دریچه ای بر بلبشوی قیمتی کالاهای ضروری در بازار / منحرف شدن فروشگاه های اینترنتی از مسیر اصلی + فیلم

این روزها قیمت کالاهای ضروری نوسانات زیادی دارد؛ به نحوی که هر روز ممکن است قیمت کالاهای ضروری دستخوش تغییر شود. تغییر قیمت کالاهای ضروری در هفته های اخیر در اجناسی مانند تخم مرغ، لبنیات، رب، روغن، انواع میوه و ... مشاهده شده است. همزمان مشاهده می کنیم که فروشگاه های اینترنتی هم کالاهای ضروری مشابه را با نرخ هایی کاملا متفاوت عرضه می کنند؛ به نحوی که قیمت برخی کالاهای ضروری در فروشگاه های اینترنتی بین 50 تا 100 درصد بیشتر از نرخ این کالاها در فروشگاه های محلی است.

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، فروشگاه های اینترنتی قرار بود ضمن کمک به مردم برای انجام خریدهای روزمره خود، به کاهش بار ترافیک و آلودگی هوا در کلانشهرها هم کمک کنند. مهمترین شرط برای تحقق این اهداف نیز ترغیب مردم به خرید اجناس مختلف از این سایت هاست. اما در شرایطی که در سال های اخیر، سایت های مختلفی برای عرضه کالاهای گوناگون به‌ویژه اجناس ضروری راه اندازی شده است، چند نرخی بودن قیمت کالاهای مشابه در فروشگاه های اینترنتی و البته گرانفروشی برخی سایت های فروش کالا، منجر به آن شده است که بسیاری از مردم هیچ رغبتی برای خرید اجناس مورد نیاز خود بخصوص کالاهای ضروری از فضای مجازی نداشته باشند.

چند نرخی بودن و گران فروشی فروشگاه های اینترنتی البته بیشتر در اجناسی رخ می دهد که فاقد بسته بندی هستند و قیمت مشخصی روی آنها درج نشده است. به همین دلیل، انواع میوه و تره بار در این سایت ها با نرخ هایی کاملا متفاوت عرضه می شود که این نرخ ها عمدتا بسیار بالاتر از قیمت این محصولات در میادین میوه و تره بار و حتی در فروشگاه های محلی است و حتی قیمت برخی انواع میوه در فروشگاه های اینترنتی، 2 برابر میادین میوه و تره بار است.

به طور مثال در حالی که بررسی های رکنا نشان می دهد که هم اکنون یک کیلو سیب زرد در میادین میوه و تره بار در تهران با نرخ 10 هزار و 800 تومان عرضه می شود، اما قیمت یک کیلو از این محصول در سایت های اینترنتی در بازه 22 هزار و 850 تا 28 هزار و 500 تومان قرار دارد. یا در شرایطی که قیمت هر کیلو موز درجه یک در میادین میوه و تره بار تهران 24 هزار و 800 تومان است، اما نرخ یک کیلو موز درجه یک در سایت های اینترنتی در بازه 24 هزار و 200 تا 36 هزار تومان قرار دارد.

همچنین در حالی که قیمت یک کیلو هلو انجیری در میادین میوه و تره بار تهران 18 هزار و 500 تومان است، اما یک کیلو از این محصول در سایت های اینترنتی با رقم 28 هزار و 900 تا 41 هزار و 300 تومان عرضه می شود. یا در شرایطی که قیمت یک کیلو انگور شاهرودی در میادین میوه و تره بار تهران 14 هزار و 500 تومان است، هر کیلو از این میوه در سایت های اینترنتی با نرخ 15 هزار و 400 تا 30 هزار تومان عرضه می شود.

البته وقتی قیمت میوه جات در میوه فروشی ها گران تر از میادین میوه و تره بار است، طبیعی است که نرخ این محصولات در سایت های اینترنتی هم از میادین میوه و تره بار بالاتر باشد. اما با توجه به این که فروشگاه های اینترنتی نیز قاعدتا میوه و تره بار خود را از میادین بزرگ خریداری می کنند، حتی اگر این محصولات را به صورت دستچین به مشتریان خود عرضه کنند، 2 برابر بودن نرخ برخی انواع میوه در این سایت ها نسبت به قیمت های رسمی هیچ معنای دیگری جز گرانفروشی ندارد.

در این میان اما بررسی های رکنا نشان می دهد که قیمت کالاهای ضروری بسته بندی شده از جمله رب، روغن، لبنیات، تنقلات و ... در سایت های اینترنتی معمولا پایین تر یا برابر با نرخ این کالاها در فروشگاه های محلی است. به طور مثال در شرایطی که هم اکنون پنیر ویلی 350 گرمی کالا در فروشگاه های محلی با نرخ 28 هزار و 500 تومان عرضه می شود، اما می توان این محصول را در سایت های اینترنتی با نرخ 22 هزار و 500 تا 26 هزار و 500 تومان پیدا کرد.

