ساعت24-روز چهارشنبه در محل اتاق بازرگانی ایران نشستی با حضور اعضا و علاقهمندان به انجمن اقتصاددانان ایران برگزار شد . در این نشست علی سعدوندی اقتصاددان ایرانی که یکی از اقتصاددانان حاضر در نشست با رئیسجمهور بوده است سخنران اصلی و علی دینی ترکمان بحث کننده بود.
علی سعدوندی در شروع سخنانش گفت اگر فرصت اجازه دهد درباره دو موضع بسیار بااهمیت تنگناهای نظام بانکی و موضوع سیاستهای ارزی نکاتی را مطرح خواهم کرد. بااینحال به دلیل سخنرانی طولانی دینی ترکمان که با اعتراض ضمنی سعدوندی نیز همراه بود او نتوانست درباره موضوع نرخ ارز بهطور مشروح صحبت کند. به گزارش خبرنگار ساعت 24 وی در این نشست با شتاب نکات پرشماری درباره رفتار دولتهای ایران در اقتصاد ، دیدارش با رئیسجمهور ، مخالفتش با دیدگاههای آقای مسعود نیلی مشاور ارشد رئیسجمهور در اقتصاد و موضوع ورشکستگی بانکها و کاهش نسبت شبه پول به نقدینگی بهعنوان یک عامل مهم در کاهش ارزش ریال در برابر دلار را مطرح کرد. سعدوندی با ارائه آماری از نسبت شبه پول به نقدینگی و اینکه این نسبت از 89 درصد به 86 درصد رسیده است تأکید کرد همین پولها به بازار ارز یورش آوردند و موجب افزایش قیمت دلار به ریال ایران شدند. او توضیح داد احتمال اینکه با افزایش نرخ تورم که بهسرعت در حال شتاب گرفتن است نسبت شبه پول به نقدینگی کاهش یابد بیشتر میشود و احتمال اینکه این شبه پول تبدیلشده به پول ممکن ست بهسوی بازارهای خاص حرکت کنند وجود دارد. در چنین وضعی است که احتمال دارد ابرتورمهایی مثل ابرتورم ونزوئلا و زیمبابوه در ایران شکل بگیرد. به گفته او با توجه بهشتاب گرفتن نرخ تورم از تیرماه امسال ، نرخ تورم 1397 از اوج نرخ تورمهای قبلی در سال 1374 و 1392 نیز بالاتر خواهد رفت و شاید به 70د رصد نیز برسد. در حال حاضر 1700 میلیارد تومان نقدینگی در بازار وجود دارد که 86 درصد آن یعنی رقمی معادل 1462 هزار میلیارد تومان آن شبه پول است که قدرت نقد شدگی ان نسبت به پول کمتر است و باید در بانکها بماند تا سپرده بلندمدت تلقی شود . اگر فرض کنیم فقط سه درصد آن از شبه پول به پول تبدیل شود به عدد 51 هزار میلیارد تومان میرسیم . اگر این میزان پول به هر بازاری هجوم ببرد آن بازار را از تعادل خارج میکند و در داستان نرخ ارز این اتفاق افتاد. برای اینکه از تیزی تیغ نقدینگی بکاهیم و بتوانیم آن را مهار کنیم باید دولت به بانک مرکزی اجازه دهد عملیات باز انجام شود به این معنی که اوراق قرضه با نرخ سود مناسب منتشر شود و این اوراق بهجای بدهیهای دولت به بانکها و سایر مراکز طلبکار از دولت داده شود. دولت میتواند با تعریف چند مگا پروژه شامل امور زیر بنایی مثل استخراج نفت ، احداث راهآهن و نوسازی بافتهای فرسوده و همچنین برطرف کردن کسری بودجه این اوراق را به کارگیرد.
سعد وندی دربخشی از سخنانش به وضعیت فاجعهبار بانکها اشاره کرد و گفت بانکها برای مثبت نشان دادن ترازنامه خود داراییهای موهوم نشان میدهند و ارزش داراییهای خود بهویژه ساختمان هر تحت تملک خود را با دادوستد صوری شرکتهای زیرمجموعه خود بالاتر از اندازه واقعی نشان میدهند و این همان دارایی موهوم است. بانکهای ایرانی در شرایط حاضر در بدترین وضعیت قرار دارند و دولت بهزحمت مانع از اعلام ورشکستگی برخی از بانکها شده است. بانکهای ایرانی برای نگهداشتن سپردههای سپردهگذاران بزرگ همه ترفندها را به کار میگیرند و حتی تا 30 درصد نرخ بهره نیز پرداخت میشود . این میزان نرخ سود پرداختی بازارها را از تعادل خارج میکند.
این اقتصاددان ایرانی گفت . در دیدار با رئیسجمهور که همراه با اقتصاددانان دیگر انجام شد به مدت 5 دقیقه نکاتی را به رئیس دولت یادآورشدم و به آقای روحانی گفتم که انباشت شوک در5 سال اخیر درباره نرخ ارز رخ داد و وقتی دستها از روی فنر نرخ ارز برداشته شدشاهد افزایش شدید نخ تبدیل یورو به ریال شدیم. رئیسجمهور این را قبول نداشت و میگفت ما کمبود ارزنداریم بلکه ذخایر ارزی کشور بالاتر رفته است. این اقتصاددان ایرانی به سیاست ناکارآمد تثبیت نرخ ارز و سرکوب ارزی و تعیین قیمت ثابت 4200 لار برای دلار بهعنوان یکی از دلایل رشد شتابان نرخ ارز اشاره کرد و گفت درهمسایگی ایران روسیه راداریم که با تحریم مواجه شد و نرخ تبدیل دلار به روبل روسیه جهش کرد و نرخ تورم بالا رفت. روسیه اما بهجای اینکه نرخ دلار را سرکوب کند آن را آزاد کرد . نتیجه این سیاست کاهش نرخ دلار به روبل و مهار تورم در اندازه حدود 4درصد است.