حمیدرضا بیدخوری، معاون پزشکی سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی به مناسبت چهل‌ویکمین سالگرد جهاددانشگاهی عنوان کرد: فعالیت‌های پزشکی یکی از باقدمت‌ترین فعالیت‌های پرمخاطب جهاددانشگاهی خراسان رضوی است که برای بهره‌مندی عموم مردم با اولویت قشر کمتر برخوردار ارائه می‌شود. فعالیت‌های تخصصی پزشکی جهاددانشگاهی سه خصوصیت بارز دارند: با کیفیت هستند، در اختیار عموم مردم با تعرفه مناسب قرار می‌گیرند و اکثرا مبتنی بر دانش بومی هستند.
وی افزود: دیگر ویژگی فعالیت‌های پزشکی جهاددانشگاهی این است که این نهاد را به مردم نزدیک میکند و مردم به صورت مستقیم از خدمات دانش‌بنیان این نهاد بهره‌مند می‌شوند و این یکی از رسالت‌های این نهاد است. مخصوصا وقتی که از قشر کم‌برخوردار هم حمایت شود و در یک نگاه کلان جهاددانشگاهی یک نهاد مردمی است که اعتبار خود را از مردم می‌گیرد و سعی میکند به بهترین نحو ممکن این خدمات را ارائه دهد.
معاون پزشکی سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی اظهار کرد: به صورت کلی، برداشت جامعه از جهاد، برگرفته از خدماتی است که ارائه می‌شود و در مجموع بازخوردهایی که می‌بینیم مثبت است، اما از فعالیت‌های جاری رضایت‌مند نیستیم و برنامه‌هایی جدی برای بهبود ارتباط با مخاطب داریم. باشگاه ارتباط با مخاطب جهاددانشگاهی با سطح و عمق گسترده‌تر در دستور کار است و خوشبختانه پایلوت آن در آزمایشگاه‌ها و مراکز پزشکی جهاد اجرا خواهد شد. امیدواریم از این پس ارتباط نزدیک‌تر و بیشتری با مخاطبان داشته باشیم و به نظر می‌رسد که این امر در افزایش رضایت‌مندی بیماران تاثیرگذار خواهد بود.
بیدخوری با اشاره به اینکه «درمانگاه تخصصی داخلی با محوریت هپاتیت و کبد از فعالیت‌های اصلی بالینی جهاددانشگاهی خراسان است»، عنوان کرد: این درمانگاه به عنوان بخش بالینی مرکز تحقیقات عفونت‌های منتقله از خون فعالیت خود را آغاز کرد و تمرکز اولیه آن روی هپاتیت‌های ویروسی و عفونت HTLV1 بود که تداوم دارد. با اوج‌گیری پاندمی کووید-19 این درمانگاه به عنوان بخشی از فعالیت‌های جامع این نهاد در مبارزه با این همه‌گیری در زمینه بیماری‌های تنفسی و عفونی متمرکز شد و تعداد قابل توجهی از افراد مشکوک به عفونت کووید-19 به این مرکز درمانی مراجعه می‌کنند. این درمانگاه همچنان در بخش‌های دیگر قلب، روماتولوژی و سرطان‌شناسی در سطح فوق‌تخصصی ارائه خدمت می‌نماید.
وی گفت: همزمان با سالگرد تاسیس جهاددانشگاهی در سال 1400 شاهد افتتاح آزمایشگاه تشخیص طبی و آسیب‌شناسی – شعبه وکیل‌آباد خواهیم بود. با نظرسنجی که از مخاطبان آزمایشگاه‌های جهاددانشگاهی در سطح مشهد انجام شد، درخواست بالایی برای راه اندازی آزمایشگاهی در منطقه وکیل آباد وجود داشت که از رفت و آمد تعداد بالایی از مخاطبان آزمایشگاه مرکزی و شهید دکتر مفتح این نهاد خواهد کاست. غیر از خدمات روتینی که در این آزمایشگاه جدیدالتاسیس ارائه خواهد شد، بخش مولکولی پیشرفتهای در این آزمایشگاه تعبیه شده که به دامنه آزمایش‌های مولکولی قابل ارائه در شهر مشهد خواهد افزود.
