به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، سامان حیدری گوران - کاوشگر مجموعه غار و پناه گاه صخره ای باوه یوان در بخش مرکزی استان کرمانشاه، با بیان اینکه کشف نخستین دندان انسان نئاندرتال در این پناهگاه برای نخستین بار حضور انسانهای نئاندرتال در فلات ایران را به اثبات رساند، اظهار داشت: مطالعات بیشتر بر روی مواد باستانی کشف شده از انسانهای هموسافینز (مدرن) و نئاندرتال که نشان می‌دهد اینها به‌صورت مشترک در این محوطه زندگی می‌کرده‌اند می‌تواند امتزاج این دو گونه را برای نخستین بار در کرمانشاه ثابت کند.
دانش آموخته دانشگاه توبینگن آلمان و عضو دانشگاه کمبریج با بیان این نکته که مطالعات پارینه سنگی در کرمانشاه به سالها پیش باز می‌گردد، تصریح کرد: کاری که در قالب این پروژه آغاز شده به زمان حضور مرحوم آذرنوش در پژوهشکده باستان شناسی باز می‌گردد که با توجه به اهمیت منطقه بصورت سیستماتیک و روشمند با حضور باستان شناسان همکار انجام گرفت.
حیدری گوران با اشاره به سالها کار روشمند در استان کرمانشاه افزود: طی اولین بررسی‌های سیستماتیک که در سال های 1389 و 1390 در این استان آغاز شد موفق شدیم در دو سال متوالی 260 غار و پناهگاه صخره ای تازه نسبت به مطالعات قبلی را در مساحت حدود 100کیلومتر در 150کیلومتر شناسایی کنیم.
این باستان شناس در مراسم رونمایی از نخستین دندان انسان نئاندرتال کشف شده در ایران تصریح کرد: با انجام مطالعات و تحلیل ها بر روی مواد باستان شناسی و سنگی توانستیم با تجزیه و تحلیل های آماری با توجه به هدفی که داشتیم پیش رویم.
حیدری گوران گفت: از این رو مطالعات زیست محیطی وسیع در منطقه و مطالعات جی. آی. اس صورت گرفته نشان داد که برای رسیدن به هدفمان در مناطقی از کرمانشاه می‌توانیم تمرکز کنیم زیرا که احتمال می‌دادیم که به پاسخ پرسش هایمان در آن مناطق دست می‌یابیم.
چگونگی انقراض انسانهای نئاندرتال
گوران در ادامه با بیان مقدمه ای از حضور انسانهای نئاندر تال افزود: در حال حاضر بحث نئاندرتال ها و هموسافینز (انسان مدرن ) در دنیا داغ است و همه به دنبال اطلاع یافتن از نحوه زندگی، چگونگی و دلایل انقراض انسانهای نئاندرتال هستند به نحوی که دانشگاهها و افراد مختلف در حال تحقیق بر روی این موضوع هستند.
وی با نمایش نقشه ای از پراکندگی حضور انسانهای نئاندر تال در جهان گفت: نئاندرتال ها ی قدیمی در اروپای مرکزی و غربی پراکنده بوده اند و مطالعات نشان می دهد که از 430 هزار سال پیش به وجود آمده اند و آرام آرام به سمت شرق، بخش شمالی ایران، تاجیکستان، ترکمنستان و شمال چین پراکنده شده اند.
گوران با اشاره به پیشینه کشف نخستین شواهد حضور انسانهای نئاندر تال افزود: سال 1856 میلادی بیش از 130 سال پیش در دره ای به نام نئاندر در دوسلدورف آلمان یک جمجمه ای با ظاهر عجیب پیدا شد که کسی نمی‌توانست با قطعیت اعلام کند متعلق به انسان است که بعدها اسم آن را نئاندر تال به معنای انسان و دره گذاشتند.
وی با بیان برخی تفاوتهای فیزیکی انسانهای نئاندرتال و مدرن اظهار کرد: در انسانهای نئاندرتال قد مردان حداکثر 165 و قد زنها 155 بوده که نشان می‌دهد از نئاندرتال ها از انسان های امروزی کوتاهتر ولی از نظر عضلانی قوی تر و به مناطق صعب العبور و کوهستانی علاقمند بودند.
