چهل و پنج روز از قتل جمال خاشقجی نویسنده ۵۹ ساله منتقد سعودی می‌گذرد، فردی که روز سه‌شنبه ۱۰ مهر (دوم اکتبر) برای کارهای مربوط به مدارکش وارد کنسولگری عربستان در استانبول شد و دیگر از ساختمان بیرون نیامد. مقامات سعودی پس از حدود سه هفته اعتراف کردند که این نویسنده و روزنامه‌نگار ۵۹ ساله به‌دلیل اشتباه در بازجویی کشته شده است.
سعودی‌ها در ادامه روایت دیگری از این ماجرا ارائه داده اعلام کردند که قتل این روزنامه‌نگار، از پیش طراحی شده بوده است.
اردوغان دست بردار نیست
رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه ارشدترین مقام این کشور است که همچنان با جدیت پرونده ترور جمال خاشقجی را دنبال می‌کند و همچنان بر داشتن اطلاعات بسیار مهم در این زمینه تاکید می‌کند.
اردوغان هفته گذشته گفته بود با بیان اینکه اسناد مربوط به قتل خاشقجی را به اروپا، آمریکا و عربستان داده است، بار دیگر از حکومت سعودی خواست قاتلان را معرفی کند.
وی در واکنش به بیانیه دادستانی سعودی هم تاکید کرده بود دادستان عربستان آب در هاون می‌کوبد و در مقابل نیت خوب ما باید قاتلان را معرفی کند.
تحریم ۱۷ فرد در ارتباط با ترور خاشقجی
در هفته‌ای که گذشت آمریکا اعلام کرد که نام ۱۷ سعودی از جمله سعود القحطانی مشاور سابق دفتر پادشاهی سعودی را به اتهام دست داشتن در قتل جمال خاشقجی در فهرست تحریم خود قرار داده است.
تحقیقات رسمی حکومت سعودی؛ سومین روایت برای تبرئه و نجات بن‌سلمان
هفته گذشته شاهد سومین روایت دادستانی کل سعودی برای نجات محمد بن سلمان ولیعهد سعودی از مهلکه‌ای بودیم که قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار منتقد سعودی برایش ایجاد کرده است.
دادستانی کل سعودی که نتایج تحقیقات رسمی ریاض درباره قتل خاشقجی را اعلام کرده بود، خواستار اعدام پنج نفر از بازداشت شدگان در ارتباط با این پرونده شده بود.
بر اساس این نتایج، عسیری فرمان ماموریت بازگرداندن جمال خاشقجی را صادر کرده بود و فرمانده تیم اعزامی از ریاض هم فرمان قتلش را داده بود.
دادستانی سعودی ادعا کرده بود که سعود القحطانی ممنوع السفر و تحت بازجویی است، القحطانی در توئیتی پیش از ماجرای قتل خاشقجی نوشته بود بدون اجازه محمد بن سلمان دست به هیچ کاری نمی‌زند.
نکته قابل توجه این است که حکومت سعودی رسما به مثله کردن جسد خاشقجی پس از قتل وی اعتراف کرده است.
دادستانی سعودی اعلام کرد فردی که فرمان بازگرداندن خاشقجی را صادر کرده بود، احمد عسیری معاون سابق رئیس سازمان اطلاعات سعودی بوده، اما آمر به قتل، فرمانده تیم اعزامی بوده است. دادستانی سعودی به نام این فرد اشاره نکرده است.
شلعان الشلعان سخنگوی دادستانی کل سعودی گفته بود پنج متهم جسد خاشقجی را بعد از تکه تکه شدن آن از کنسولگری خارج کردند و یکی از آن‌ها جلسه تکه تکه شده را به یک همکار محلی داده است.
اعلام دادستانی سعودی مبنی بر اینکه عسیری مسئول این عملیات است، بر خلاف تمام دیدگاه‌ها و ادله و شواهدی است که به دست داشتن محمد بن سلمان ولیعهد سودی در قتل خاشقجی اشاره می‌کرد.
