گفتگو با آقای حسین تنهایی پیرامون روابط اقتصادی ایران و کره جنوبی در شرایط تحریم

گروه پژوهش های سیاست خارجی پژوهشکده تحقیقات راهبردی با رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و کره جنوبی به گفتگو نشستند

گروه پژوهش های سیاست خارجی پژوهشکده تحقیقات راهبردی به ابتکار میز شرق آسیا مصاحبه ای را تحت عنوان «بررسی ابعاد اقتصادی همکاری ایران و کره جنوبی در شرایط تحریم» با آقای حسین تنهایی (رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و قائم مقام و نائب رئیس هیئت مدیره گروه گلدیران) و آقای پویا فیروزی (دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و کره جنوبی) انجام داد.

در این جلسه دکتر وحید قربانی مدیر گروه پژوهشی سیاست خارجی، هادی غلام نیا مدیر گروه غرب آسیا و محسن کشوریان آزاد کارشناس میز شرق آسیا از پژوهشکده تحقیقات راهبردی با آقای تنهایی و فیروزی گفتگو کردند.

روابط ایران و کره جنوبی پس از انقلاب اسلامی به‌ویژه دهه 1370 به بعد، در حوزه اقتصادی روبه رشد و در حوزه سیاسی عادی بود. پس از سال 2012، روابط طرفین تحت الشعاع متغیرهای چون تحریم همه جانبه ایران توسط آمریکا و سازمان ملل، برجام، تحریم دوباره و فشارهای حداکثری ترامپ دچار نوسان شد و در بازه حجم تجارت طرفین از 17 میلیارد و 426 میلیون دلار در سال 2011 به 6 میلیارد و 98 میلیون دلار در سال 2015 و به2 میلیارد و 421 میلیون دلار در سال2019 رسید. نوسان مبادله تجاری ایران و کره، همراهی کره جنوبی با فشار حداکثری ترامپ و بلوکه کردن پول ایران در کره جنوبی از جمله مسائل مطرح شده در روابط کنونی طرفین است که ضرورت دارد کنکاشی پیرامون آن صورت گیرد. اهم اظهار این مصاحبه در ادامه می­آید:

آقای پویا فیروزی دبیرکل اتاق مشترک ایران و کره جنوبی؛ تشریح روابط تجاری ایران و کره جنوبی

در این جلسه ابتدا آقای فیروزی دبیر کل اتاق مشترک ایران و کره جنوبی به تشریح روابط تجاری دو کشور و میزان مبادلات تجاری آن ها پرداخت. آقای فیروزی بیان فرمود که تراز تجاری ایران با کره جنوبی از سال 90 تا 95 در صادرات غیرنفتی منفی بود، اما از سال 95 دولت تغییراتی در تفکیک آماری به وجود آورد به طوریکه میعانات گازی و مشتقات نفتی را ذیل صادرات غیر نفتی قرار داد. تراز تجاری ایران با کره جنوبی از این تاریخ به بعد مثبت گردید.

دبیر کل اتاق مشترک ایران و کره جنوبی ادامه داد که در سال 96 تراز تجاری ما با کره جنوبی به جز نفت، 703 میلیون دلار مثبت و در سال 97 نیز 556 میلیون دلار مثبت بود. صادرات کالای غیرنفتی ایران به کره جنوبی در سال 96، 4.3 میلیارد دلار و واردات 3.6 میلیارد دلار بود. ایران مهم ترین تأمین کننده میعانات گازی کره جنوبی و در سال 96 با 3.9 میلیارد دلار صادرات میعانات گازی به کره جنوبی بود. حجم کمی بوتا، سرب و ایزوپرن نیز صادر می شد. ایران 100درصد مس کره جنوبی را تأمین می کرد، اما به لحاظ ارزشی رقمی حدود11 میلیون دلار بود. کره در سال 95 - 96 پنجمین شریک تجاری ما و در سال 90 که ایران تحت تحریم قرار داشت، سومین شریک تجاری ما بود.

فیروزی هدف از تأسیس اتاق مشترک در سال 94 را تمرکز بر تجارت غیرنفتی با کره جنوبی دانست و اظهار کرد که اتاق مشترک باید هم در ایران باشد و هم به صورت متناظر در کره جنوبی که البته دفتر کره هنوز تأسیس نشده است. عامل آن علاوه بر تحریم، نبود تجار تاثیرگذار ایرانی مقیم در کره جنوبی است.

وی ادامه داد: برخی شرکتهای کره جنوبی در دوره ای مشتاق بودند که با ایران صرفاً تجارت کالا نداشته باشد، بلکه دانش و تکنولوژی هم اضافه شود که متأسفانه به شرایط تحریم برخورد کرد و همکاری ­های حوزه تکنولوژی متوقف شد. بحث سرمایه گذاری در ساخت بیمارستان یا تولید خودروهای هیبریدی و برقی نیز متوقف شد.