وجود ژن نئاندرتال در انسانهای امروز
گوران تصریح کرد: پرفسور سوانته پابو و پرفسور یوهانس کراوزه از موسسه لایکزیک آلمان؛ در سال2010 بر اساس مطالعات عمیق ژنتیک و دی. ان. ای ثابت کردند که در بدن تمامی انسانهای امروزی به جز قاره آفریقا بین 2تا 4درصد ژن نئاندرتال وجود دارد که این یک انقلاب در باستان شناسی بود و همه چیز را به هم ریخت.
وی گفت: تا قبل از سال 2010 تصور بر این بود که این دو گروه انسانی هیچ اشتراکی با هم ندارند و این داستان به هم خورد و پژوهش بر روی نئاندرتالها قوت گرفت.
گوران - درک چگونگی امتزاج این دو گونه را از دلایل انجام پروژه کرمانشاه اعلام کرد و اظهار کرد: علم ژنتیک می‌گوید که این اتفاق از 60 هزار سال پیش و تا زمانیکه نئاندرتالها منقرض شدند یعنی 39 هزار سال پیش رخ داده است.
وی با اشاره به مطالعات جی .آی .اس صورت گرفته در مناطقی که احتمال وجود انسانهای نئاندر تال در کرمانشاه وجود دارد، تصریح کرد: به این منظور دره ناودرون در نظر گرفته شد.
گوران گفت: مجموعه غار و پناهگاه صخره ای یوان در فاصله 40 کیلومتری شمال غرب شهر کرمانشاه در مسیر شهرستان کامیاران و در دره ناودرون و حاشیه سمت راست از روستای یوان قرار دارد.
یکی از بزرگترین پناهگاه های صخره ای
وی اظهار کرد: مجموعه غار و پناه گاه صخره ای یوان یکی از بزرگترین پناهگاههای صخره ای در تمامی بررسی های انجام یافته در شهرستان کرمانشاه که دارای رسوبات باستانی است و طول دهانه پناهگاه به بیش از 40 متر، ارتفاع صخره پناه گاه نیز بیش از 30 متر می‌رسد.
گوران با اشاره به دلایل انتخاب این محل تصریح کرد: طی انجام طرح پژوهشی مستند سازی غارها و پناهگاههای صخره ای شهرستان کرمانشاه در سال 1389 شمسی مشخص شد که به منظور ساخت خط کابل نوری بخشهایی از کف پناه گاه صخره ای تخریب شده و علاوه بر این طرح تعریض جاده بین استانی کرمانشاه به سنندج از میان نهشته‌های مجموعه غار و پناه گاه صخره ای یوان عبور خواهد کرد.
وی گفت: از این روی درخواست انجام کاوش در این پناهگاه به پژوهشکده باستان شناسی ارایه و طی دو فصل کاوش 6 لایه زمین شناسی تا عمق 350 سانتی متری توالی دوره پارینه سنگی از دوره پارینه سنگی میانی تا فراپارینه سنگی کشف شد.
گوران تصریح کرد: در نهایت در عمق 3/70سانتی متری توسط یکی از دانشجویان دندانی با 8میلیمتر طول و 6میلیمتر عرض پیدا شد.
وی با اشاره به کشف یک دندان متعلق به کودک نئاندرتال برای نخستین بار در پناهگاه صخره ای باوه یوان در فصل دوم کاوش تصریح کرد: این نخستین بار است که بقایای یک انسان نئاندرتال به صورت قطعی در کشور ایران کشف می‌شود.
گوران تصریح کرد: دندان کشف شده یک دندان شیری و متعلق به کودکی 6 ساله است که همراه دست افزارهای سنگی مربوط به دوره پارینه سنگی میانی در کاوش های علمی بدست آمده است.
به گفته این باستان شناس، این دندان بر اساس آزمایشهای سن سنجی مطلق رادیو کربن 14، دارای سنی مابین 42 تا 45 هزار سال است و در نتیجه متعلق به جوامع نئاندرتال نزدیک به عصر حاضر محسوب می‌شود.
