سلامت نیوز: هر ساله روز جهاني پرستار در 12 ماه مه زادروز فلورانس نايتينگل پرستار انگليسي و بنيانگذار حرفه پرستاري مدرن به منظور قدرداني از پرستاران، در اقصي نقاط جهان گرامي داشته مي‌شود. در كشور ما روز تولد حضرت زينب(س) روز پرستار ناميده شده است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اطلاعات بر اساس يك عادت هميشگي هر ساله با فرا رسيدن روز پرستار مراسمي در بيمارستان‌ها و دانشگاه‌هاي علوم پزشكي كشور برگزار مي‌شود چند مقام مسئول براي دلخوشي پرستاران صحبت‌هايي مي‌كنند از آنان به عنوان ركن اصلي درمان نام برده مي‌شود جوايزي به پيشكسوتان اعطا مي‌شود و همه چيز به‌دست فراموشي سپرده مي‌شود تا شايد سالي ديگر و روز پرستاري ديگر.
متأسفانه در بزرگداشت جايگاه و منزلت پرستاران نه از سختي‌هاي كه آنان مي‌كشند سخني به ميان مي‌آيد و نه قدردان زحمت‌هايشان هستند صرفاً بنا به عادت مسئولاني كه مي‌خواهند پيشرفت كنند و پله‌هاي ترقي را چند تا يكي طي كنند در مراسم حضور پيدا مي‌كنند و وعده‌هايي مي‌دهند كه تحقق پيدا نمي‌كند. به آنان فرصت داده نمي شود از مشكلاتشان بگويند از قوانين تصويب شده‌اي كه هيچگاه اجرايي نشد و از حجم بالاي كار‌هاي خارج از شرح وظايفي كه بر اثر طرح تحول سلامت به دوش آنان افتاده است.
بررسي‌هاي انجام شده توسط سازمان پرستاري حاكي از اين است كه مهمترين مشكلات پرستاران عبارتند از: ساعات کار طولاني، شيفت‌هاي در گردش، شيفت‌هاي شب پرکار، فعاليت ذهني و بدني شديد در ارتباط با تعداد بالاي بيماران، واگذاري وظايف غير حرفه‌اي به عهده پرستاران، تاثيرات روحي تماس مداوم با انسان‌ها در بدترين مرحله زندگي (بيماري و مرگ ) و واکنش‌هاي منفي بيمار و همراهان وي همچون پريشاني، يأس،پرخاشگري،کمبود‌هاي دارويي تجهيزات و هماهنگي‌هاي زمانبر براي حضور ساير اعضاي تيم درمان همچون ويزيت، مشاوره، تصويربرداري، آزمايشات، اعزام و انتقال بيمار.
عدم اجراي قانون تعرفه‌گذاري خدمات پرستاري
در سال86 قانون تعرفه گذاري خدمات پرستاري به تصويب مجلس مي‌رسد اما هر ساله توسط وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي به بهانه‌اي اجرا نمي‌شود. اجراي طرح تحول نظام سلامت در ايران ويژگي‌هاي عجيبي داشت، در سال 92 ارزش تعرفه‌هاي پزشکي به ميزان 300درصد افزايش پيدا کرد در حالي که بيشترين بارکاري اين طرح را پرستاران به دوش مي‌کشند و فقط به ميزان ناچيزي افزايش دريافتي را شاهد بودند.
يکي از نکات خيلي عجيب اين طرح اين است که بخشي از خدمات پرستاري را هم به تعرفه‌هاي پزشکي اضافه کردند، کار را پرستار انجام مي‌دهد اما به اسم پزشک ثبت مي‌شود. به همين دليل بهاي زيادي براي آن خدمات در نظر گرفته شد، اگر قانون تعرفه گذاري خدمات پرستاري اجرا شود هم پرستاران با روحيه بيشتري در خدمت اعتلاي سلامت جامعه هستند، و هم بيمه‌ها بار مالي کمتري را تحمل مي‌کنند که همين امر سبب کاهش پرداختي حق بيمه توسط مردم هم مي‌شود.
كمبود بودجه
دكتر حيدرعلي عابدي ـ عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس چندي قبل در مصاحبه با رسانه‌هاي گروهي اظهارداشته بود: با پيگيري‌هاي صورت گرفته از وزارت بهداشت، درمان و آموزش علت عدم اجراي قانون تعرفه گذاري خدمات پرستاري کمبود اعتبار و بودجه عنوان شده که از آنان تقاضا کرديم بودجه لازم براي اجراي قانون در لايحه بودجه سال 98 ديده شود.
