شاید شما هم از دسته افرادی باشید که طبیعی بودن عسل برایتان مهم است زیرا می‌دانید که عسل طبیعی خواص بیش‌تری دارد؛ بنابراین احتمالا به دنبال روش‌هایی هستید که بتوانید عسل طبیعی را از عسل تقلبی تشخیص دهید. اگر از افراد مختلف در مورد این روش‌ها بپرسید و یا در اینترنت به جست و جو بپردازید، با پیشنهادات متفاوتی مواجه خواهید شد. اما آیا واقعا این روش‌ها معتبر هستند؟ بهترین راه تشخیص عسل طبیعی کدام است؟
این مقاله به برخی از سوالاتی که ممکن است در این زمینه برای شما پیش بیاید، پاسخ می‌دهد و در انتها تنها روش قطعی تشخیص عسل طبیعی و فاکتورهای تشخیص آن را، به شما معرفی می‌کند. پس این مقاله را تا انتها بخوانید تا به پاسخ سوالات خود برسید و بتوانید با اطلاعات بیش‌تری به سراغ خرید عسل طبیعی بروید.
انواع عسل
قبل از هر چیز باید بدانید که عسل در حالت کلی به سه دسته طبیعی، تغذیه‌ای و تقلبی تقسیم می‌شود. در عسل طبیعی، زنبور برای تولید عسل، از شهد گل‌ها و گیاهان مختلف تغذیه می‌کند. در تولید عسل تغذیه‌ای، زنبور به جای شهد گل‌ها از محلول آب و شکر تغذیه می‌کند و در تولید عسل تقلبی هم زنبوری نقش ندارد و این عسل از ترکیب آب و شکر با رنگ‌های خوراکی و یا گلوکز تجاری به دست می‌آید.
آیا روش‌های خانگی تشخیص عسل طبیعی معتبر هستند؟
اگر این سوال را از افراد مختلف بپرسید و یا آن را در اینترنت جست و جو کنید، روش‌های مختلفی را خواهید یافت. اما آیا واقعاً می‌توان با آتش زدن عسل و یا ریختن عسل در آب، تشخیص داد که این عسل طبیعی است یا تقلبی؟
خیر، هیچ یک از این روش‌ها معتبر و علمی نیستند و ممکن است نتایج درستی ندهند.
آیا خصوصیات عسل مثل رنگ، عطر و طعم می‌تواند نشان‌دهنده طبیعی بودن عسل باشد؟
رنگ عسل‌ها بستگی به پوشش گیاهی منطقه‌ای دارد که کندو را در آن قرار می‌دهند. متناسب با این پوشش گیاهی رنگ عسل می‌تواند از زرد بسیار روشن تا خرمایی باشد.
از روی عطر و طعم عسل هم نمی‌توان با اطمینان در مورد طبیعی بودن آن نظر داد؛ عطر و طعم عسل‌ها مربوط به گیاهانی است که زنبورها از شهد آن‌ها تغذیه کرده‌اند. برای مثال عسل بهارنارنج یا عسل کنار عطر فوق العاده‌ای دارند اما گاهی نیز پیش می‌آید که زنبورها از گیاهانی تغذیه می‌کنند که عطر خاصی ندارند، بنابراین عسل تولید شده با وجود اینکه طبیعی است ممکن است عطر و طعم ملایم و معمولی داشته باشد.
عسلی که شکرک بزند تغذیه شده است؟
خیر- شکرک زدن عسل به دلیل وجود گلوکز در آن است که یکی از اصلی‌ترین قندهای تشکیل‌دهنده عسل می‌باشد. عسل چه طبیعی باشد، چه تغذیه‌ای و چه تقلبی ممکن است شکرک بزند. ظاهر شکرک هم نمی‌تواند طبیعی یا تقلبی بودن عسل را مشخص کند. اینکه ظاهر شکرک درشت باشد یا ریز به عوامل مختلفی از جمله دمای محیط و گلی که زنبور از آن تغذیه کرده است، بستگی دارد.
آیا عسلی که رقیق باشد تقلبی است؟
غلیظ یا رقیق بودن عسل‌ها به منطقه و رطوبت مکانی که کندوها در آن قرار داشته‌اند، بستگی دارد. مثلا معمولا عسل‌های شمال کشور رقیق‌تر و عسل‌های جنوب کشور غلیظ‌تر هستند و غلظت عسل ارتباطی با طبیعی یا تقلبی بودن عسل، ندارد.
تنها روش تشخیص عسل طبیعی چیست؟
همانطور که بالاتر گفتیم، هیچ کدام از روش‌های معمولی که برای تشخیص عسل طبیعی از تقلبی وجود دارد، معتبر نیست و فقط از طریق آزمایش عسل در آزمایشگاه می‌توان فهمید که یک عسل طبیعی است یا نه.
برای پاسخ به این سوال که چرا فقط در آزمایشگاه می‌توان عسل طبیعی را از تقلبی تشخیص داد، باید گفت که تفاوت عسل طبیعی، تغذیه‌ای و تقلبی به ساختار و مواد تشکیل دهنده آن‌ها برمی‌گردد که مقدار این مواد را نمی‌توان با دیدن یا چشیدن متوجه شد.
چه تفاوتی بین مشخصات عسل طبیعی، تقلبی و تغذیه‌ای وجود دارد؟
تفاوت در میزان ساکاروز: به طور کلی ترکیب عسل حاوی سه قند اصلی گلوکز، فروکتوز و ساکاروز می‌باشد. شهدی که زنبور در آغاز از گل‌ها و گیاهان به دست می‌آورد، حاوی قندهای مختلفی است که غالب آن را 3 قند گلوکز، فروکتوز و ساکاروز تشکیل می‌دهند. در ابتدا حدود 50 تا 60 درصد این شهد، شامل ساکارز است که این قند در مسیر حرکت زنبور به سمت کندو، توسط آنزیم‌هایی که در بدن زنبور وجود دارد، به دو قند فروکتوز و گلوکز تبدیل می‌شود؛ طوری که در نهایت در عسل طبیعی تولید شده، درصد ساکارز بسیار کم‌تر از درصد دو قند دیگر است. در عسل تغذیه‌ای، چون زنبور از آب و شکر تغذیه می‌کند که کل آن از ساکاروز تشکیل شده و هم‌چنین فاصله تا کندو کم است، فرصتی برای تبدیل ساکاروز به دو قند دیگر وجود ندارد؛ برای همین درصد ساکارز در این نوع عسل بیش‌تر است.
به طور کلی درصد ساکاروز در عسل طبیعی باید کم‌تر از 5 باشد.
تفاوت در میزان پرولین: شهد گل‌ها حاوی آمینواسیدهایی مانند پرولین است؛ بنابراین در عسل‌های طبیعی که زنبور برای تولید آن‌ها از شهد گل‌ها تغذیه کرده است، مقادیر استانداردی پرولین وجود دارد در حالی که در عسل‌های تغذیه‌ای یا تقلبی، پرولین یا وجود ندارد و یا مقدار آن کم‌تر از حد استاندارد است.
عسل طبیعی باید دارای پرولین بالاتر از ۱۸۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم باشد.
با دقت به این دو مقدار، تا حد زیادی می‌توان به طبیعی و خام بودن(حرارت ندیده بودن) عسل پی برد.
شما باید برای این که مطمئن شوید عسلتان طبیعی است، آن را از فروشگاه‌هایی بخرید که عسل‌هایشان را قبل از فروش، آزمایش می‌کنند و آن را با برگه آزمایش ارائه می دهند تا با بررسی فاکتورهای گفته شده در بالا بتوانید به خوب بودن عسل پی ببرید.
