به آنها ميآموزند).
تشخيص و درمان اضطراب در كودكان بسيار اهميت دارد. از آنجا كه كودك مبتلا به اضطراب اغلب علايم را به بزگسالي توسعه ميدهند ، مانند اضطراب عمومي بزرگسالان، اختلال هراس، فوبيا ها، و همينطور تعدادي از اختلالات جسمي سازي شده كه در آنها شكايات متعدد جسماني بدون دليل پزشكي وجود دارد(سردرد هاي متنوع، مشكلات گوارشي كه البته فرد به عمد علايمي را نمايش نميدهد).
اضطراب در كودكان در دوره هايي در طي رشد قابل انتظار هستند و اين حالتها طبيعي در نظر گرفته ميشوند. (براي مثال روز اول مدرسه) برخي كودكان ممكن است از كمرويي بيش از اندازه و يا دشواري در تطابق با موقعيت جديد در رنج باشند.
اضطراب عبارت است از يک احساس منتشر، ناخوشايند و مبهم هراس و دلواپسی با منشاء ناشناخته، که به فرد دست می‌دهد و شامل عدم اطمينان، درماندگی و برانگيختگی فيزيولوژی است. وقوع مجدد موقعيت‌هايی که قبلاً استرس زا بوده‌اند يا طی آنها به فرد آسيب رسيده است باعث اضطراب در افراد می‌شود.
چطور باید اضطراب و استرس در کودکان را تشخیص دهیم؟ پاسخ این است که این کار فقط از عهده یک متخصص روانشناسی برمی‌آید. با وجود این بد نیست کمی در باره نشانه‌های این اختلال در کودکان آگاه باشیم.
اختلال اضطراب جدایی بیشتر بین خردسالان شایع است. این کودکان معمولا به کسی یا کسانی وابستگی‌های شدید داشته و حاضر نیستند که از آنها جدا شوند. و فکر جدا شدن از این افراد در کودک ایجاد استرس و نگرانی می‌کند.
مثلا کودک خردسالی که به پدرش وابستگی خاصی دارد حتی خروج روزانه پدر از منزل برای رفتن به محل کار می‌تواند کودک را پریشان کند. این کودکان معمولا دچار نگرانی افراطی در مورد شرایط خود و افرادی که به آنها وابستگی دارند، می‌شوند.
از نشانه‌های این نوع اضطراب می‌توان به دل درد، استفراغ، حالت تهوع، کابوس شبانه، سردرد، تعرق، سردرد و لرزش در اندام‌ها اشاره کرد.
کودکی که درگیر این نوع اختلال است، در شرایطی قرار دارد که از تحمیل عقاید و فشار برای انجام کارهایی خاص رنج می‌برد. به طوری که این عقاید تحمیلی و کارهایی که بالاجبار کودک وادار به انجام آنها می‌شود دنیای عادی و کودکانه وی را مختل می‌کند. این نوع اختلال از آنجا ناشی می‌شود که کودک نمی‌تواند این اجبارها را بپذیرد و آنها را بیهوده می‌داند.
این کودکان هر کاری را ناخواسته بارها و بارها انجام می‌دهند. مثلا چندین بار دستان خود را می‌شویند یا هر چیزی را چند بار می‌شمارند. عملکرد این کودکان در مدرسه نیز ضعیف می‌شود.
کودکان مبتلا به اضطراب عمومی نگرانی معینی ندارند بلکه در مورد چیزهای مختلف و بسیاری دچار نگرانی هستند. این کودکان حتی در مورد مسایل کم اهمیت هم دچار اضطراب می‌شوند و نگرانی آنها طیف وسیعی از اتفاقات معمول و غیر معمول روزانه را در بر می‌گیرد.
نشانه‌های این اضطراب در کودکان عبارت است از: پریشانی دایم، خستگی، بیخوابی، کج خلقی و پرخاشگری و عدم تمرکز.
کودکانی که با پشت سر گذاشتن واقعه‌ای ناگوار دچار اضطراب و استرس شده‌اند در این گروه قرار می‌گیرند. برای مثال کودکی که شاهد حادثه رانندگی وحشتناکی بوده می‌تواند مبتلا به این عارضه شده باشد. این کودکان اغلب سعی می‌کنند از کسانی یا جاهایی یا شرایط و چیزهایی که یادآور آن حادثه آسیب زا هستند دوری کند.
از نشانه‌های این اختلال می‌شود پریشانی و اندوه، شکنندگی، ترس، ترش‌رویی، بیخوابی و کابوس شبانه را نام برد.
از علایم اضطراب می‌توان موارد زیر را نام برد: احساس خستگی عصبی بودن و بی‌قراری ترس و نگرانی بی خوابی يا بدخوابی تپش قلب و تنفس نامنظم و سريع عرق کردن سردرد و سرگیجه مشکل در تمرکز و حافظه لرزش يا پرش عضلات تکرر ادرار
اضطراب جدايي در كودكان كوچك بسيار طبيعي است و معمولا با افزايش سن فرو مي نشيند. اما اگر در سنين بالاتر از 3 سالگي كودك هراس بيش از اندازهاي را در هنگام جدايي از مادر، ترك محل زندگي يا ساير محاهاي آشنا نشان دهد نشانگر وجود اضطراب جدايي است. كودكان مبتلا ترسهاي مرضي ونشخوار فكري دارند و هنگام نزديك شدن فرد غريبه، به احتمال صدمه ديدن و حوادث ناخوشايند از طرف فرد غريبه ميانديشند.