سخنگوی دادستانی سعودی در پاسخ به سئوالی درباره نقش محمد بن سلمان در جنایت قتل خاشقجی و میزان اطلاع وی از این عملیات مدعی شد که ولیعهد سعودی هیچ اطلاعی درباره این ماموریت (ترور خاشقجی) نداشت و گزارش اشتباهی از آنچه در داخل کنسولگری رخ داد، ارسال شد.
دادستانی سعودی افزود واقعه قتل خاشقجی اساسا از ۲۹ سپتامبر گذشته شروع و تیمی برای بازگرداندن وی به عربستان به دستور احمد عسیری معاون سابق رئیس سازمان اطلاعات سعودی تشکیل شد.
وی درباره نقش سعود القحطانی اظهار داشت نقش القحطانی، هماهنگی با احمد عسیری بود، وی خواستار دیدار با گروه مذاکره کننده برای ارائه اطلاعات مفیدی به آن‌ها با توجه به پیشینه رسانه‌ای خود شده بود.
سخنگوی دادستانی سعودی مدعی شد که القحطانی ممنوع‌السفر شده و تحت بازجویی قرار دارد.
این سخنگو همچنین اعلام کرد فرمانده ماموریت (قتل خاشقجی) گزارش دروغی را به احمد عسیری داد مبنی بر اینکه شهروندی که جنایت درباره وی صورت گرفت (خاشقجی)، پس از شکست عملیات مذاکره با وی یا بازگرداندن اجباری وی به عربستان، از ساختمان کنسولگری سعودی در استانبول خارج شد.
مخالفت مجدد ریاض با انجام تحقیقات بین المللی درباره قتل خاشقجی
مقامات سعودی که همچنان به روایت‌های متناقض خود درباره ابهامات ترور جمال خاشقجی ادامه می‌دهند، با انجام تحقیقات بین المللی درباره قتل خاشقجی مخالفت می‌کنند، درخواستی که بارها از سوی مقامات بلندپایه ترکیه مطرح شده است.
شاهزاده ترکی‌الفیصل رئیس اسبق سازمان اطلاعات اعلام کرد ریاض هرگز با انجام تحقیقات بین المللی درباره قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار منتقد در کنسولگری سعودی موافقت نخواهد کرد. وی ادعا کرد پادشاهی سعودی نظام قضایی در اختیار دارد که مایه افتخار است.
مخالفت صریح مقامات سعودی با انجام تحقیقات بین المللی درباره خاشقجی بر ابهامات مربوط به این پرونده افزوده است به طوری که برخی آن را قوی‌ترین دلیل و مدرک درباره حقیقتی می‌دانند که پادشاهی سعودی برای مخفی نگه داشتن آن تلاش می‌کنند.
محمد بن سلمان ولیعهد سعودی دو روز پس از ناپدید شدن جمال خاشقجی در کنسولگری سعودی در استانبول با خبرگزاری آمریکایی بلومبرگ مصاحبه کرد که نشان دهنده اطلاع وی از این جنایت و نیت قبلی برای اجرای آن قلمداد شده است.
ترکیه متقاعد شده است که خودداری حکومت سعودی از افشای ماهیت طراحان واقعی عملیات ترور خاشقجی مستلزم انجام تحقیقات بین المللی است تا ابهامات این پرونده برطرف شود، اما عادل الجبیر وزیر خارجه سعودی بلافاصله وارد عمل شد و گفت: ریاض با بین المللی کردن مسئله ترور خاشقجی مخالف است، الجبیر بار دیگر هرگونه ارتباط بن سلمان ولیعهد سعودی با این جنایت را انکار کرد.
چرا باید بن‌سلمان را متهم ردیف اول قتل خاشقجی دانست؟
هفته گذشته گزارش‌های اطلاعاتی ترکیه‌ای و آمریکایی، وجود ارتباط مستقیم میان جوخه مرگ که جنایت قتل خاشقجی را مرتکب شد و بین ولیعهد سعودی را مورد تاکید قرار دادند، همچنانکه مصاحبه اخیر بن سلمان با خبرگزاری بلومبرگ با هدف بهبود چهره‌اش و نشان دادن وی در قامت یک فرد اصلاح‌طلب هم در لابلای خود ادله و شواهد مستحکم و قاطعی دارد که ارتباط ولیعهد سعودی با این جنایت را اثبات می‌کند.
