سلامت نیوز: شبکه تشکل های مردمنهاد محیط زیست و منابع طبیعی کشور، با انتشار یک نامه سرگشاده که در اختیار سلامت نیوز قرار گرفت ضمن ابراز نگرانی از جریانسازی غیرمفید و هدررفت سرمایههای ملی در ازای نتایجی غیرقابل توجیه فنی و اقتصادی طرح "استحصال آب های ژرف"، آمادگی خود را جهت تشریح موضع مخالفت کارشناسان، صاحبنظران و کنشگران با چنین پروژهای اعلام کرد.
در این نامه آمده است:« رویهی آغاز شده از "معاونت علمی ریاست جمهوری" در دولت قبل با همراهی "وزارت نیرو" و برخی نمایندگان مجلس برای هزینهکرد چند صد میلیاردی برای استحصال آب های ژرف و انتشار اخباری مبنی بر یافتن شاهکلیدی برای رفع مشکلات آبی از طریق "استخراج آب ژرف" از اعماق هزاران متری و دستیابی به رودهایی در زیر ایران، تنها نشان از یک جوسازی و ویژهنمایی ناشی از سیاسیبازی بوده است.»
بخش دیگری از این نامه تاکید کرده است:« وزیر محترم نیرو در دولت سیزدهم، به تازگی بیاناتی در دفاع از این طرح ارائه نمودهاند که دارای بنیان های پرسشبرانگیز برای متخصصین و دغدغهمندان آب و خاک این مرزو بوم است و شوربختانه، از هر نوع مستند علمی و فنی قابل اعتنا، تهی است. آیا دلخوش شدن و دل خوش نمودن بهرهبرداران به منابع عمدتا تجدیدناپذیر و محدود و بعضا با کیفیتی غیرقابل استفاده برای عموم مصارف، نوعی انحراف از اقدامات اصولی به ویژه در بخش مدیریت مصرف، کاهش برداشت از آبخوان ها، تغییر رویههای تعادلبخشی و سازگاری با کمآبی نیست؟!»
متن کامل این نامه در ادامه منتشر می شود.
نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی
مدیران تشکل های مردمنهاد تخصصی فعال در حوزه محیط زیست، منابع طبیعی و مدیریت منابع آبی
اندیشمندان، صاحبنظران و استادان محترم دانشگاه
کارشناسان زبده، فرهیخته و مستقل مدیریت منابع آبی کشور
با سلام و آرزوی توفیق
پس از سال ها و دههها بیتوجهی به ظرفیت های محدود منابع طبیعی از جمله منابع آبی و خصوصا آب های زیرزمینی، عیان شدن چالش های متعددی، زنگ هشدار را به صدا درآورده و لزوم تغییر رویه و رویکردها را گوشزد کرده است. شنیدن این هشدار و عزم جدی برای اتخاذ تصمیمات سخت در راستای حرکت به سوی مدیریت پایدار منابع آبی، رخداد مبارکیست که تلخی چالش ها را تا حدی درمان مینماید؛ اما بخش تلختر قضیه آن است که در این تغییر سمت و سو، مجددا اشتباه را به گونهای جدید تکرار کنیم.
درست است؛ برخی درمان ها خود دردافزا هستند و در بخش مدیریت منابع آب، موضوع آب های ژرف و نیز بخش بزرگی از انتقال آب ها، از این قرارند.
رویهی آغاز شده از "معاونت علمی ریاست جمهوری" در دولت قبل با همراهی "وزارت نیرو" و برخی از نمایندگان مجلس برای هزینهکرد چند صد میلیاردی برای استحصال آب های ژرف (مقایسه نمایید با بودجه 400 میلیارد تومانی کل طرح تعادلبخشی برای نجات بیش از 400 دشت ممنوعه و ممنوعهی بحرانی از 609 دشت کل کشور) و انتشار اخباری مبنی بر یافتن شاهکلیدی برای رفع مشکلات آبی از طریق "استخراج آب ژرف" از اعماق هزاران متری و دستیابی به رودهایی در زیر ایران، تنها نشان از یک جوسازی و ویژهنمایی ناشی از سیاسیبازی بوده است.
