حمید جعفری معتقد است: مساله پخش و نمایش، مهمترین مشکل سینمای مستند ماست. در همه جای دنیا تلویزیون مهمترین حامی سینمای مستند است، این در حالی است که در ایران مهمترین مانع آن است.
کارگردان مستند «باد» در گفت‌وگو با ایسنا با ارزیابی جشنواره‌ی حقیقت سپری شده، گفت: جشنواره سینما حقیقت با همه‌ی ضعف و قوت‌هایش مهمترین جشنواره سینمای مستند ایران است اما حالا دیگر بعد از دوازده سال، وقت آن رسیده که ضعف هایش بیشتر بررسی و در رفع آن کوشیده شود، شاید مهمترین ضعف جشنواره عدم سیاستگذاری آن است، این مهم هم شدنی نیست مگر با تقویت و راه اندازی جشنواره های موضوعی سینمای مستند در ایران تا هر فیلمی از هر نوعی در جای مناسب خودش نمایش داده شود.
وی افزود: این موضوع بسیار مهم است که متأسفانه به آن توجه نمی‌شود، به این ترتیب جایگاه و اهمیت جشنواره سینما حقیقت هم واقعی می‌شود. موضوع دیگر شلوغی بی حد، غیر منطقی و بی نظمی ناشی از آن در نمایش فیلم‌هاست، هر آدمی که اندکی با فضای سینمای مستند ما آشنا باشد می‌داند این شلوغی‌ها کاذب است و به هیچ وجه این‌ها مخاطبین واقعی سینمای مستند ما نیستند، این شلوغی ها تنها خوش آیند مدیرانی است که می‌خواهند آن را نشان رونق! جشنواره بدانند.
کارگردان «لحظه‌ها» با اشاره به اینکه “مسئله پخش و نمایش، مهمترین مشکل سینمای مستند ماست”، گفت: در همه جای دنیا تلویزیون مهمترین حامی سینمای مستند است. این در حالیست که در ایران مهمترین مانع آن است که یکی از مهمترین دلایلش دایره تنگ ممیزی در تلویزیون است. بسیاری از فیلم هایی که در جشنواره امسال بودند امکان پخش از تلویزیون را ندارند، خارج از تلویزیون هم امکان پخش برای سینمای مستند بسیار ناچیز است.
کارگردان «برد» با بیان اینکه “البته شلوغی جشنواره خیلی هم خوب است، به شرطی که برای آن نظم و نظامی اندیشیده شود”، افزود: مثلا می‌توان بلیط رایگان فروخت تا از این ازدحام، بی‌نظمی و اتلاف وقت جلوگیری کرد، این شیوه‌ای است که مهمترین جشنواره‌های دنیا سال‌هاست آن را اجرا می‌کنند اما مسئولین جشنواره هنوز نسبت به آن بی‌تفاوت هستند. شاید تنها به این دلیل که این شلوغی و ازدحام، عکس‌های تبلیغاتی مناسبی برای بولتن جشنواره فراهم می‌کند.
جعفری گفت: من امسال با فیلم «باد» که موضوع آن آیین زار در جنوب ایران است در بخش نیمه بلند جشنواره شرکت داشتم.
وی ادامه داد: گروه هنر و تجربه ابتکار خوبی است اما آن هم خیلی کم و نابرابر به سینمای مستند امکان می‌دهد. با این حال به تازگی در سینمای مستند امکان پخش اینترنتی وآنلاین به وجود آمده که می‌توان به آن امیدوار بود. به هر حال باید بدانیم بدون پخش، چرخه‌ی تولید اثر، کامل نیست.
کارگردان «نماهایی که ناپدید شد» درباره تاثیرات افزایش هزینه‌ها بر مستندسازی گفت: وضعیت مستندسازی هم تابعی است از کلیت اوضاع جامعه است، وقتی همه چیز گران می‌شود طبیعتا روی ساخت فیلم هم تأثیر خودش را می‌گذارد و در این میان به دلیل بیمار بودن چرخه‌ی پخش در سینمای مستند، مستندسازها بیشترین آسیب را می‌بینند.
جعفری درباره حضور مستند در جشنواره فجر نیز اظهار کرد: جشنواره فجر در این سالها یکی از موضوعات چالش برانگیز برای مستندسازان شده است. من به شخصه پی گیر حضور فیلم‌های مستند در جشنواره فیلم فجر نیستم و حتی موافق آن هم نیستم، اما فکر می‌کنم تا زمانی که فرصت و امکانات پخش به طور عادلانه برای سینمای مستند مهیا نشود، مستند سازان حق دارند در جهت به دست آوردن هر امکانی برای نمایش و عرضه آثارشان پیگیرانه تلاش کنند.
کارگردان «باد» با بیان اینکه نمایش فیلم مستند در ایران تقریبا هیچ یا بسیار کم است، گفت: هرچند فضای جشنواره سینما حقیقت از این نظر نسبت به سال‌های پیش تا حدی بازتر شده اما واقعیت این است که تا رسیدن به یک وضعیت قابل قبول فاصله زیادی داریم. در همین سالها همیشه فیلم‌هایی ساخته شده که مورد قبول هیئت انتخاب جشنواره بوده‌اند، اما اجازه‌ی نمایش به آنها داده نشده است.
او ادامه داد: از سوی دیگر خودسانسوری در ما مستندسازها به نوعی نهادینه شده و به دلیل شرایط سخت ممیزی و نا به سامان پخش، به موضوعاتی و نوعی از ساخت و پرداخت فکر می‌کنیم که امکان پخش را از دست ندهند. مثلا در سینمای مستند اجتماعی ما که به لحاظ موضوع بیشترین حد جسارت در آن دیده می شود، در پرداختن به آسیب شناسی معضلات، فیلم‌ها در یک سطح مشخصی باقی می‌مانند.
به گفته این مستندساز، این موضوع بیش از آنکه به جسارت فیلمساز مربوط باشد، به شرایط حاکم بر پخش بر می گردد.
حمید جعفری در پایان گفت: در این سالها چند فیلم با موضوع آب و کم آبی در ایران ساخته شد که در تحلیل، کمی پا را از سطح فراتر گذاشتند ولی نتیجه آن شد که هیچکدام از تلویزیون اجازه پخش نیافتند. خوب به خاطر دارم خبر پخش یکی از آن ها منتشر هم شد اما سر بزنگاه جلوی پخش آن گرفته شد.
انتهای پیام
