بر کسی پوشیده نیست که این روزها، پرفروش‌ترین و محبوب‌ترین خودروهای جهان در کلاس شاسی‌بلند و کراس‌اور قرار می‌گیرند. سلطه‌ی گروهی خاص از خودروها می‌تواند در بازار کلی و عامل‌های زیرمجموعه مثل ایمنی و قیمت تأثیر چشمگیری بگذارد. جای تعجب ندارد وقتی جاده‌ها از خودروهای بزرگ و شاسی‌بلند پر شود، ایمنی رانندگی با مدل‌هایی که ابعاد بدنه کوچک‌تری دارند، در تصادفات شدید کمتر خواهد بود.
در دهه‌ی گذشته با پیشرفت در فناوری خودران و سیستم‌های ایمنی، تمرکز اصلی شرکت‌های خودروسازی به افزایش ایمنی و جلوگیری از تصادف بوده است. اما همان‌طور که جدیدترین آزمایش سازمان IIHS آمریکا نشان می‌دهد، تنها اندازه‌ی بزرگ‌تر خودرو نقش مهمی در ایمنی دارد. براساس گزارش IIHS، شاسی‌بلندهای بزرگ و لوکس کمترین آمار تلفات را دارند و درمقابل، بیشترین مرگومیر راننده‌ها مربوط به خودروهای کوچک و شهری است.
سازمان IIHS هر سه سال گزارشی مفصل از آمار مرگومیر در کلاس‌های مختلف خودرو تهیه می‌کند. جدیدترین نمونه از این گزارش، براساس داده‌های مربوط به تصادف خودروهای مدل ۲۰۱۷ یا قدیمی‌تر گرد‌آوری شده است؛ تمام تصادف‌های مرگ‌بار که بین سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ در آمریکا رخ داده، در این گزارش درنظر گرفته شده است.
خودروهای کامپکت و ساب‌کامپکت (کوچک و شهری)، ۷۵ درصد بیشترین مرگومیر راننده‌ها را تشکیل می‌دهند. در این گزارش، تحلیل داده‌ها براساس مرگ راننده بر یک میلیون دستگاه از خودروهای فروخته شده در هر سال و ۱۶ میلیارد کیلومتر رانندگی انجام شده است. تنها آمار مرگومیر راننده‌ها در این آمار وجود دارد و به سرنشینان دیگر خودرو توجه نشده است.
در بین ۲۰ خودرویی که بیشتر آمار مرگ راننده‌ها را داشته‌اند، ۱۵ مدل خودروهای کوچک و شهری بوده‌اند. درمقابل حدود نیمی از آمار کمترین مرگومیر در خودروها، به مدل‌های شاسی‌بلند لوکس مربوط است. شاسی‌بلندهای بزرگ با ۱۵ مورد مرگ راننده در هر یک میلیون خودروی فروشی، ایمن‌ترین خودروها در این گزارش هستند؛ بیشترین آمار خودروهای کوچک و شهری، ۸۲ مورد مرگ راننده است.
قائم مقام ارشد سازمان IIHS در مورد مرگومیر بیشتر در خودروهای کوچک‌تر به‌قوانین فیزیک اشاره می‌کند. درحقیقت، خودروهای کوچک وزن کمتری هم دارند و در هنگام تصادف فشار بیشتری تحمل می‌کنند. اندازه‌ی حرکت برابر است با حاصل ضرب جرم در سرعت؛ بنابراین وزن بیشتر به‌معنی اندازه‌ی حرکت بیشتر است. باتوجه‌به وزن بالای شاسی‌بلندها و داشتن اندازه‌ی حرکت بیشتر، مدل‌های کوچک در تصادفات شانس کمتری دارند. مجهز بودن شاسی‌بلندهای لوکس به انواع سیستم‌های هوشمند و پیش‌گیری‌کننده از تصادف هم عامل دیگری در ایمن‌تر بودن این خودروها درمقایسه با مدل‌های کوچک باقیمت و امکانات ایمنی مدرن کمتر است.
درحالی‌که میانگین مرگومیر در خودروهای کوچک، ۳۶ مورد بوده، فورد فیستا چهاردر مدل ۲۰۱۷ با ۱۴۱ مورد مرگ راننده، بیشترین آمار تلفات را داشته است. البته این خودرو در آزمایش تصادف IIHS امتیاز متوسط دریافت کرده بود و فورد هم تولید سدان‌ها و هاچ‌بک‌هایش مثل فیستا را در آمریکا متوقف کرده است.
در گزارش IIHS، تمام خودروهای کوچک و شهری عملکرد ناامیدکننده ندارند. فولکس واگن گلف و نیسان لیف به‌ترتیب با آمار مرگومیر صفر و پنج مورد، بسیار ایمن هستند. میانگین مرگ راننده‌ها در یک میلیون خودروی فروشی و ۱۶ میلیارد کیلومتر کارکرد مدل‌های کوچک و شهری به‌ترتیب برابر ۶۱ و ۴۵ مورد است؛ بنابراین دو هاچ‌بک آلمانی‌ها و ژاپنی‌ها، عملکرد خیره‌کننده‌ای داشته‌اند.
در بین خودروهای بزرگ با کمترین آمار مرگ راننده، دو مدل استیشن لکسوس CT 200h هیبرید و سدان مرسدس بنز کلاس C هم وجود دارند. در صدر فهرست کمترین مورد مرگ راننده، شورولت سابربن 1500، جی‌ام‌سی یوکان XL 1500، میتسوبیشی اوتلندر، سوبارو اوت‌بک و هوندا اودیسه قرار دارند. درمجموع، هفت مدل خودرو در این گزارش سه ساله کاملا ایمن بوده‌اند و آمار مرگ راننده در آن‌ها ثبت نشده است.
مقاله‌ی مرتبط:کارشناس‌های IIHS به برخی از دلایل مرگ زیاد یا کم در خودروهای کلاس‌های مختلف هم اشاره کرده‌اند. برای مثال، خودروهای اسپرت آمار مرگومیر پایین‌تری دارند چراکه کارکرد آن‌ها کمتر است؛ قطعا مینی‌ون بیشتر رانده می‌شود تا خودروی اسپرت. بنابراین در تحلیل میزان موارد مرگ راننده براساس کارکرد خودرو، خودروهای اسپرت آمار بالاتری خواهند داشت. ازطرفی پیکاپ‌ها پرفروش‌ترین خودرو در آمریکا هستند و تا صدها هزار کیلومتر کارکرد دارند.
در گزارش‌های سالهای گذشته IIHS، میانگین آمار مرگ راننده‌ها در خودروهای مدل ۲۰۱۴ و ۲۰۱۱ به‌ترتیب برابر ۳۰ و ۲۸ مورد بود. این میانگین برای خودروهای مدل ۲۰۱۷ و گزارش جدید به ۳۶ مورد افزایش پیدا کرده است.