وي با بيان اين مطلب كه مقرر شد در اين ارتباط رايزني‌هايي با سازمان برنامه و بودجه و جلساتي را با نظام پرستاري داشته باشيم تا با همفکري و پيگيري مناسب و در صورت امکان، منابع لازم براي اجراي قانون در لايحه بودجه 98 لحاظ و پيش بيني شود مي‌افزايد: مقرر شد معاونت پرستاري وزارت بهداشت، نظام پرستاري و همچنين بنده به عنوان عضو ناظر مجلس در شوراي عالي نظام پرستاري طرحي را تدوين و برآورد کنيم که سالانه چه ميزان نيروي پرستار در کشور بازنشسته و تعداد بيمارستان‌ها چه ميزان افزايش مي‌يابد و همچنين براي دست يابي به استاندارد نيروي پرستار تا سال 1404 چه تعداد نيرو بايد جذب کنيم.
اين نماينده مجلس يادآوري مي‌كند: مقرر شد بعد از دست يابي به تمامي آمارها و موارد مذکور رايزني مناسب با سازمان امور استخدامي براي پيش بيني جذب پرستار در 7 سال آتي در دستور کار قرار گيرد تا تعداد آنان به استاندارد نزديک شود. بر اساس محاسبات صورت گرفته تنها در بخش دولتي براي اينکه تعداد پرستار به استاندارد نزديک شود بايد سالانه 20 هزار پرستار جذب کنيم و اگر بخش خصوصي را نيز مدنظر قرار دهيم بايد نسبت به جذب سالانه 25 هزار نيرو اقدام کنيم که با اين اوصاف در سال 1404 به استاندارد منطقه‌اي دست خواهيم يافت؛ البته بايد برآورد کرد که چه تعداد از اين 25 هزار نيرو پرستار و کمک‌پرستار خواهند بود که بايد اين مهم در محاسبات بعدي بررسي شود.
مشكلات پرستاران در كشور
محمد شريفي‌مقدم - دبيركل خانه پرستار در مورد مشكلات پرستاران مي‌گويد: مهمترين مشكل پرستاران كه درواقع مطالبه مردم است كمبود نيروي پرستار است.
وي با بيان اينكه بحث سلامت يكي از مهمترين اولويت دولت‌ها است مي‌افزايد: در دنيا اعتقاد بر اين است كه انسان سالم محور توسعه است و پرستاران موثرترين گروه براي تأمين سلامت مردم هستند كه خدمات بهداشتي درماني را به مردم ارائه مي‌دهند. از نظر مديريتي نيروي‌هايي كه در سلامت مردم تاثيرگذار هستند بايد تعدادشان زياد باشد تا بهتر بتوانند ارائه خدمت كنند و اين در حالي است سهمشان هم از منابع مالي بايد به همان نسبتي باشد كه كار مي‌كند.
دبيركل خانه پرستار يادآوري مي‌كند: پرستاران ما عليرغم تلاش‌هايي كه انجام مي‌دهند كه مردم بتوانند از خدمات مناسب بهره مند شوند. متأسفانه با توجه به جمعيتي كه داريم مردم ما 50 درصد خدماتي را كه بايد بگيرند را دريافت نمي‌كنند. در حال حاضر استاندارد دنيا براي هر 1000 نفر جمعيت حدود 10 پرستار است. در بعضي از كشور‌ها اين تعداد به 12 نفر هم مي‌رسد متوسط اين استاندارد 5 تا 6 نفر پرستار است. كشور چين كه داراي جمعيتي ميلياردي است به ازاء هر 1000 هزارنفر 8 نفر نيروي پرستار دارد و حتي در كشورهاي اطراف خودمان هم مانند آذربايجان و ارمنستان كه از نظر پزشكي خيلي پيشرفته هم نيستند 6 نيروي پرستار دارند و در كشور ما به ازاء هر 1000 نفر جمعيت ما 5/1 پرستار داريم اين در حالي است كه در كشور عراق اين آمار 8/1 پرستار است.
اين در حالي است كه اگر اين آمار كمتر از 3 پرستار باشد كف استاندارد است و مردم نمي‌توانند از حداقل مراقبت‌هاي بهداشتي برخوردار باشند كه متأسفانه ما فاقد كف استاندارد‌هاي لازم هستيم.
وي با اشاره به اين مطلب كه اگر جمعيت پرستاري كشور 2 برابر شود تازه مردم جامعه ما از حداقل استاندارد پرستاري بهره‌مند مي‌شوند مي‌گويد: دولتي كه سلامت مردم برايش مهم است و نظام طرح تحول سلامت را در كشور اجرايي مي‌كند بايد حداقل تعداد پرستاررا در كشورش داشته باشد. ما حتي از دسترسي به پرستار از كشور عراق هم پايين‌تر هستيم و عليرغم اينكه پرستاران تمام تلاششان را براي بهبود بيماران انجام مي‌دهند متأسفانه در برخي از موارد بيماران جانشان را از دست مي‌دهند و خدمات پرستاري چون مستقيماً با جان بيماران در ارتباط است از اهميت زيادي بر خوردار است. اگر يك كارگر در كار خانه خسته شود قطعه خراب مي‌شود ولي كار پرستار حساس است و با سلامت بيماران در ارتباط است به طوري كه اگر پرستار نتواند خدمات لازم را به مردم ارائه دهد بيمار از بين مي‌رود و اين در حقيقت يك مطالبه مردمي است.
