با وجود اینکه فرزندتان فقط دو سال دارد با سرعتی واژه ها ، مفاهیم و ایده ها را فرا می گیرد که هرگز در طول عمرش تکرار نخواهد شد. شمای والد میتوانید از قدرت یادگیری سریع او حسن استفاده را بکنید : خواندن مهمترین مهارتی است که فرزندتان باید در مدرسه با موفقیت فرا بگیرد و شما میتوانید او را در این زمینه هدایت و راهنمایی کنید.
اگر والدین به صورت منظم برای فرزندشان کتاب بخوانند در واقع برای آینده که فرزندانشان میخواهند خواندن بیاموزند پی ریزی میکنند. اما این کار را چگونه باید انجام دهند؟ تصور کنید که با فرزندتان کتاب میخوانید . فرزندتان کنار شما یا در بغلتان نشسته است.
کتاب مصوری را باز میکنید و با هم شروع به خواندن میکنید- به با هم. البته فرزند دوساله تان نمیتواند معنی هر کلمه را بفهمد- او برای اینکه معنی همه کلمات را درک کند لازم است به سن شش یا هفت سالگی برسد اما آنچه درباره خواندن می آموزد خیلی بیشتر از آن است که اغلب والدین متوجه میشوند.
کودک دوساله ابتدا با وضعیت و جهت نگهداری کتاب آشنا می شود. او می آموزد کتاب را چگونه درست در دست بگیرد و چگونه بخواند تا تصاویر و قصه های آن دارای آغاز و پایان و مفهوم باشد به این ترتیب با شیوه خواندن از راست به چپ آشنا می شود.
او می آموزد که علائم مشکی روی صفحه ها ، نماد کلمات هستند و به تدریج متوجه میشود که درمیان انبوه علائم مشکی علائمی هستند که تکرار می شوند و او میتواند آنها را در صفحات دیگر ببیند. اگر بارها نوشته ی اسم خود را دیده باشد ممکن است متوجه شود این علائم شبیه حروفی هستند که نام را تشکیل میدهد. برای کودک دوساله ای که هنوز جادوی کلام را می آموزد درک این نکته که علائم نیز میتوانند سخن بگویند بسیار هیجان انگیز است!
هنگامی که برای فرزندتان کتاب میخوانید او کلمات آشنایی را می شنود که به طرق مختلف به کار برده میشوند.علاوه بر آن با کلمات جدیدی نیز آشنا می شود و بعضی از این کلمات ممکن است با آنچه در زندگی روزمره خود میشنود متفاوت باشند. اگر برای کودکی کتاب بخوانند دایره لغات او بسیار وسیع تر از کودکان دیگر میشود چون با کلمات بیشتری مواجه میشود.
چون کلمات بخشی از داستان اند او میتواند بیاموزد که معنی آنها را در متن کتاب درک کند. او یا به تنهایی این کار را میکند یا از شما می پرسد : (( این چی است؟ )) اگر کودک کلمه ای را به این ترتیب بیاموزد آن را بهتر از زمانی به خاطر می سپارد که مجبور است کلمه ها را برای نوشتن دیکته یا امتحان کلمه و ترکیبات تازه در مدرسه فرابگیرد. بعضی از بچه های دوساله عاشق کتاب های مصور بزرگ هستند ؛ خصوصا آنهایی که نام همه اشیا در آنها نوشته شده است.
اگر این کتاب ها برای فرزند شما جذابیت دارند حتما برای او بخوانید. حتی ممکن است خودش تصاویر را نشان دهد و نام آنها را بگوید. البته تشخیص نام ها به معنای خواندن واقعی نیست ولی علاقه ای که فرزندتان به این کار نشان می دهد باعث میشود که در سال های آینده برای خواندن شوق داشته باشد.
اگر برای کودک کتاب بخوانند او می آموزد که شیوه سخن گفتن آدمهایی که در جاهای مختلف دنیا زندگی میکنند یا زمینه نژادی و تربیتی مختلفی دارند متفاوت است. میتوانید کتاب هایی درباره ی ملیت ها و نژادهای دیگر پیدا کنید. ممکن است کتاب به زبان فارسی نوشته شده اما نشان دهنده گوناگونی فرهنگ های کشورهای مختلف باشد. کودک دوساله میتواند در بغل شما بنشیند و به نیویورک ، آفریقا ، چین یا انگلستان سفر کند.
