به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، غزل یکی از قالب های شعری است که از گذشته تا امروز مورد توجه شاعران و مخاطبان شعر قرار داد. وجود کتابی که گزیده ای از غزل سرایان مطرح ایران باشد می تواند مخاطب امروز شعر را با آثار این شاعران آشنا کند. از این رو کتاب «غوغای غزل از سنایی تا سایه» را برای مطالعه به مخاطبان شعر پیشنهاد می کنم.
«غوغای غزل؛ از سنایی تا سایه» گزیدۀ چهارصد غزل از ده غزل سرای برجستۀ ادب فارسی است. در این کتاب از هرکدام از غزل سرایان مطرح از جمله سنایی، عطّار، مولانا، سعدی، عراقی، حافظ، فروغی، شهریار، عماد و سایه به تساوی چهل غزل انتخاب شده است.
تعداد ابیات هر غزل حدود پنج تا ده بیت و مجموع ابیات کلّ غزلها به سه هزار بیت می رسد. به علاوه چینش شاعران بر اساس تقدّم تاریخی و چینش غزلها برای هر شاعر به صورت مجزّا بر طبق ترتیب الفبایی مطلع غزل هاست.
در مقدمه این گزیده که به اهتمام سید محمد تولیت انتخاب و منتشر شده آمده است: در هر گزیده ای به ناچار ذوق و سلیقۀ گزینش کننده دخیل است و این کتاب هم از این قاعده مستثنی نیست، امّا نگارنده به مصلحت وقت در انتخاب غزل ها متّکی بوده است.
تمام همّت بر آن گماشته شد تا غزلها و بیت هایی گزینش شود که بیش از هر چیز حال مخاطب را خوش کند. به همین منظور تعدادی از غزل های شاخص هر شاعر از لحاظ محتوا و فرم که بیانگر سبک شخصی اوست در این گزیده دیده نمی شود. برای مثال غزلِ در سرای مغان رفته بود و آبزده…؛ از غزلهای خاصّ حافظ در این گزیده نیست و غزلِ نفس برآمد و کام از تو بر نمی‌آید… که در اوج ملاحت است، انتخاب شده است.
در باب فرم زبانی و بلاغی غزل های منتخب باید گفت بیت هایی انتخاب شده که زبان فصیح و بلاغت جویباری دارند. منظور از بلاغت جویبار، بلاغتی است که از پیچیدگی های صور خیال به دور است و مخاطب را ملول نمی کند که این شاعران از چنین بلاغتی مبرّا هستند.بر اساس تحقیقات، شاعرانی که زبان پیچیده و خیالات، بلاغت آنها را شکل می دهد از مسیر غزل ناب به کلّی دور افتاده اند.
بنا به گفته سید محمد تولیت ، گرد آورنده کتاب، این اثر مجموعه ای از عاشقانه هایی لطیف است که متعلق به سرآمدان غزل فارسی هستند.
سید محمد تولیت از غزل سرایان امروز است.وی پیش از این کتاب مجموعه غزل خود را با عنوان « چشم لرزه ها » در انتشارات کتاب نیستان منتشر کرده بود.
سید محمد تولیت در مقدمه دفتر شعر خود با عنوان «چشم لرزه‌ها» با شجاعت و جسارتی قابل توجه، ماجرای شعر خود را با مخاطبش بازگو می‌کند. او خودش را شیفته و پیرو سنت شاعرانه هوشنگ ابتهاج و مهدی اخوان ثالت می داند و اعتراف می کند هر چه او در غزل و غزل سرایی بدان پایبند و معتقد است، پنجاه سال قبل توسط مهدی اخوان ثالث در قالب شعر و متن، منظوم و ثبت شده است و دیگر نیازی نمی بیند در این زمینه از زبان خود سخنی بگوید. در عین حال تولیت شعر خود را بسیار وامدار شعر سایه به ویژه صداقت و صمیمت عاطفی او دانسته است.
«چشم لرزه‌ها» خطاب به نام نامی سید الشهدا (ع) آغاز می شود و در آن بنا بر آنچه در مقدمه گفته است با صمیمانه ترین و ساده ترین شکل ممکن در روایت، ارادتش را به محضر امام خود تقدیم کرده است.
تولیت اما در ادامه این مجموعه چند ویژگی را در اشعار خود به شیوه چشم نوازی مورد توجه و تاکید قرار داده است. نخست آن که غزلیات او در زمره غزلیات کوتاه به شمار می رود. غزلیاتی که در تعداد بیت ها و نیز طول مصراع ها در زمره غزلیات کوتاه هستند.
در یکی از غزل های این مجموعه می خوانیم:
پلکی بزن که راز مرا برملا کنی
با یک اشاره شرح دو صد ماجرا کنی
پلکی بزن… ترنّم چشمت شنیدنیست
زخمه بزن به هر مژه تا خون به پا کنی
پیوسته زل مزن که من از دست می روم
باید به یک نگاه فقط اکتفا کنی
من عاشق توام! چه بگویم؟ خودت بگو
باید تو با من این همه چون و چرا کنی؟
دستم به دامنت به دلم پشت پا مزن
بگذر از این که غائله ای دست و پا کنی
انتهای پیام/