دبيركل خانه پرستارمي افزايد: مردم ايران خيلي نجيب و مظلوم هستند و وقتي بيمارشان در اثر عدم رسيدگي فوت مي‌كند تقصير را به گردن قضا و قدر مي‌اندازند. نحوه ارزشيابي سيستم وزارت بهداشت، درمان و آموزش مناسب نيست. هزاران ميليارد تومان پول وارد وزارتخانه مي‌شود و متأسفانه در جاهايي كه بايد هزينه شود انجام نمي‌شود.
مهاجرت پرستاران
شريفي‌مقدم درباره مهاجرت پرستاران به كشورهاي ديگر مي‌گويد: امروزه سردمداران در دنيا ارزش زيادي براي سلامت مردم قايل هستند و نياز به پرستار دارند تا خدمات سلامتي را به مردم جامعه ارائه دهند از اينرو روي نيروي پرستاري سرمايه‌گذاري مي‌كنند. كشور سوئيس عليرغم اينكه كشور ثروتمندي است در بخش سلامت بيشتر از پزشك نياز به پرستار دارد چون علاوه بر اينكه خدمات پرستار ارزانتر است پرستاران اين خدمات را بهينه‌تر انجام مي‌دهند.
مسئولان كشور سوئيس تصميم دارند كه استاندارد 10 نفر پرستار را به ازا ء هر 1000 نفر به 12 نفر برسانند از اين رو با توجه به اينكه پرستاري رشته سخت و تخصصي است براي جذب پرستاران اقدام كرده است و پرستاران ما هم جلاي وطن مي‌كنند. اين در حالي است كه جلاي وطن كار سختي است و انسان بايد از تمام عزيزانش دست بكشد.
وي با بيان اين مطلب كه امروزه در همه جاي دنيا پرستاران ايراني كار مي‌كنند مي‌افزايد: اين نشانه خوبي نيست عليرغم اينكه جامعه ما كمبود پرستار دارد آنان جذب كشورهاي ديگر مي‌شوند و پرستاراني كه جذب كشورهاي ديگر شده‌اند افراد كار آمد و با تجربه هستند.
در حال حاضر ما 20 هزار نفر پرستار بيكار داريم كه امكانات جذب هم برايشان وجود ندارد. پرستاراني كه جذب كشورهاي ديگر شده‌اند افراد كار آمد و با تجربه‌اي هستند.
دبير كل خانه پرستاردر پاسخ با اين پرسش كه آيا در بودجه 98 تمهيداتي براي بهتر شدن شرايط پرستاران انديشيده شده است ياد آوري مي‌كند: متأسفانه هيچ كاري خاصي براي رفاه پرستاران انجام نشده است و بحث تعرفه گذاري از سال 1386 تا كنون كه چيزي حدود 13سال از تصويب قانون تعرفه‌گذاري مي‌گذارد هنوز اجرايي نشده است طرح تحول سلامت يك شبه تصويب و ميليارد‌ها تومان هزينه آن شد بدون كارشناسي‌هاي لازم و بدون مشورت با صاحب نظران اين طرح اجرايي شد ولي طرح تعرفه گذاري بعد از سال‌ها هنوز در كشور اجرايي نشده است و جالب هم اينجا است كه سال گذشته و هم امسال هيچ بودجه‌اي از طرف دولت براي پرستاران پيشنهاد نشده است.
هدف ما اين بود براي اينكه مشكلات مردم برطرف شود سالانه مجوز جذب 20 هزار نفر پرستار را صادر كنند كه مردم كمترآسيب ببينند موافقت نكردن و كم توجهي به اين مسايل نشانه اين است كه سيستم بهداشت ودرمان در كشور ما پزشك محور هستند.با عوض شدن وزير بهداشت،درمان و آموزش پزشكي اميدواريم كه ساختار بهداشت و درمان كشور عوض شود و پرستاران از جايگاه خوبي برخوردار شوند.