بیدخوری ادامه داد: خدمات جدیدی که انشاء الله مردم عزیز استان در نیمه دوم سال جاری شاهد ارائه آن خواهند بود، تشخیص و درمان سرطان است. جهاددانشگاهی خراسان رضوی برنامه منسجمی در زمینه تشخیص زودهنگام، تشخیص مبتنی بر فرد و درمان سرطان دارد که از سال گذشته مقدمات آن آغاز شده است و در سال جاری انشاءالله به ثمر خواهد نشست. بهره‌برداری از مرکز شیمی درمانی جهاددانشگاهی در مجتمع رازی جهاددانشگاهی نیز از جمله همین اقدامات است.
وی افزود: مرکز تخصصی دندانپزشکی جهاددانشگاهی مشهد، مرکز با سابقه دیگری است که خدمات تخصصی دندانپزشکی ارایه میکند و در زمینه تکمیل بخش رادیولوژی و ایجاد اتاق عمل در دندانپزشکی همراه با بیهوشی اقداماتی انجام شده و در ماه‌های آینده بهره‌برداری خواهد شد.
بیدخوری خاطرنشان کرد: هدف جهاددانشگاهی رقابت با بخش خصوصی نیست. جهاددانشگاهی در زمینه‌های دشواری ورود پیدا میکند که بخش خصوصی امکان حضور و ارائه خدمت نداشته باشد. ویژگی متمایز ما، مراکز پژوهشی این نهاد است که به صورت مراکز تحقیق و توسعه با آزمایشگاه‌ها و مراکز بالینی همکاری کرده و مشکلاتشان را حل می‌کنند. بخش تحقیق و توسعه‌ای قوی پشت کارهای جهاددانشگاهی است.
معاون پزشکی سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی تصریح کرد: نمونه ورود حساب‌شده و به هنگام جهاددانشگاهی در شرایط سخت، تاسیس اولین آزمایشگاه سرپایی تشخیص کووید-19 مصوب وزارت بهداشت در سطح کشور در نوروز 1399 بود. زمانی که با ابهامات فوق العاده بیشتری روبه‌رو بودیم و شناخت بین المللی از ویروس SARS-COV-2 بسیار کم بود. با پذیرش ریسک از طرف مدیریت و از آن مهمتر همکاران جهادگرمان در آزمایشگاه در مدت کوتاهی این آزمایشگاه برای بهره‌برداری آماده شد و خدمات قابل توجهی به مراکز بهداشتی استان و مردم ارائه کرد. پنج عضو هیئت علمی جهاددانشگاهی و چند نفر از اساتید پیش کسوت دانشگاه علوم پزشکی مشهد زحمات بی‌دریغ شبانه‌روزی را متحمل شدند تا این مهم به ثمر بنشیند. این یک مدل ارزشمند همکاری فی مابین مراکز پژوهشی با مراکز خدماتی ما بود.
وی ادامه داد: ما تاکید داریم که خدمات با تعرفه مناسب و قابل پرداخت از طرف مخاطبان ما صورت گیرد. در بعضی موارد به علت بالارفتن هزینه مواد مصرفی سوبسید می‌دهیم تا تعرفه افزایش پیدا نکند. جهاد دانشگاهی این را وظیفه خود می‌داند که همه اقشار جامعه خصوصا افراد کمتر برخوردار را به نوعی تحت پوشش خود قرار دهد. جهاددانشگاهی امکان ورود به بسیاری از زمینه‌ها را داشته، اما چون بخش خصوصی حضورموثری داشته ورود پیدا نکرده است.
ارائه خدمات PGD برای پیشگیری از تولد نوزادان دارای بیماری ژنتیکیمعاون پزشکی سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی مطرح کرد: مرکز درمان ناباروری پیشرفته پروژه بزرگ دیگری است که با حمایت نمایندگان مجلس و مدیران اجرایی ملی در دستور کار است و هدف این پروژه ارائه خدمات PGD برای پیشگیری از تولد نوزادان دارای بیماری ژنتیکی است. برای هر کار این چنینی نیاز به دانش فنی، نیروی انسانی متخصص و تجهیزات و ساختمان خواهد بود. با وجود اینکه جهاددانشگاهی تاکنون به صورت مستقیم در حوزه ناباروری فعالیت نداشته‌است، تخصص‌های لازم برای ایجاد چنین مرکزی وجود دارد و مشکلی در بحث دانش فنی و نیروی متخصص نداریم و رابطه سیستماتیکی با پژوهشگاه رویان و ابن‌سینا جهاددانشگاهی در تهران به همین منظور تقویت شده است.
