عوارض استفاده غيرمتعارف از هدفون و هندزفري

خبرگزاري آريا – مديرگروه برنامه ملي سلامت گوش و شنوايي وزارت بهداشت، عوارض استفاده غيرمتعارف از هدفون و هندزفري به ويژه ميان نواجوانان و جوانان را تشريح کرد.
به گزارش خبرگزاري آريا از ايسنا، دکتر سعيد محموديان گفت: گوش‌هاي ما مسئول دو حس حياتي اما کاملا متفاوت هستند؛ شنوايي و تعادل. صداهاي تشخيص داده شده از طريق گوش‌ها، اطلاعات اساسي را درباره محيط خارجي به ما مي‌دهند و به ما اجازه مي‌دهند با روش‌هاي پيچيده‌اي چون گفتار، موسيقي، شعر و ادبيات ارتباط برقرار کنيم.
وي افزود: علاوه بر اين، گوش‌ها در حس تعادل ما نيز سهم دارند. درک ناخودآگاه وضعيت بدن در فضا به ما اجازه مي‌دهد تا بايستيم و حرکت کنيم بدون آنکه زمين بخوريم. سلامت شنوايي يعني شنيدن يک صحبت معمولي حتي در جمع بدون نگاه کردن به حرکت لب و درک کلمات و جملات محاوره شده.
محموديان ادامه داد: صدا و شنيدن از بزرگ‌ترين نعمت هاي الهي به موجودات است ولي همين صدا مي تواند باعث آسيب به شنوايي شود. قرارگيري انسان در معرض اصوات بلند و يا اصوات نسبتا بلند و دراز مدت مثل اره، مته، هواپيما، ماشين آلات، موتورسيکلت، بلندگو، وسايل تهويه و غيره مي تواند تهديدي براي شنوايي انسان باشد.
وي گفت: کار طولاني مدت با آلات موسيقي و يا گوش کردن اصوات از طريق وسايل شخصي مثل هندزفري‌ها و يا انواع هدفون‌ها نيز مي‌تواند به شنوايي صدمه بزند. استفاده از هدفون يا هندزفري براي گوش کردن به موسيقي‌هاي نسبتا بلند مي‌توانند براي شنوايي بسيار خطرناک و صدمه زننده باشند.
مدير گروه برنامه ملي سلامت گوش و شنوايي معاونت بهداشت اعلام کرد: قرارگيري بيش از ۲ دقيقه در معرض صدايي با شدت ۱۰۹ دسي‌بل ممکن است به کري موقت انسان منجر شود. به ازاي هر ۱۰ دسي‌بل افزايش در شدت صوت افزايشي معادل ۱۰ برابر در قدرت اصوات اتفاق مي افتد که همين مقدار به گوش انسان مي‌رسد.
وي افزود: تاثير صدا بر سلامت انسان به عواملي نظير شدت، نوع، نزديکي به منبع، مداومت، وضعيت، موقعيت و البته حساسيت فرد در مقابل آن بستگي دارد و با اين توضيح شدت اصوات تنها يکي از پارامترهاي مهم در اندازه‌گيري و تعيين ميزان آسيب به سيستم شنوايي انسان محسوب مي‌شود و عوامل ذکر شده قبلي نيز در بروز آسيب تاثيرگذار هستند.
به گفته وي، سازمان جهاني بهداشت گزارش کرده است که اغلب موارد ناشنوايي قابل پيشگيري و درمان هستند و نيمي از همه بيماران مبتلا به کاهش شنوايي از طريق پيشگيري اوليه به اين بيماري دچار نمي‌شوند.
