بواسطه گزارشهای اخیر در خصوص آمار منجر به مرگ و میر ناشی از حوادث کار و اهمیت این موضوع می‌باید در ابتدا به علل وقوع حوادث پرداخت؛ چراک ه متناسب با کاهش حوادث از آسیبهای منتج از آن نیز کاسته می شود. از دلایل مهم بروز حوادث، عجله در کار و فشار کار بیش از حد است. در شرایطی که عجله در کار وجود داشته باشد نخستین چیزی که حذف میشود ایمنی است و البته خستگی مفرطِ ناشی از کار بیش از حد، سبب افزایش ضریب خطای کارگر می شود. وجود این دو عامل می تواند به کارفرما برگردد لذا ضروری است نهادهایی که به کارفرمایان مجوز میدهند آموزش های لازم را به آنها بدهند و البته عواقب پیش روی تصمیماتشان را برای آنها مشخص کنند.
بعد از مرحله توجیه کارفرما نسبت به وظایفش حال کارفرمایان باید در شرایط محیط کار به دو عامل مهم توجه کنند؛ اول-ایمن‌سازی شرایط کار، دوم-حذف رفتارهای نا ایمن. در بحث حذف رفتار ناایمن باید با آموزش و نظارت مستمر بر فعالیتها و البته با فرهنگسازی در حوزه ایمنی حوادث را کاهش داد. آموزش و تبلیغات سبب میشود که رفتار ناایمن را کاهش بدهیم. لذا بهترین راه آموزش این است که فردی را که در هر زمینه شغلی قرار دارد هم آموزش عمومی بدهیم و هم آموزشهای تخصصی مربوط با آن حرفه را برایش در نظر بگیریم. این آموزش باید منجر به صدور گواهی بشود. سپس تجهیزات و لوازم ایمنی لازم را برای افراد تامین بکنیم و متعاقب آن از افراد تعهد گرفته شود که مجبور به رعایت موارد آموزش دیده و استفاده از لوازم هستند.
در بحث ایمن سازی شرایط کار باید نظارت بر شرایطِ ایمنِ کار، کنترل تجهیزات و کنترل لوازم کار را بصورت دوره‌ای توسط افراد خبره و متخصص انجام بدهیم. این نظارت می تواند از طرف خود کارفرما باشد، می تواند از سمت سازمانهای مربوطه مانند اداره کار باشد یا از سوی کارفرماهای بالادست صورت بگیرد تا از شرایط ایمن کار اطمینان حاصل بشود.
اما نکته مهم دیگر شرکتهای بیمه هستند. حرکت خوب بیمه این است که آنها باید در بازدیدهای مربوطه جهت بررسی سطح ایمنی موجود در فضای کار، با جدیت بیشتری وارد شوند چراکه ممکن است در جریان رقابت میان شرکتهای بیمه برخی از موارد ایمنی به جهت اهمیت عقد قرارداد نادیده گرفته شود و ممکن است تمام آن بازدیدها حالت نمایشی داشته باشد. البته در این خصوص اقدامات جدی خوبی صورت گرفته است که باید بیشتر شود لذا باید یک قانون جامع وجود داشته باشد که شرکتهای بیمه را ملزم کند که موازین ایمنی را از طرفهای قرار داد خود بخواهند و لزوم وجود آن شرایط منجر به عقد قرارداد شود.
بنابراین قصور کارگر، کارفرما، نهادهایی که به کارفرما مجوز میدهند و همچنین شرکتهای بیمه می تواند سهم خود را در بروز حوادث و البته متاسفانه حوادث منجر به آسیب داشته باشند که با رعایت موارد گفته شده میتوان آمار حوادث منجر به مرگ در محیط کار را به خوبی کاهش داد.
*غلامحسین عشقی- کارشناس ارشد حوزه‌ی ایمنی کار
۲۳۵۲۳۲