بیدخوری تصریح کرد: جهاددانشگاهی، به عنوان یک نهاد عمومی غیردولتی برای پروژه‌ای در این ابعاد نیازمند حمایت‌های اولیه است. برای این مهم استقبال خیلی خوبی از طرف خیرین مشهدی و شهرستانی شده است که مشغول رایزنی هستیم.
وی در پاسخ به این سئوال که وزارت بهداشت چه نقشی در فعالیت‌های پزشکی جهاددانشگاهی دارد، اشاره کرد: در حال حاضر و در سالیان گذشته با دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد رابطه بسیار مثبتی برقرار شده است و مشکلی نداشته‌ایم و انشاءلله نخواهیم داشت. وزارت بهداشت دو نقش نظارتی و همکار ما در ارائه خدمات دولتی دارد و در بخش نظارتی همواره نظر مثبت کارشناسان دانشگاه را جلب کرده است. جهاد در این حوزه همیشه سرامد بوده و کنترل کیفی به نحو مطلوبی انجام شده است و قسمت دیگر ارائه خدمات است که معمولا کمک‌کار دانشگاه بوده‌ایم و بار قابل توجهی برداشته شده و مردم به جهاد مراجعه می‌کنند. پس از یک لحاظ زیر مجموعه دانشگاه و در موضعی دیگر همکار دانشگاه هستیم.
معاون پزشکی سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی تاکید کرد: درخواست نمایندگان استان بود که در زمینه ناباروری ورود پیدا کنیم و با توجه به سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در خصوص جلوگیری از پیری جمعیت، این قدم مهم را انشاءالله خواهیم برداشت.
وی بیان کرد: واقعیتی که در مورد شبکه درمان ناباروری جهاددانشگاهی وجود دارد این است که حدود 15 تا 20۰ درصد از مراکز ناباروری کشور در جهاددانشگاهی هستند، اما با این وجود حدود ۵۰ درصد سیکل‌های درمان ناباروری در مراکز این نهاد انجام می‌شود. در بحث ناباروری و سرطان هدف اصلی جهاد بالابردن سطح فناوری و ارائه خدمات در کشور است. ما می‌توانیم انتقال‌دهنده بسیاری از تکنولوژی‌هایی باشیم که کشور به آن نیاز دارد و هم اکنون با سرعت کندی به مردم می‌رسد.
بیدخوری ادامه داد: جهاددانشگاهی در سطح ملی سعی کرده بیمارستان تخصصی سلول درمانی داشته باشد و این هنوز به سرانجام نرسیده و به نظر می‌رسد خواسته مردم و مدیریت ارشد کشور از جهاددانشگاهی با ظرفیت مالی آن تناسب ندارد و نیازمند حمایت بیشتری هستیم. با ارتباط عمیقی که با بدنه دانشجویی کشور داریم و ارتباطات عمیق مردمی و همچنین اساتید برجسته دانشگاه، می‌توانیم در حوزه‌هایی که جزء اولویت‌های نظام است ورود عمیق‌‌تر و همه جانبه‌تری داشته باشیم و اگر ماموریتی در این زمینه از طرف دولت و مجلس به جهاددانشگاهی محول شود، ابعاد کار متفاوت خواهد بود و بهره‌مندی وسیع‌تر می‌شود.
