ویدئو در دنیای امروز به فرم بسیار پرطرفداری بدل شده است. همه ما احتمالا هرروز حداقل یک ویدئو مشاهده می‌کنیم. همان‌طور که می‌دانید ویدیوها مجموعه‌ای از تصاویر هستند که پشت سر هم پخش می‌شوند. اگر یک ویدئو ۶۰ فریم در ثانیه و هر فریم تنها ۳ مگابایت حجم داشته باشد، آن‌گاه یک ویدئو ۱۰ دقیقه‌ای باید حجمی حدود ۱.۸ گیگابایت داشته باشد! اما چرا معمولا حجم چنین ویدیویی بسیار کمتر از این عدد است؟ پاسخ در کدک‌های ویدیویی نهفته است. کدک‌ها فناوری‌هایی هستند که ویدیوها را فشرده کرده تا با کاهش حجم آنها، ذخیره و انتقالشان آسان‌تر شود. هنگام پخش، کدک‌ها ویدیوهای فشرده‌شده را دوباره از حالت فشرده خارج و آماده پخش می‌کنند.
H.266 چیست؟
H.266 (که با نام vvc نیز شناخته می‌شود) یک کدک ویدیویی است و همان‌طور که در بالا اشاره کردیم وظیفه فشرده‌سازی و کدگذاری ویدیوها را برعهده دارد.
بنا به گزارش BBC R&D، کدک جدید H.266 می‌تواند حجم فایل‌ها را تا ۵۰ درصد کدک فعلی H.265، بدون افت قابل‌توجه کیفیت، کاهش دهد. به عبارت دیگر، یک ویدیوی ۱۰ گیگابایتی که با H.264 کدگذاری شده، با استاندارد H.265، حدود ۵ گیگابایت و با استاندارد جدید H.266 تنها ۲.۵ گیگابایت حجم خواهد داشت!
این کاهش چشم‌گیر در اندازه فایل‌ها کمک شایانی به پخش و توزیع محتوای 8K HDR در تلویزیون‌های آینده، گوشی‌های هوشمند و سایر دستگاه‌ها خواهد کرد. یک فیلم 8K HDR معمولی چیزی بین ۶ تا ۲۰ گیگابایت ترافیک در ساعت مصرف می‌کند که قطعا رقم بزرگی است! بدیهی است که کاهش این عدد به یک دوم یا یک چهارم به‌معنای نگرانی کمتر کاربران و استقبال بیشتر آنها خواهد بود.
H.266 چه زمانی عرضه خواهد شد؟
درست است که H.266 در نهایت جایگزین استاندارد فعلی H.265 خواهد شد اما در این میان نکته‌ای وجود دارد: H.265 هیچ‌گاه به‌طور کامل جایگزین H.264 نشد. این بدین معنی است که توسعه‌دهندگان و کاربرانی که هنوز از استاندارد قدیمی H.264 بهره می‌برند با بهبود بهتری مواجه خواهند شد، اما مشکل بزرگ H.266 سخت‌افزار بسیار قوی‌تر مورد نیاز برای پردازش کدگذاری است. حتی اگر مشکل سخت‌افزار را هم در نظر نگیریم، کدگذاری H.266 چیزی حدود ۷ برابر H.265 زمان نیاز دارد.
بااین‌حال H.266 به‌طور بالقوه زمینه را برای پذیرش بیشتر محتوای ویدیویی 8K فراهم می‌آورد.
تلویزیون‌های 8K هم‌اکنون در بازار موجود هستند، اما دلایل زیادی برای توجیه خرید آنها وجود ندارد. H.266 احتمالا این شرایط را تغییر خواهد داد اما نخستین دستگاه‌ها و اپ‌هایی که از این کدک پشتیبانی خواهند کرد، احتمالا چند سال آینده عرضه خواهند شد. استریم 8K HDR احتمالا پس از عرضه این دستگاه‌ها و اپ‌ها اتفاق خواهد افتاد. البته اگر تقاضا مصرف‌کنندگان برای محتوای 8K بالا باشد، این اتفاق ممکن است خیلی زودتر رخ دهد.
پیش‌بینی می‌شود نخستین انکدر و دیکدر نرم‌افزاری H.266 در پاییز امسال عرضه شود.
آیا برای استفاده از استاندارد جدید به ارتقای سخت‌افزاری نیاز است؟
از آن‌جایی که فعلا خبری از برنامه‌ها و سخت‌افزار با پشتیبانی از vvc و استریم 8K نیست، پس فعلا نیازی به ارتقا دستگاه‌های خود ندارید. البته شاید در آینده‌ای نه چندان دور نیاز یابید. استریم 4K به‌تازگی محبوبیت یافته درحالی‌که دستگاه‌های سازگار با 4K HDR چندین سال است که در بازار موجود هستند. بخشی از این پذیرش کند مربوط به گلوگاه‌های پهنای باند و کدک ویدیویی است. البته محتوای 4K هم مدتی مدید تولید نمی‌شد.
علاوه بر این مشکل فضای فیزیکی هم نباید از یاد برد. در فاصله‌ای خاص، محتوای 4K چندان بهتر از Full HD نمی‌نُماید. از طرفی، HDR احتمالا نقش بیشتری در ارتقا کیفیت ویدئو نسبت به رزولوشن دارد و شما می‌توانید بدون نیاز به یک تلویزیون غول‌پیکر 4K یا 8K آن را تجربه کنید.
موانع گسترش محتوا و دستگاه‌های 8K نسبت به 4K، اگر بیشتر نباشد کمتر هم نیست. برخی از پیش‌بینی اذعان دارند که تا سال ۲۰۲۳ تنها ۳ درصد از تلویزیون‌های خریداری شده از 8K پشتیبانی خواهند کرد (البته H.266 و سایر کدک‌ها مانند AV1 می‌توانند این عدد را بالاتر ببرند).
به زبان ساده هنوز لازم نیست نگران ارتقا به رزولوشن 8K باشید. کدک‌هایی نظیر H.266، AV1 و ... تنها گام‌های اولیه این کودک نوپا هستند.
دیدگاه شما در رابطه با این کدک و تلویزیون‌های 8K چیست؟ آیا این کدک به راستی تحولی در صنعت چندرسانه‌ای ایجاد خواهد کرد؟ دیدگاه‌های خود را با ما و سایر کاربران زومیت به اشتراک بگذارید.