ترس از گم شدن، تصادف، بيماري، دزديده شدن، محروم شدن از ديدار دوباره والدين، در ميان كودكان مبتلا شايع است. براي تشخيص اين اختلال موارد زير را مورد دقت قرار دهيد:
آيا انطباق ضعيف با موقعيت جديد وجود دارد؟
آيا تجربه تروماتيك همانند شكست در كنارآمدن با موقعيتي استرس آميز وجود دارد؟
آيا والدين بيش از اندازه مضطرب و محافظت كننده اند؟
آيا رفتارهاي اجتنابي براي فرار از جدايي وجود دارد؟
آيا كابوس، نگراني از آسيب ديدن، نگراني از وقايع ناگوار با محتواي جدايي وجود دارد؟
مدت تداوم اين اختلال حداقل بايد 4 هفته ممتد باشد.درمان اين كودكان شامل دو دسته كلي درمانهاي دارويي و غير دارويي (بازي درماني، رفتاردرماني و...) است.
دگرگوني و ترس ازغريبه مانند بزرگسالان، كودكان اغلب از ناشناخته ها ميترسند و در موقعيت نا آشنا و جديد محتاط هستند. روز اول مدرسه، ديدن افراد جديد و همسايگان جديد ميتوانند دورهاي اضطرابي براي كودك شما باشد.
حوادث تروماتيك تجارب ناخوشايند يا بد ميتوانند كودك را به ببرد سمت باور اين كه چيزخاصي خطرناك يا ترساننده است. اين تجارب ممكن است شامل موقعيت اجتماعي بر آشفته كننده، يا تجربه اي شامل آسيب يا آزار جسمي و ترس بوده است( مانند گاز گرفته شدن توسط سگ، يا تصادف رانندگي) باشد. در موقعيتهاي خاص پريشان كننده خطر ابتلا به اختلال اضطراب پس از سانحه وجود دارد(PTSD )
و ممكن است كودك شما نيازمند كمك متخصص باشد.
مشكلات مرتبط با مدرسه كودك شما ممكن است در مورد چيزهايي در مدرسه مضطرب شوند مانند وجود يك قلدر در مدرسه، پيدا كردن دوست، يك معلم عبوس سختگير. در برخي موارد اضطراب ريشه در مشكلات تطابق و كنار آمدن با كار مدرسه و مشكلات يادگيريLearning Disorders داشته باشد.
مشكلات خانوادگي. يك آشفتگي در محيط خانه ممكن است باعث شود كودك شما احساس اضطراب كند. شنيدن و ديدن جنگ مداوم والدين ميتواند يه ويژه براي كودكتان استرس زا باشد و باعش شود آنها احساس نا امني كنند.
راهكارهاي مناسب براي رفع اضطراب و تقويت اعتماد به نفس1) كودك را از عوامل فشار روحي دور كرده و محيط را آرام و تفاهم ميان كودك و ديگران ايجاد كنيم.
2) به گونه اي رفتار كنيم كه كودك بفهمد مورد پذيرش خانواده و ديگران است و دوستش دارند.
3) نيازهاي مختلف كودك را حتي الا مكان مهيا كرده و زمينه هاي رشد كودك در فعاليت هاي مختلف را به وجود آوريم.
4) محيط خانه را گرم و صميمي كنيم و از نظر عاطفي كودك را تامين نماييم.
5) به گونه اي رفتار كنيم كه مفهوم نظم را درك كند و الگوهاي مناسب در اختيارش بگذاريم تا به هدفش برسد.
6) به شخصيت كودك احترام بگذاريم و به او استقلا ل دهيم تا كارهايش را خودش انجام دهد.
7) كودك را از محيط هاي حسادت، تمسخر، توهين و تنبيه دور كنيم. غرورش را نشكنيم و در مقابل محبت افراط نكنيم و همچنين به خواسته ها و تمايلا ت نابجاي او پاسخ مثبت ندهيم.
8) توسط خود كودك محيطي ايجاد كنيم كه باعث آرامش روحي او شود و استراحت و تغذيه و تفريح كافي و مناسب داشته باشد.
9) در ميان كودكان تبعيض قائل نشويم و اجازه دهيم حرف هاي خود را زده و عقده هاي دروني خويش را خالي كنند و سالم فكر كنند.
10) سخنان آرامش بخش و استفاده از ادبيات شادي بخش را در شيوه كاري خود بگنجانيم.
11) تلقين نكات مثبت به كودك و انجام كارهاي شادي آور و قرار گرفتن در جمع و محيط هاي شاد و همسالا ن خوشرو و مهربان.
12) اعمال محبت كافي وترك عادت هاي ناروا و فراموشي و انكار غم ها و دور كردن كودك از نگراني.
لا زم به تذكر است بايد محيطي ايجاد كنيم كه كودك اعتماد به نفس پيدا كند و در انجام كارها به خود متكي باشد و البته اين عملكردها براي از بين بردن اضطراب به شرط همكاري خانواده و مدرسه در ايجاد محيط امن و آرامش بخش به موفقيت بيشتري دست پيدا مي كند.
درمان اضطراب کودکان، بسته به نوع آن متفاوت است و نیاز به بررسی‌های دقیق از سوی متخصصین روان شناسی کودک دارد. در صورتی که مشکوک به استرس در کودک خود هستید حتما با افراد واجد صلاحیت و متخصص این رشته مشورت نمایید. اما نکته حایز اهمیت اینکه هیچگاه اجازه ندهید درگیری‌های روزمره، شما را از حال فرزندتان غافل کند.
گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
+ 1
- 0