فرزندتان آهنگ زبان و ضرب آهنگ مخصوص شعرهای دارای وزن و قافیه و داستان هایی که بخش هایی از آن تکرار میشود را نیز می آموزد. بیشتر دوساله ها شیفته کتابهایی هستند که بعضی از خطهای آن در سراسر کتاب تکرار میشود.
کودک عاشق این است که این خطها را با شما یا به تنهایی بخواند. هنگامی که میخوانید هرکلمه را به دقت ادا کنید و به آرامی بخوانید تا فرزندتان بتواند هرکلمه و عبارت را به طور واضح بشنود.
هدف اصلی از خواندن کتاب برای فرزند خردسال این است که در هنگام خواندن نزدیک فرزندتان هستید و به او توجه میکنید. فرزندتان نیز در اوان کودکی ، ارتباطی بین کتابخوانی و این وضعیت برقرار میکند و می آموزد که خواندن لذت بخش است.
کتاب خواندن برای او تداعی کننده لحظات لذت بخشی است که برایش کتاب میخوانید و او گوش میکند و تداعی کننده علاقه ای که به شما دارد.برای اینکه فرزندتان خواننده ای موفق بشود او باید بخواهد که بخواند. اگر خواندن برای او تداعی کننده محبت والدین باشد او میتواند همان احساس را هنگامی که کتابی را به تنهایی میگشاید دوباره تجربه کند.
کودک دو ساله به تعداد زیادی کتاب نیاز ندارد اما کتاب هایش را باید به دقت انتخاب کرد. بیشتر دوساله ها کتاب هایی را ترجیح می دهند که درباره ی موضوع های آشنا و روزمره باشند به خصوص درباره ی بچه ها و خانواده. کودکان شیفته کتابهایی هستند که شخصیت های آنها را حیوانات تشکیل میدهند.
بعضی از بچه ها کتاب هایی را دوست دارند که درباره ی موضوعات مورد علاقه آنها است مثل ماشین و قطار. تصاویر کتاب ها باید واضح و ساده باشد. در ضمن تصاویر رنگی برای اغلب بچه ها جذاب است.البته حتما بخوانید و اطمینان حاصل کنید که داستان و دایره ی لغات آن برای جالب نباشد.
کتابی را که برای کودک دو ساله انتخاب میکنید اگر هر صفحه یکی دو جمله داشته باشد کافی است. داستان آن نیز باید ساده و قابل درک باشد. کار دیگری که میتوانید بکنید این است که هنگامی که با هم به تصاویر نگاه می کنید خودتان داستان را (( بگویید )) و وقتی فرزندتان بزرگ تر شد متن خود کتاب را بخوانید.
کتاب هایی را که دارید در مکانی امن بگذارید و برای مراقبت از آنها قوانین ساده ای تعیین کنید. به اغلب کودکان دو ساله باید آموخت کاغذ کتاب برای پاره کردن یا خط خطی کردن نیست. اگر فرزندتان به کتابی آسیب رساند کتابهایش را برای مدتی در مکانی مطمئن قرار دهید اما برای تنبیه کردن فرزندتان او را از کتاب خوانی یا داشتن کتاب محروم نکنید.
کتابها را یکی یکی به او بدهید و تا زمانی که اطمینان حاصل نکردید که میتواند قوانین را به تنهایی به یاد بیاورد بر کارش نظارت کنید.
اگر احساس می کنید برنامه ریزی زمانی برای کتابخوانی با کودک یعنی اضافه کردن کار خود به خاطر داشته باشید ایجاد علاقه به کتابخوانی برای فرزندتان سودهایی دارد که تا آخر عمر به نفع او خواهد بود! اگر خوش اقبال باشید منافع آن به زودی عاید می شود.
بسیاری از کودکان دو یا سه ساله مدتها با تعدادی کتاب در اتاق خود می نشینند و قصه هایی را که والدینشان بارها و بارها برایشان خوانده اند برای خود میخوانند. این کار آنها والدین را به حیرت می اندازد!