بن سلمان به بلومبرگ گفته بود: ما شایعات درباره آنچه برای جمال خاشقجی شهروند سعودی رخ داده، را می‌شنویم و علاقه‌مند هستیم آنچه را که رخ داده، بدانیم، و به مذاکرات خود با دولت ترکیه برای شناخت و اطلاع از آنچه برای جمال رخ داده، ادامه خواهیم داد...
سئوال این است چگونه این شایعات به گفته بن سلمان، در مدت یک ماه به اعتراف رسمی سعودی مبنی بر ارتکاب این جنایت و با نیت قبلی منجر شده است؟
ولیعهد سعودی در جریان مصاحبه اخیر با بلومبرگ، هنگامی که از وی سئوال شد که آیا جمال خاشقجی در عربستان است، پاسخ داد که «اگر در عربستان سعودی بود حتما از آن مطلع می‌شدم...»
این پاسخ در لابلای خود مسائل جنجال برانگیز فراوانی به همراه دارد، اگر روند حوادث قبل و بعد از وقوع جنایت قتل خاشقجی را پیگیری کنیم، این دلایل و نشانه‌ها و شواهد نشان می‌دهد که بن‌سلمان از تمام جزئیات حوادثی که منجر به ترور خاشقجی شد، اطلاع دارد به طوری که از ۱۹ مورد تماس تلفنی ماهر عبدالعزیز مترب فرمانده تیم ترور خاشقجی در روز ارتکاب جنایت با طرف‌هایی در عربستان انجام داد، چهار مورد آن با بدر العساکر منشی شخصی ولیعهد سعودی بوده، آیا دلیلی محکم‌تر از این می‌تواند باشد که بن‌سلمان روز مصاحبه با بلومبرگ، یقینا می‌دانسته است که خاشقجی ترور و جسدش مثله و ناپدید شده است؟
چرا احمد عسیری از فهرست سپر بلای بن سلمان خارج شد؟
هفته گذشته شبکه الجزیره گزارشی از دلایل کنار گذاشته شدن احمد عسیری از فهرست افرادی که در قتل خاشقجی دست داشتند، منتشر و اعلام کرد که چند روز پس از افشای جنایت ترور جمال خاشقجی در کنسولگری سعودی در استانبول و افشاگری‌های ترکیه مبنی بر دست داشتن ترور ترور سعودی متشکل از ۱۵ نفر در پس این جنایت، حکومت سعودی مجبور شد در چند روایت متناقض به این جنایت اعتراف کند، روایت‌های که قانع‌کننده نبوده است.
در اشاره‌های تلویحی مقامات بلندپایه ترکیه و در راس آن‌ها رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری این کشور، ارتکاب جنایت ترور خاشقجی بدون اطلاع محمد بن سلمان حاکم واقعی امروز عربستان بعید دانسته شده است.
با این حال حکومت سعودی در تمام تحرکات و اعترافات متعددش صدور فرمان ترور از سوی شخص ولیعهد این رژیم را انکار می‌کند که به گفته منابعی در داخل کاخ پادشاهی، خشم و عصبانیت شدیدی این روزها بر محمد بن سلمان حاکم شده و وی تلاش می‌کند فردی را پیدا کند تا مسئولیت این جنایت را به گردن وی بیندازد.