فعالیت کشورهای دیگر در کره جنوبی بسیار زیاد است، مثلاً اتاق بازرگانی امریکا در کره جنوبی قوی ترین اتاق­ در کره است. در زمان تاسیس اتاق مشترک ایران مطالعات بهینه کاوی از نوع همکاری سایر کشورها در کره انجام شد. در آن زمان مشخص شد که نمایندگان ابرکمپانی هایی نظیر جنرال موتورز، جنرال الکتریک و بوئینگ در اتاق بازرگانی آمریکا در کره جنوبی حضور دارند. که نشان دهنده نفوذ بالای اقتصادی آنها علاوه بر مباحث سیاسی در آن کشور است. آقای فیروزی تأکید کرد: این نکته مهمی است که در دنیای کسب و کار و تجارت تا وابستگی متقابل به لحاظ اقتصادی ایجاد نشود و به ما احساس نیاز نکنند، نمی توان از رابطه استراتژیک و حتی با ثبات در این حوزه صحبت کرد.

آقای حسین تنهایی رئیس اتاق مشترک ایران و کره جنوبی؛ ضرورت سیاستگذاری مناسب در حوزه صنعتی

در ادامه آقای حسین تنهایی رئیس اتاق مشترک ایران و کره جنوبی به صورت عمیق روابط دو طرف و ابعاد همکاری اقتصادی و تجاری را تشریح کرد. وی ضمن اشاره به سابقه 30 ساله خود در همکاری باکره جنوبی این نکته را مطرح کرد که با توجه به اطلاعاتی که از بعضی از شرکت های بزرگ کره ای گرفته ایم 1 درصد تجارت کره جنوبی با ایران و 25 درصد با آمریکا است و این عامل اصلی همسویی کره جنوبی با آمریکا است.

کره ‌ای ‌ها نمی خواهند رابطه تجاری آن ها با ایران را متوقف کنند، اما تاکنون گام محکمی برای رابطه با ایران بر نداشته اند. وی بیان کرد که برای جایگزینی کالاهای کره ای مبنای کار ما این است که با همکاری شرکت های دانش بنیان به عمق تولید رفته و قطعات و کالاهای با کیفیت، متنوع و با قیمت مناسب تولید کنیم، قطعاتی که کیفیت آن ها از استاندارد کره جنوبی فراتر رود.

وی تأکید کرد که در چارچوب نگاه به داخل برند جی پلاس هم در داخل و هم در اروپا ثبت شد که از لحاظ کیفیت تنوع و قیمت بسیار مناسب است. ما باید به گونه ای کار کنیم که جنس­های ما نه تنها به عراق و سوریه صادر شود، بلکه به اروپا هم صادر شود. کیفیت کالای ما زمانی اهمیت داردکه بتوانیم آن را به اروپا صادر کنیم و در آنجا مشتری ثابت داشته باشیم. ما از کره جنوبی باید یاد بگیریم و یکی از موارد مهمی که در صنعت ما باید ایجاد شود به جای کالاهای وارداتی شهرک صنعتی ایجاد کنیم و لوازم خانگی با کیفیت را خود ما تولید کنیم. هم اکنون در شهرک های صنعتی ما به صورت ویژه لوازم خانگی تولید نمی شود. ما باید شهرک صنعتی ایجاد کنیم که در یک حوزه خاص فعالیت کند، مثلاً شهرک صنعتی ایجاد کنیم که در حوزه لوازم خانگی یا لوازم الکتریکی فعالیت می کند. ما باید به جای 25 برند لوازم خانگی داخلی دو یا سه برند معتبر ایجاد کنیم و بقیه وظیفه ساخت قطعات را بر عهده گیرند.

وی ادامه داد: در شرایط تحریم که بحث غذا و دارو جزء اقلام تحریم نیست ما به کره ای ها پیشنهاد تهاتر دادیم که کالاهای مانند ماهی، میگو، زعفران و پسته هرچند در حد کم را به کره صادر کنیم و در مقابل از کره کالا وارد کنیم که از ترس آمریکا این کار را هم نکردند.

تنهایی به این مسئله سیاسی و امنیتی نیز اشاره کرد: کره ­ای ها از جهت کلی علاقه مند به برقراری رابطه با ایران هستند، نگرانی کره جنوبی از همراهی با آمریکا، مسئله کره شمالی است، کره ­ای ها از اینکه آمریکا پشت آن ­ها را از لحاظ سیاسی و امنیتی خالی کند بسیار ترس دارند.

رئیس اتاق مشترک ایران و کره افزود: نیاز ما به کره­ ای ها مثل قبل نیست و ما الان برند داخلی درست کرده ایم و قصد صادرات به دیگر کشورها را داریم. البته ما هنوز در داخل نیاز داریم و ابتدا باید نیاز داخل را برطرف کرد و سپس به سایر کشورها صادر کنیم. تنهایی در پایان فرمود: کره ای ها با پرسنل کم، تولیدات گسترده­ای دارند ما باید در صنعت خودمان از تجربه و تولید کره استفاده کنیم. ایران باید به بلند مدت نگاه کند و نباید صرفاً به محدودیت های الان فکر کرد. با تلاش و برنامه ریزی می توان در بلند مدت در زمینه صنعتی و تولید موفق شد.