بعضا از سوی مسؤولین اظهارنظرهایی کاملا غیرعلمی به گوش میرسد که 1500 مترمکعب آب را از چاهی در سیستان از عمق بیش از 2 هزار متری در یک شبانهروز استحصال نمودهایم. آیا این میزان را که معادل حدود ۲۱ لیتر در ثانیه، دبی یک چاه است و آن هم از ذخائر غیرقابل تجدید و بسیار محدود، میتوان یک پیروزی قلمداد نمود؟ آیا دستیابی به آبی با کیفیتی در حد آب دریای آزاد و حتی بعضا شورتر از آن را میتوان به عنوان یک دستآورد، رسانهای کرد؟
وزیر محترم نیرو در دولت سیزدهم، به تازگی بیاناتی در دفاع از این طرح ارائه نمودهاند که دارای بنیان های پرسشبرانگیز برای متخصصین و دغدغهمندان آب و خاک این مرزو بوم است و شوربختانه، از هر نوع مستند علمی و فنی قابل اعتنا، تهی است. آیا دلخوش شدن و دل خوش نمودن بهرهبرداران به منابع عمدتا تجدیدناپذیر و محدود و بعضا با کیفیتی غیرقابل استفاده برای عموم مصارف، نوعی انحراف از اقدامات اصولی بویژه در بخش مدیریت مصرف، کاهش برداشت از آبخوانها، تغییر رویههای تعادلبخشی و سازگاری با کمآبی نیست؟! آیا در وهله اول، عدم وجود حجم قابل اعتنای آب مورد ادعا و در وهله بعد، هزینههای سرسامآور استحصال و معضلات دفع پساب ناشی از شوریزدایی و همچنین ایجاد وابستگی به منابعی ناپایدار در این مسیر، بدرستی مورد بررسی قرار گرفته و دیده شده است؟!
از وزیر محترم و مدیران، کارشناسان و مشاوران عالی بخش آب، اکیدا درخواست میشود درسهای آموخته شده و نتایج مستند مسیرهای طیشده تا اکنون را مدنظر قرار دهند و با رصد دقیق و شناخت درست وضعیت موجود حال و تخمین آیندهی کشور، از تجربه مسیرهای پرهزینه برای ملت و منابع اصیل و اصلی کشور – هرچند که برای عدهای پرسود بوده باشند – به طور جدی اجتناب کنند و تمرکز بخش آب را بر اقدامات اصولی و غیرنمایشی اما اثربخش، معطوف دارند.
حقیقت آن است که با توجه به مباحث جدی اجتماعی و فرهنگی مرتبط با مدیریت منابع آبی در کشور، به ویژه در استان سیستان و بلوچستان، حرکت به سمت ایجاد اقناع علمی و کارشناسی و فنی و متعاقب آن، تقویت زیرساختهای اجتماعی نیز یکی دیگر از دغدغههاست؛ ضمن اینکه در پیگیری اجرای چنین پروژهای، بیتوجهی عجیب و دردآور به قوانین و مقررات، به ویژه عدم وجود مطالعات جامع، ارزیابی محیط زیستی و پیوست اجتماعی، خود به عاملی تاییدکننده برای اثبات این مدعا بدل شده است که چنین پروژهای بیش از آنکه در سودای تأمین آب پایدار برای بخشی از کشور باشد، یک کارسازی شیک و رندانه برای مصرف اعتبارات و ایجاد پروژههای پولساز برای عدهای است.
لذا بدینوسیله، شبکه تشکل های مردمنهاد محیط زیست و منابع طبیعی کشور، ضمن ابراز نگرانی عمیق خود از جریانسازی غیرمفید و هدررفت سرمایههای ملی در ازای نتایجی غیرقابل توجیه فنی و اقتصادی، آمادگی خود را جهت تشریح موضع مخالفت کارشناسان، صاحبنظران و کنشگران با چنین پروژهای و همچنین انعکاس و انتشار دلایل و استدلالهای موافقان این ایده و نیز میزبانی نشستهای کارشناسی در این زمینه و با حضور موافقان و مخالفان اعلام میدارد.
توفیق همه خدمتگزاران ایران اسلامی را از خداوند متعال خواستاریم.
با سپاس و احترام دوباره
شورای هماهنگی شبکه تشکل های مردمنهاد محیط زیست و منابع طبیعی کشور
بیستم شهریور هزار و چهارصد
رونوشت:
- شورای محترم عالی شبکه ملی )دبیران و نمایندگان محترم شبکههای استانی)
- شورای محترم داوری شبکه ملی
- اعضاء محترم کارگروه تخصصی آب و انرژی شبکه ملی