دشواری کار جهاد این است که با هزینه‌های بخش خصوصی تعرفه‌های دولتی داریمبیدخوری تاکید کرد: اولویت ما در دهه‌های قبل این بوده است که کیفیت کار از اصل انجام خدمت مهمتر است. به دلیل اینکه، یک آزمایشگاه تشخیص طبی با کیفیت نامناسب می‌تواند پروسه درمانی را به خطر بیندازد و به انحراف ببرد. اصل اولیه کیفیت مناسب است و به خاطر تعداد مراجعان و اعتماد گسترده مردم به آزمایشگاه جهاددانشگاهی این امکان پیش می‌آید که تعرفه مناسب‌تری به شهروندان ارائه شود. دشواری کار جهاد این است که با هزینه‌های بخش خصوصی تعرفه‌های دولتی داریم و در استفاده از مواد مصرفی که از بهترین‌ها هستند با بخش خصوصی رقابت می‌کنیم و با هزینه‌های بخش خصوصی عملا کار می‌کنیم که این پارادوکس تنها با تیراژ بالا و همت جهادگرانه همکاران ما در بخش درمان عملی شده است. جهادگرانی را داریم که با دریافتی معمول کارهای ویژه‌ای انجام می‌دهند و این موضوع باعث ارزش افزوده‌ای شده که باعث انجام کارهای این چنینی می‌شود.
ارائه خدمات خوب در سطح بین‌المللی، لازمه داشتن رابطه‌ای در سطح بین‌الملل استمعاون پزشکی سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی با اشاره به اینکه «باید یک قدردانی ویژه از دولت و حاکمیت کرد»، اظهار کرد: پس از تحریم‌های ظالمانه آمریکا و عملا جنگ اقتصادی بین المللی، به تامین کیت‌ها ادامه داد و با پرداخت این سوبسید باعث ارائه خدمات با کیفیت مطلوب به مردم عزیز کشورمان شد. اما در زمینه ورود و خرید تجهیزات مشکلات زیادی داریم و اگر شاهد رفع تحریم‌ها باشیم با سهولت بیشتری در کارها روبرو خواهیم بود و فضای رقابتی در تامین بیشتر خواهد شد و خدمات با هزینه و کیفیت مناسب‌تری به مردم ارائه خواهد شد. در دو سه سال گذشته، تجهیزات به سختی وارد می‌شد و با دورزدن تحریم‌ها هزینه‌های بیشتری به کشور تحمیل می‌شد و ناخوداگاه به مردم هم آسیب می‌رسید و از تجهیزات به‌روزتر، محروم می‌شدند. امیدواریم به همت دولت منتخب تحریم‌ها تخفیف پیدا کند و شاهد وضعیت ارائه خدمت مناسب‌تری به مردم باشیم.
وی ادامه داد: اما از طرف دیگر، در این مدت با نگاه به تولید داخل، بسیاری از کیت‌های آزمایشگاهی و تجهیزات ایرانی شد و از مواد اولیه و قطعات ایرانی بهره‌مند شدیم. لازمه تداوم ارائه خدمات خوب، داشتن رابطه‌ای مقتدرانه و گسترده در سطح بین‌الملل است. آنچه در اطراف می‌بینیم این است که پیشرفتهای قابل توجهی در بحث تجهیزات داشته‌ایم و فناور‌ی‌های بالایی داریم و بخش خصوصی نیز سطح فناوری را بالا برده است، به صورت کلی، حوزه پزشکی حوزه همکاری است. معمولا چندین کشور به یکدیگر کمک می‌کنند تا یک سیستم مناسبی تهیه شود و نه‌تنها ایران بلکه هیچ کشوری نمی‌تواند در عرصه فناوری به تنهایی خود را تجهیز و اداره کند.
بیدخوری مطرح کرد: در بعضی از رسانه‌ها مطرح می‌شود که چرا ما در حوزه فناوری واکسن بسیار ورود داشته‌ایم اما مردم واکسن نزده‌اند. فکر می‌کنم این تحلیل غیر کارشناسی و غیرمنصفانه است. اینکه ما فناورانی داریم که می‌توانند روی واکسن کار کنند، یک ارزش استراتژیک غیرقابل انکار برای جمهوری اسلامی است. اما اینکه نتوانستیم واکسیناسیون را با زمان‌بندی مناسب انجام دهیم نقطه ضعف است و آن نقطه ضعف ربطی به این نقطه قوت ندارد و این نوع نگاه باعث دلسردی پژوهشگرانی می‌شود که زحماتشان انکار می‌شود.