دندان شیری نادر کودک نئاندرتال
وی تصریح کرد که دندان کشف شده از پناهگاه صخره ای باوه یوان، از جمله دندانهای شیری نادر کودک نئادرتال است که به شکل علمی ثبت در جهان شده و تعداد محدود دندانهای مشابه دیگر، سابق بر این در کشورهای اسپانیا، فرانسه و آلمان این کشف شده اند.
به گفته این باستان شناس، سی. تی .اسکن و مطالعات بر روی دندان کشف شده انجام گرفت و با مطالعات مورفلوژی مشخص شد که مربوط به کودکی 6 ساله اس که البته جنسیتش هنوز مشخص نیست.
گوران افزود: میزان بسیار کمی از جرم دندان را برداشت کردیم تا بفهمیم آخرین غذایی که خورده چه بوده و حتی اینکه مادر بچه در 6 ماه اخیر چه خورده و اینکه گیاه خوار بوده اند یا تنها گوشت می‌خورده اند.
وی با اشاره مواد باستانی کشف شده در عمق 1/20 مربوط به انسان هموسافینز می‌توانیم بگوییم انسانهای هموسافینز و نئاندرتال بصورت مشترک در این محوطه زندگی می‌کرده اند حالا یا در فصول مختلف همدیگر را دیده اند و یا بصورت مشترک زندگی کرده اند.
امتزاج بین انسانهای نئاندرتال و مدرن
گوران این اتفاق را در دنیا برای نخستین بار دانست و تصریح کرد: در اروپا و آسیا هنوز محوطه ای ندیدیم که این دو گروه از آن استفاده کرده باشند و احتمال اینکه امتزاج خویشاوندی بین انسانهای نئاندرتال و هموسافینز (مدرن )در دنیا رخ داده باشد در کرمانشاه بوده است.
وی تصریح کرد: از پژوهشکده باستان شناسی و اداره کل میراث فرهنگی کرمانشاه خواستم که امکاناتی را در اختیار ما بگذارند برای تحقیق بیشتر زیرا که اگر این اثبات شود اتفاق خیلی بزرگی است.
همچنین روح الله شیرازی - رئیس پژوهشکده باستان شناسی نیز در این نشست با اشاره به یافته‌های جدید انسان نئاندرتال در ایران که در محوطه پناه گاه باوه یوان در کرمانشاه انجام شده است گفت: در سال های 1395 و 1396 شواهدی از حضور انسان نئاندرتال برای نخستین بار در ایران به دست آمده است.
وی تصریح کرد: کشف دندان به این دلیل مهم است که هم برای نخستین بار حضور انسان نئاندرتال را در ایران نشان می‌دهد و نیز هم پوشانی انسان نئاندرتال و هموسافینز را در ایران مستند می‌کند.
دندان کامل و خالص نئاندرتال
گوران در پاسخ به پرسش خبرنگاری مبنی بر اینکه آیا کشف این دندان نظریه آمیزش را به اثبات می‌رساند یا نه ؟ توضیح داد: این دندان متعلق به پیش از زمانی است که انسان هموسافینز وارد منطقه شده و لایه بالاتر از آن است و این بچه هنوز انسان هموسافینز را ندیده و امتزاجی صورت نگرفته یعنی دو سه هزار سال بعد بوده است.
وی تصریح کرد: این دندان کامل و خالص نئاندرتال است.
وی در پاسخ به پرسش خبرنگاری مبنی بر اینکه آیا هدفتان از کاوش در این محوطه یافتن انسان نئاندرتال بود یا این کشف بصورت اتفاقی صورت گرفت؟ گفت: غریب به یقین می‌دانستیم که انسان نئاندرتال در ایران زندگی کرده زیرا که در 50کیلومتری مرز ایران در غار شنیدار کردستان عراق 11اسکلت نئاندر تال کشف شده و در تاجیکستان در شمال ایران هم وجود نئاندر تالها قطعی است ولی اینکه به چشم خودمان شواهد حضور انسان نئاندرتال را ببینیم تا به حال صورت نگرفته بود.