بر عکس پیش‌بینی‌ها و گمانه‌زنی‌هایی که بر تیم ترور متمرکز شده است، رسانه‌های غربی از سرلشگر احمد عسیری معاون سابق رئیس سازمان اطلاعات سعودی سخن گفته اند، فردی که سخنگوی ائتلاف جنگ افروزان سعودی اماراتی علیه یمن را در مارس ۲۰۱۵ برعهده گرفت، وی دو سال متوالی در کنار محمد بن سلمان که وزیر دفاع سعودی هم به شمار می‌رود، فعالیت کرده است، بن سلمان در یک کودتای نرم، محمد بن نایف پسرعمویش را در ژوئن ۲۰۱۷ کنار زد، و به ولیعهدی رسید، عسیری هم در آوریل ۲۰۱۷ به عنوان معاون رئیس سازمان اطلاعات سعودی منصوب شد
ارتقای سریع عسیری را به عنوان پاداش وفاداری و سرسپردگی بیش از حد وی به محمد بن سلمان ولیعهد سعودی دانسته‌اند و وی در بسیاری از مناسبت‌ها و دیدارهای مقامات خارجی در کنار بن سلمان قرار داده شده است.
ریسمان نجات بن سلمان کیست؟
احتمال می‌رود که ترور خاشقجی اولین عملیاتی باشد که یگان ببرها انجام داده باشند، جوخه تروری که عسیری برای حذف معارضان ولیعهد سعودی در داخل و خارج عربستان تشکیل داد، روزنامه واشنگتن با بیان این مطلب، عسیری را متهم در حادثه ترور خاشقجی دانسته و این معنایش احتمال استفاده از عسیری به عنوان سپر بلا شاهزاده جوان قلمداد شده است.
پس از برکناری عسیری از منصبش در نتیجه پیامدهای قتل خاشقجی و ادعای مقامات سعودی مبنی بر بازجویی از وی، پیش‌بینی‌ها مبنی بر اینکه وی سپر بلای بن سلمان خواهد بود، تقویت شده است به ویژه پس از برکناری وی از منصب معاون رئیس سازمان اطلاعات، بسیاری از ناظران پیش بینی کرده‌اند که این برکناری آخرین اقدامی که علیه وی صورت گرفته، نخواهد بود.
اما بیانیه دادستانی سعودی درباره نقش عسیری در تیم ترور خاشقجی که گفته بود نقش عسیری با هدف متقاعد کردن خاشقجی برای بازگشت بوده و اینکه اگر داوطلبانه برنگردد، به زور برگردانده شود، نشان می‌دهد که گویی عسیری از دست داشتن مستقیم در این جنایت تبرئه شده است.
اما قوی‌ترین دلیل بر اینکه عسیری ممکن است سپر بلای احتمالی بن سلمان نباشد، این است که وی در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار نداشته است، این سئوال مطرح است که آیا خلاصه شدن نقش عسیری در درخواست برای بازگشت خاشقجی و نه دستور به قتل وی و نیز خالی بودن فهرست تحریم‌های آمریکا از نام وی بیانگر این است که وی از اینکه سپربلای قابل انتظار برای بن سلمان باشد، کنار گذاشته شده تا نگاه‌ها متوجه سعود القحطانی شود فردی که مشاور سابق دربار پادشاهی و یکی از نزدیکان محمد بن سلمان قلمداد می‌شده است، با توجه به اینکه نامش در فهرست تحریم‌های آمریکا آمده است یا اینکه وی آخرین نفری خواهد بود که در چارچوب سلسله اعترافات سعودی تبرئه خواهد شد؟
نزدیک‌ترین فرد به بن سلمان همچنان آزاد است
هفته پیش رویترز به نقل از منابع خود در حاشیه خلیج فارس فاش کرد سعود القحطانی مشاور سابق دفتر پادشاهی سعودی که در قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد حکومت عربستان داشت داشته است، همچنان آزاد است و به صورت محرمانه به کارش ادامه می‌دهد، این در حالی است که دادستان رژیم سعودی مدعی صدور دستور ممنوعیت سفر القحطانی و بازجویی از وی شده بود.
بر اساس این گزارش، القحطانی به نمایندگی از ولیعهد سعودی زیاد صحبت می‌کرد و دستورات مستقیمی به مسئولان بلندپایه از جمله مسئولان دستگاه‌های اطلاعاتی می‌داد. القحطانی یکی از ۱۷ سعودی است که آمریکا آن‌ها را به اتهام دست داشتن در قتل جمال خاشقجی تحریم کرده است.