وی عنوان کرد: فعالیت‌های پژوهشی پیش‌نیاز ما است تا بتوانیم مراکز خدمات تخصصی را به‌روز و با استانداردهای قابل قبولی نگه داریم. هیچ کدام از مراکز پژوهشی ما بودجه دولتی ندارند و صرفا از طرف جهاددانشگاهی حمایت می‌شوند و اگر حمایت دولتی داشته باشیم، سطح فعالیت‌های پژوهشی ارتقا خواهد یافت.
بیدخوری تصریح کرد: مرکز تحقیقات عفونت‌های منتقله از خون اگر بودجه دولتی داشت می‌توانست بسیار گسترده‌تر کار انجام دهد. عفونت HTLV1 در ۱۵ سال گذشته در کارهای پژوهشی جهاددانشگاهی، مورد بررسی قرار گرفت و بسیار کار دشواری بود و نتایج آن در ژورنال‌های معتبر بین‌المللی چاپ و همکاری نزدیکی با دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد انجام شد و پس از آن سطح ارایه خدمات به افرادی‌که در سطح استان درگیر این بیماری هستند، افزایش یافت و تاثیر عمیقی در حوزه درمان و خدمات بهداشتی داشت.
معاون پزشکی سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی بیان کرد: پژوهش‌ها می‌تواند در بازه زمانی کوتاهی با حمایت‌های ریسک‌پذیرتر به مقصد نهایی یعنی زندگی مردم وصل شود. کاری که در آزمایشگاه کووید انجام شد کار بسیار بزرگی بود و از بین صد هزار آزمایش انجام شده در سال ۹۹، حدود ۳۰ درصد رایگان انجام شد و بقیه با تعرفه دولتی صورت گرفت که کمک زیادی به هموطنان و ساختار سلامت بود. پژوهشگران و اعضای هیئت علمی خودشان را در خدمت این طرح قرار دادند.
وی خاطرنشان کرد: اگر در بحث کووید 19، حمایت شورای شهر و شهرداری مشهد از آزمایشگاه جهاددانشگاهی انجام نمی‌گرفت نمی‌توانستیم انرژی اولیه لازم را وارد کنیم اگر همکاری نزدیک دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد هم با جهاد نبود، به این شکل نمی‌توانستیم کار را اجرایی کنیم تا مردم از این خدمات بهره‌مند شوند.
بیدخوری در خصوص گردشگری سلامت عنوان کرد: این بخش هم خدمت دیگری به هم‌نوعان ماست که اعتماد به کشور می‌کنند و این سرمایه ملی ماست که اگر جهاد ورود پیدا کند، کار خوبی است و باعث خواهد شد سطح رفاهی ارایه خدمات در جهاد بالاتر رود، مردم و هموطنان خودمان هم بتوانند از امکانات بالاتری برخوردار باشند. گردشگری سلامت باعث می‌شود که به بودجه سلامت کشور کمک شود و در اقتصاد سلامت مردم کشور خودمان هم تاثیرگذار خواهد بود.
معاون پزشکی سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی تشریح کرد: اگر به سیر شکل‌گیری نهاد جهاد دانشگاهی توجه کنیم و به آزمایشگاه به عنوان فعالیتی نمونه بپردازیم، شاهد این هستیم که جهادگران جهاددانشگاهی تا یکی دو سال اول همکاری داوطلبانه داشته‌اند و نهادی با انگیزه‌های معنوی پس از فرمان حضرت امام شکل گرفت و این بیم وجود داشت که وقتی حضور آن نسل از جهادگران کمرنگ شود، این ارزش‌ها هم رخت بربندد. اما خوشبختانه شاهد هستیم نسل جوان هم که به این نهاد جذب می‌شوند این روحیه را دارند و صرفا به منافع کوتاه‌مدت خود اهمیت نمی‌دهد، بنده معتقدم همچنان روحیه جهادی و داشتن اولویت‌هایی غیر از اولویت‌های مادی، در بین جهادگران این نسل هم باقی‌ست که به آن افتخار می‌کنیم.
انتهای پیام