همچنین گوران تصریح کرد: اما همانطور که گفتم شواهد زیست محیطی و داده های باستانی نظیر داده های استخوانی و ابزار سنگی ما را به این سمت سوق داد و کشف دندان به صورت اتفاقی صورت گرفت.
شیرازی نیز در پاسخ به پرسش خبرنگاران مبنی بر وجود شواهد حضور انسانهای نئاندرتال در ایران گفت: در کردستان عراق و آسیای مرکزی منطقه تاجیکستان حضور انسانهای نئاندرتال ها را داشته ایم و حضور اینها در فلات ایران نیز منطقی است ولی تاکنون کسی موفق به یافتن شواهدی در این ارتباط نشده بود و این یافته نشان می‌دهد که حلقه مفقوده موجود بین کردستان عراق و آسیای در فلات ایران الان متصل می شود و این مسئله از این لحاظ مهم است.
نخستین استخوان کشف شده انسان نئاندرتال
در ادامه گوران در پاسخ به پرسش مطرح شده از سوی خبرنگاری مبنی بر اینکه آیا تا به امروز شواهدی از حضور انسان نئاندرتال کشف نشده بود؟ گفت: کارلتن کوون از پنسیلوانیادر سال 1349 در غار شکارچیان کرمانشاه استخوان زند زبرین (ساعد ) را کشف و آن را به انسان نئاندر تال نسبت داده بود که در سال 2006 پرفسوراریک ترینکاوس استاد دانشگاه واشینگتن و فریدون بیگلری باستان شناس پارینه سنگی (بخش پژوهشهای پارینه سنگی موزه ملی ایران) آن را دوباره مطالعه کردند و گفتند استخوان انسان است ولی نشانه خاصی ندارد که برای نئاندرتال بوده است یا نه.
وی با اشاره به اینکه قطعا نمی‌توان پاسخ داد که این استخوان متعلق به انسان نئاندرتال بوده یا نه افزود: استخوان های دست و پا مشترک هستند و نشانه خاصی ندارند اما من معتقد هستم با توجه به اینکه این استخوان در لایه‌های پارینه سنگی میانی کشف شده بود متعلق به انسانهای نئاندرتال است که احتمالا با انجام آزمایشهای دی ان ای می توان درستی آن را به اثبات رساند.
وی با اشاره به انجام 17گی گا بایت سی تی اسکن از دندان کشف شده تصریح کرد: ویژگی دندان با استخوان متفاوت است و ما قادر هستیم درونش را ببینیم و مارک‌هایی در دندان وجود دارد که مختص نئاندر تال است.
در ادامه گوران در پاسخ به پرسش خبرنگاری که پرسید آیا تنها با آزمایشهای سن سنجی و رادیو اکتیو 14 مشخص کردید که دندان انسان نئاندر تال است؟ اظهار کرد: از نظر باستان شناسان سی .تی. اسکن انجام شده بر روی مینای دندان قطعی است ولی مطالعات تکمیلی هم صورت خواهد گرفت.
وی مطالعه دی. ان .ای را بهترین مطالعه دنیا دانست و گفت: ولی متأسفانه از عرض جغرافیای 40درجه یعنی مثلا از شمال ایران به سمت عرض های جغرافیایی کم، هنوز تکنولوژی نتوانسته است دی. ان. ای را از استخوان جذب کند و دلیل تکنیکی آن این است که برای این کار نیاز به کلاژن داریم و هوای گرم باعث از بین رفتن آن می‌شود به همین دلیل در مناطق اروپایی (سیبری ) می‌توان این کار را کرد ولی دی. ان. ای از خاورمیانه و افریقا نداریم زیرا فناوری فعلاً این اجازه را به ما نمی‌دهد.
این باستان شناس در پایان با بیان اینکه نئاندرتالها هرگز در آفریقا نبوده اند و اروپایی هستند، گفت: به جز مصر و مراکش که با اروپا در چند سد سال اخیر مراوده داشته اند و ژن نئاندر تال در آنها بصورت کمی وارد شده ولی این ژن در افریقایی‌های خالص مانند کنیا و تانزانیا وجود ندارد.
انتهای پیام/