بمب خبری درباره قتل خاشقجی
یک رسانه آمریکایی هفته فاش کرده بود که سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) به این نتیجه رسیده است که جمال خاشقجی روزنامه‌نگار منتقد سعودی به‌دستور ولیعهد عربستان کشته شده است.
بر اساس این گزارش، "خالد بن سلمان" سفیر عربستان در واشنگتن با خاشقجی تماس گرفته بود و به وی درباره رفتن به کنسولگری عربستان در استانبول اطمینان داده بود.
عصبانیت بن سلمان از ترامپ
هفته گذشته یک رسانه غربی از خشم و نارضایتی شدید محمد بن سلمان ولیعهد سعودی از دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا خبر داد و افزود سعودی‌ها دیگر به ترامپ اعتماد ندارند و مصمم هستند تا تولید نفت را کاهش دهند.
خشم سعودی‌ها از ترامپ به خاطر اعمال مستثنی شدن هشت کشور از تحریم‌ها و معافیت‌هایی اعلام شده که ترامپ به آن‌ها برای ادامه خرید نفت از ایران داد، زیرا هنگامی که ترامپ در تابستان از رژیم سعودی خواسته بود برای جبران کاهش عرضه نفت ایران در پی تحریم‌ها، تولید خود را افزایش دهد، فورا به او پاسخ مثبت داد، اما حالا از این اقدام دولت آمریکا عصبانی است و به همین سبب قصد دارد تولید خود را افزایش دهد.
ادعای صدور دستور توقف تجاوزات نظامی به الحدیده
هفته گذشته خبرگزاری رویترز به‌نقل از سه منبع گزارش داد ائتلاف سعودی دستور توقف تجاوزات نظامی به شهر الحدیده در غرب یمن را صادر کرده است.
این رسانه غربی به‌نقل از یک منبع نظامی افزود ائتلاف سعودی به نیروهای میدانی خود دستور توقف جنگ در الحدیده را صادر کرده است.
پیشتر نیز خبرگزاری فرانسه به‌نقل از فرماندهان میدانی ائتلاف سعودی اماراتی اعلام کرده بود که از فرماندهان خود دستورهایی برای توقف حمله به الحدیده را بدون تعیین مدت زمانی دریافت کرده‌اند.
ائتلاف متجاوز سعودی اماراتی تجاوزات نظامی گسترده‌ای را از دو هفته پیش برای اشغال شهر الحدیده و بندرگاه آن آغاز کرده بود که در رسیدن به اهداف خود ناکام ماند و متحمل خسارت‌ها و تلفات سنگین شد.
این در حالی است که جنبش انصارالله یمن تاکید کرده است که حملات متجاوزان سعودی به الحدیده متوقف نشده است
محمد عبدالسلام سخنگوی جنبش مردمی انصارالله یمن گفت که اعلام توقف عملیات جنگی در الحدیده توسط ائتلاف متجاوز سعودی به‌منزله آماده شدن برای دور جدیدی از حملات به این شهر است.
وی اظهار داشت که حملات هوایی و عملیات نظامی نه در الحدیده و نه در جاهای دیگر متوقف نشده است.
حملات عمدی متجاوزان سعودی به غیرنظامیان در یمن
سوزان کروگر رئیس صندوق نجات کودکان در آلمان با تاکید بر حمله هدفمند ائتلاف جنگی به رهبری عربستان علیه غیرنظامیان یمنی از جامعه بین‌المللی خواست فشارها بر عربستان برای پایان این درگیری‌ها را تشدید کند.
اعتراضات مردم ترکیه به جنایات سعودی در یمن
هفته گذشته مردم ترکیه در اعتراض به بیش از سه سال جنایت عربستان در یمن، در مقابل نمایندگی‌های رژیم سعودی تجمع کردند و شعار مرگ بر آمریکا، مرگ بر اسرائیل و مرگ بر سعودی سردادند. آن‌ها پلاکاردهایی در دست داشتند که رویشان نوشته بود، سعودی قاتل از یمن بیرون برو و پادشاه عربستان نوکر آمریکا است
تسنیم
