خبرگزاري آريا – چند روز پيش خبري با عنوان «کتاب دستورالعمل واکسيناسيون بالغين رونمايي مي‌شود»، نظرم را جلب کرد. گويا قرار است اين کتاب به صورت رايگان در اختيار همه پزشکان و متخصصان قرار بگيرد تا علاوه بر اين‌که راهنماي کار آنها باشد، آگاهي پزشکان را نسبت به ضرورت تزريق اين واکسن‌ها ارتقا دهد.
دکتر مينو محرز، متخصص سرشناس بيماري‌هاي عفوني و رئيس مرکز تحقيقات ايدز ايران با اعلام اين خبر بر انجام برنامه واکسيناسيون منسجم بزرگسالان تاکيد کرده و معتقد است، تدوين چنين برنامه‌اي علاوه بر پيشگيري از وقوع بسياري از بيماري‌ها سبب کاهش هزينه‌هاي درماني نيز مي‌شود. ما هم به اين بهانه با وي به گفت‌وگو نشسته‌ايم.
برنامه واکسيناسيون سال‌هاست که با هدف پيشگيري از بيماري‌هاي مختلف به صورت وسيع و رايگان در کشور براي کودکان انجام مي‌گيرد. حتي در برخي مناطق و روستاها پوشش واکسيناسيون کودکان به بالاي ۹۵درصد هم مي‌رسد و اين برنامه‌ها طبق الگوي وزارت بهداشت صورت مي‌گيرد.
اما تا‌کنون براي بزرگسالان برنامه منظم و منسجمي در ارتباط با واکسيناسيون نداشته‌ايم. در حالي که اين مساله روزبهروز ضرورت بيشتري داشته و از طرفي برخي واکسن‌هايي که در کودکي تزريق شده، ضروري است که دوباره براي يادآوري در بزرگسالي تزريق و تکرار شود.
بزرگسالاني که بايد واکسن بزنند
تقريبا براي تمام بزرگسالان، تزريق برخي واکسن‌ها همانند دوره کودکي ضروري است، اما شايد براي تعداد کمتري از آنان نياز به تجويز انواع واکسن وجود داشته باشد. اما بي‌شک در بالغين در گروه‌هاي خاص مانند افراد مسن، زنان باردار، افراد تحت شيمي درماني يا بيماران با مشکلات قلبي يا ريوي اين تاکيد دو‌چندان است.
به بيان ديگر براي بيماراني که دچار ضعف سيستم ايمني هستند همچون بيماران مبتلا به سرطان يا افرادي که پيوند عضو شده‌اند، همچنين در افراد بالاي ۶۵ سال و بيماران گرفتار مشکلات مزمن مانند ديابت لازم است واکسن‌هاي مختلفي همچون واکسن آنفلوآنزا به صورت سالانه تزريق شود .
واکسن پنوموکوک (سينه پهلو )، تکرار واکسن کزاز، ديفتري و سياه‌سرفه، واکسن مننژيت، واکسن زونا، هپاتيتB و برخي از واکسن‌ها براي پيشگيري از اسهال از جمله واکسن‌هايي است که براي بالغين توصيه مي‌شوند که متأسفانه برنامه خاص و منسجمي در اين زمينه ارائه
نشده است.
واکسن‌هاي مورد نياز‌تان را فهرست کنيد
واکسن‌هايي که به صورت اساسي در بالغين بيشتر مورد تاکيد هستند شامل آنفلوآنزا، کزاز، هاري، پونوموکوک و هپاتيت B مي‌شوند. در حال حاضر براي پيشگيري از عفونت اچ آي وي (ايدز) نيز تاکيد به پرهيز از رفتارهاي پر خطر مي‌شود و واکسن مشخصي براي پيشگيري از آن وجود ندارد.
بر اين اساس توصيه مي‌شود بزرگسالاني که به دلايلي دچار ضعف سيستم ايمني هستند، سالانه در ابتداي فصل سرما، يک دوز واکسن آنفلوآنزا دريافت کنند.
همچنين دريافت يک دوز واکسن TDAP (کزاز، ديفتري، سياه‌سرفه) و تقويت‌کننده Td (کزاز و ديفتري)، هر ده سال براي جلوگيري از اين بيماري‌ها توصيه مي‌شود.
افرادي که بيش از ۶۵ سال دارند، سيگاري هستند، آسم دارند يا ضعف سيستم ايمني دارند، بايد واکسن پونوموک دريافت کنند.
تزريق واکسن سرخجه نيز پيش از اقدام به بارداري توصيه مي‌شود.
توصيه به تزريق واکسن‌هاي خاص
واکسن آبله‌مرغان و همين‌طور واکسن زونا جز واکسن‌هاي مهمي هستند که در بزرگسالان و بخصوص در بعضي گروه‌هاي خاص بالغين مورد تاکيد هستند. بزرگسالان مبتلا به آبله‌مرغان در معرض خطر بالاتري از عوارض اين بيماري هستند. به عنوان مثال ابتلا به آبله‌مرغان ممکن است در زنان باردار شديدتر باشد و نياز به مراقبت‌هاي اورژانس پزشکي داشته باشد. از آنجا که آبله‌مرغان در بزرگسالي، افراد را در معرض خطر زونا قرار مي‌دهد، تزريق واکسن آبله‌مرغان مي‌تواند در برابر زونا نيز ايمني ايجاد کند.
همچنين تزريق واکسن‌هايي مانند واکسن اچ.پي.وي (زگيل تناسلي)، واکسن کزاز و آنفلوآنزا جزو واکسن‌هايي هستند که با توجه به شرايط و سن در هردو گروه زن و مرد در سنين و دوره‌هاي خاص توصيه شده‌اند. تزريق اين واکسن براي دختران و پسران طي ۹ تا ۲۶سالگي مي‌تواند صورت بگيرد.
سازمان پيشگيري از بيماري‌ها همچنين توصيه مي‌کند افراد پيش از سفر به برخي کشورها واکسن‌هايي را دريافت کنند. انجام اين واکسيناسيون‌ها بايد چهار تا شش هفته قبل از رفتن به سفر صورت بگيرد.
پونه شيرازي