یا مثلا در حالی که قیمت روغن مایع 900 میلی لیتری آفتابگردان غنچه در سایت های اینترنتی بین 13 هزار و 950 تا 14 هزار تومان است، اما اکنون قیمت این محصول در فروشگاه های محلی به 18 هزار و 500 تومان رسیده است. البته آن طور که یک متصدی سوپرمارکت به ما گفت، قیمت این محصول تا همین یک هفته پیش در سوپرمارکت ها هم 14 هزار تومان بود و در یک هفته اخیر نرخ روغن مایع غنچه و البته روغن مایع سایر برندها بیش از 30 درصد افزایش یافته است.

اتفاقا همین مساله یعنی افزایش روز به روز قیمت کالاهای ضروری از جمله مهمترین عواملی است که باعث می شود قیمت کالاهای بسته بندی شده در فروشگاه های اینترنتی عمدتا ارزان تر از نرخ این کالاها در فروشگاه های محلی باشد؛ چراکه بسیاری از فروشگاه های اینترنتی هنوز محصولات خود را با قیمت قبل عرضه می کنند.

همچنین باید توجه داشت که اساسا فروشگاه های اینترنتی نمی توانند روی قیمت محصولات بسته بندی شده ای که نرخ آنها درج شده است، مانور زیادی بدهند و به همین دلیل، به ندرت می توان مشاهده کرد که قیمت یک کالای بسته بندی شده مثل رب، پنیر، روغن، بستنی و ... در فروشگاه های اینترنتی بالاتر از نرخ آن در فروشگاه های محلی است.

ضمن این که فروشگاه های اینترنتی هم مانند فروشگاه های زنجیره ای بزرگ، اجناس بسته بندی شده را به صورت عمده از بنکداران یا تولیدکنندگان خریداری می کنند و به همین دلیل، می توانند تخفیفات مختلفی را روی این اجناس ارائه کنند و در نتیجه، قیمت هایشان از نرخ های فروشگاه های محلی عمدتا پایین تر است.

اما بازهم نکته قابل توجه این است که در اجناس بسته بندی شده هم که قاعدتا به صورت تک نرخی عرضه می شود، بعضا چند نرخی بودن قیمت کالاهای مشابه در سایت های اینترنتی مشاهده می شود که یکی از علت های آن هم نوسان شدید قیمت کالاهاست که باعث می شود قیمت یک محصول در سایتی که آن را با نرخ جدیدتر عرضه می کند، بالاتر از نرخ همان محصول در سایتی باشد که آن را با قیمت قدیمی تر می فروشد.

اما صرف نظر از چند نرخی بودن بودن قیمت کالاهای ضروری مشابه در سایت های اینترنتی، مساله مهمی که باید به آن توجه داشت، همین نوسانات شدید قیمتی موجود در نرخ کالاهای اساسی است؛ به نحوی که به گفته یک متصدی سوپرمارکت، نه تنها قیمت انواع روغن مایع در یک هفته گذشته بیش از 30 درصد رشد کرده، بلکه نرخ انواع رب گوجه فرنگی هم در بازه زمانی دو هفته ای، بین 40 تا 50 درصد بالاتر رفته است. همچنین در همین دو هفته گذشته شاهد رشد 20 تا 30 درصدی قیمت تخم مرغ و برخی انواع لبنیات بوده ایم.

تمام این مسائل نشان می دهد که با وجود تغییر دولت، هنوز هم شهروندان ناچارند که با نوسانات شدید قیمتی کالاهای ضروری دست و پنجه نرم کنند؛ البته طبیعتا از مدیرانی که هنوز یک ماه از استقرار کامل آنها نگذشته است، نمی توان انتظار داشت که در این بازه زمانی کوتاه معجزه کنند، اما انتظار به‌حق شهروندان از مدیران دولت جدید این است که هرچه سریع تر برای جلوگیری از تغییر لحظه به لحظه قیمت کالاهای اساسی برنامه ریزی کنند.

همچنین وقتی که ما با یک بررسی ساده می توانیم متوجه پدیده چند نرخی بودن قیمت کالاهای مختلف در فروشگاه های اینترنتی بشویم و گرانفروشی این سایت ها در زمینه کالاهای مختلف بخصوص انواع میوه و تره بار را مشاهده کنیم، طبیعتا برای مسئولان سازمان تعزیرات، وزارت صمت و وزارت جهاد کشاورزی که هر کدام به نوبه خود وظیفه دارند که بر نحوه عرضه اجناس ضروری به دست مردم نظارت کنند، مشاهده پدیده چند نرخی بودن قیمت کالاهای مشابه در فروشگاه های اینترنتی و نوسانات هر روزه قیمت کالاهای اساسی ابدا دشوار نیست.

در چنین شرایطی ضمن اشاره به این نکته که لازم است مسئولان جدید نهادهای دولتی نظارت های خود بر عرضه کالاهای اساسی و نحوه قیمت گذاری این کالاها در فضای حقیقی و مجازی را تشدید کنند، تاکید می شود که مدیران فروشگاه های اینترنتی هم اگر می خواهند از هدف اصلی خود یعنی تسهیل شرایط خریدهای روزمره دور نشوند و مردم همچنان مایل به خرید از آنها باشند، باید حاشیه سودی منطقی روی قیمت کالاهای مختلف به‌ویژه اجناس ضروری در نظر بگیرند.