درد و دل‌هاي پرستاران
سوپروايزر يکي از بيمارستان‌هاي خصوصي كه نخواست نامش فاش شود در مورد مشكلات پرستاران به گزارشگر روزنامه اطلاعات مي‌گويد: سالانه حدود 5 هزار پرستار از دانشکده‌هاي کشور فارغ‌التحصيل مي‌شوند و اين در حالي است که طي 10 سال گذشته فقط 3 هزار پرستار استخدام شده‌اند و مابقي پرستاران به دلايل مختلف يا از کشور خارج شده و در کشورهاي پيشرفته مشغول خدمت هستند يا بيکار مانده‌اند.
وي با بيان اين مطلب که مشکلات مالي، نظام پزشک‌سالاري، سختي کار، خصوصي‌سازي بيمارستان‌ها و ده‌ها مشکل ديگر مدت‌هاست که بر شانه‌هاي پرستاران کشور سنگيني مي‌کند، مي‌افزايد: تمام اين اتفاقات در حالي صورت مي‌گيرد که پرستاري در کشورهاي پيشرفته يکي از پردرآمدترين شغل‌هاست و آنان چون مدام در معرض ابتلا به بيماري‌هاي مختلف قرار دارند، از امکانات خوبي برخوردار مي‌شوند.
پرستاراني که با بيماران در حال مرگ سر و کار دارند يا از افرادي که به بيماري‌هاي لاعلاج مبتلا شده‌اند نگهداري مي‌کنند، مدام تحت نظر روانکاو و روانپزشک قرار مي‌گيرند تا کارشان تأثير نامطلوبي بر روحيه آنان نگذارد.
اما در کشور ما از اين قبيل خدمات خبري نيست. هيچ پرستاري براي کار در يک بخش خاص در ايران آموزش نمي‌بيند و اين در حالي است که در کشورهاي ديگر آموزش پرستاران رکن اصلي آغاز به کار آنهاست.
امامي، پرستار بيمارستان امام خميني نيزدر مورد مشکلاتش مي‌گويد: تأمين مالي پرستاران از مهمترين خواسته‌هاي آنان از دولت است و دولت بايد همه تلاش خود را براي رفع مشکلات کاري و معيشتي پرستاران به کار بگيرد تا آنان با دلگرمي بيشتري به مداواي بيماران بپردازند.
وي با اشاره به اين مطلب که زياد بودن ساعات کاري و نداشتن مرخصي از ديگر مشکلات پرستاران است، مي‌افزايد: متأسفانه حقوقي که به پرستاران مي‌دهند کفاف زندگي‌شان را نمي‌دهد، بنابراين مسئولان بايد توجه بيشتري به اين موضوع داشته باشند.
پرستاران قرار است با رفتار حرفه‌اي، آگاهي‌هاي تخصصي و اخلاق خوب خود، به بيماران آرامش هديه کنند. بنابراين ضرورت دارد که در گام اول، مشکلات روياروي آنها از ميان برداشته شود تا بتوانند با فراغ بال، به ايفاي نقش خود در نظام سلامت جامعه بپردازند.
بهرام پرستاري كه مدت 20 سال در يك بيمارستان دولتي مشغول به كار است به گزارشگر روز نامه اطلاعات مي‌گويد: سختي كار پرستاران باعث شده است كه زندگي خانوادگيشان دستخوش تألمات شديدي شود آنان از شب کاري،خستگي مفرط، عدم حضور در مراسم‌ها، کم و کاست‌ها در خانه داري و رسيدگي به فرزندان، همواره شکايت دارند خانواده پرستاران غايبين هميشگي محافل و دورهمي‌هاي خانوادگي هستند چراکه قوانين مربوط به تغيير شيفت‌ها بسيار سخت و محدود کننده است.
مادرانِ پرستاري هستند که با وجود داشتن فرزند شيرخواره مجبور به ترک کردن وي حتي در شرايط بيماري هستند تا در شيفت 18 ساعته شبِ بيمارستان حضورداشته باشند. بنابر اين همين مسأله به تنهايي کافي است که پرستار خانم با شرايط روحي نامناسب در شيفت حاضر شود. اين موضوع در شرايط جسمي نا مساعد براي خودِ نيروهاي پرستار نيز صدق مي‌کند. حتي در شرايط از دست دادن عزيزان،پرستار بايد با حال روحي نا مساعد بر بالين بيمار حاضر شود و به بهترين نحو بيماران را درمان كنند.
وي به سرپرست جديد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي توصيه مي‌كند با توجه به گستردگي كار درمان در بخش‌هاي بستري و انجام قسمت اعظم اين اقدامات توسط پرستاران بايد قانون تعرفه گذاري خدمات پرستاري هر چه زودتر اجرايي شود تا هزينه‌هاي درمان هم كاهش پيدا كند.
اين پرستار با بيان اين مطلب كه دفاع از حق پرستار دفاع از بهداشت و سلامت جامعه است مي‌گويد: شرايط نامناسب پرستاري در كشور باعث شده است كه پرستاران