محموديان ادامه داد: اين سازمان راهبردهاي ساده اي براي پيشگيري از بروز اختلال شنوايي توصيه مي کند که از جمله آنها ايمن سازي کودکان عليه بيماري هايي همچون سرخک، مننژيت، اوريون و سرخجه، ايمن سازي دختران جوان و زنان در سن بارداري بر عليه سرخجه پيش از بارداري، غربالگري و درمان سيفيليس و عفونت هاي ديگر در زنان باردار، ارتقاي مراقبت هاي پيش و حين تولد شامل ترويج زايمان هاي ايمن، پرهيز از استفاده از داروهايي که اثر سمي بر گوش دارند مگر توسط پزشک صلاحيت دار و با پايش دقيق براي اصلاح مقدار، ارجاع کودکان پرخطر (همانند آنهايي که سابقه خانوادگي ناشنوايي دارند، نوزادان با وزن تولد کم يا با آسفيکسي، زردي، مننژيت و …)، کاهش مواجهه افراد (هم شغلي و هم تفريحي) با صداهاي بلند و نسبتا بلند با ايجاد آگاهي، استفاده از وسايل محافظتي و استقرار قوانين مناسب است.
مدير گروه برنامه ملي سلامت گوش و شنوايي متذکر شد: در نوجوانان و جوانان استفاده بيش از حد از هدفون و يا هندزفري، قرار گيري در برابر صداهاي غيراستاندارد و بلند، آلودگي صوتي ناشي از ترقه و مواد محترقه در ايامي مانند چهارشنبه آخر سال، به افت شنوايي منجر مي شود. حد مجاز استفاده از گوش دادن به اصوات با هندزفري و يا هدفون‌ها جهت آشنايي مطرح مي‌شود. به طور کلي، اگر صدايي از حد مشخصي بالاتر باشد يا با مقدار کم اما در طولاني ‌مدت وارد گوش شود، ممکن است باعث آسيب به گوش و کاهش شنوايي شود.
بنا بر اعلام روابط عمومي معاونت بهداشت، وي افزود: حد صوتي که مي‌تواند اين مشکل را ايجاد کند، ۷۰ دسي‌بل تعيين شده است. استفاده از هندزفري به اين دليل که صداهاي محيط را حذف مي‌کند و صدا به ‌طور مستقيم وارد گوش مي‌شود؛ به خصوص اگر شدت صوت زياد باشد قطعا به گوش آسيب وارد خواهد کرد.
وي خاطر نشان کرد: براي اينکه متوجه شويد ميزان صوتي که شنيده‌ايد بيشتر از ۷۰ دسي‌بل بوده يا نه و احتمال خطر آسيب شنوايي در اثر صوت مشخص شود ساده ترين و بهترين اقدام ارزيابي ميزان لحن گفتاري خود همزمان با استفاده از هندزفري و يا هدفون در هنگام گفتگو با ديگران است. هرگاه افزايشي در ميزان شدت گفتاري شما اتفاق بيافتد به معني هشدار افزايش عامل خطر براي شنوايي شماست.
وي افزود:هرگاه پس از مدتي گوش دادن به اصوات با واسطه وسايل تحت گوشي و برداشتن وسيله از روي گوشها، تا لحظاتي شنيدن اصوات محيطي در اطرافمان مبهم شنيده شد به معني آن است که دچار کاهش شنوايي موقتي شده‌ايد که نشان‌دهنده آلودگي صوتي است که با واسطه هدفون و هندزفري به گوش‌هاي شما وارد شده است و اين مساله مي‌تواند زنگ خطري براي کاهش شنوايي دائمي باشد.
مدير گروه برنامه ملي سلامت گوش و شنوايي معاونت بهداشت اعلام کرد: در کشور ما با دو مشکل روبرو هستيم؛ اول آنکه جوانان و نوجوانان مدت زمان طولاني از هدفون، هندزفري استفاده مي‌کنند و دوم آنکه حجم بسيار بالايي از هدفون‌ها و هندزفري‌ها به طور قاچاق وارد کشور مي‌شود که غيراستاندارد است و به‌دليل قيمت پايين آن، افراد بيشتري از آن استفاده مي‌کنند و صدمه‌هايي که به گوش ميزنند بسيار بيشتر از هندزفري‌هاي استاندارد است.
وي اشاره کرد: سطوح صوتي که اين هندزفري‌هاي غيراستاندارد ايجاد مي‌کنند بسيار بالاست و صدمه‌هاي بيشتري به گوش وارد مي‌کند به گونه‌اي که باعث آثار مخرب به سلول شنوايي و عصب شنوايي مي‌شود و پيرگوشي زودرس ايجاد خواهد کرد. استفاده از وسايل تحت گوشي مثل هدفون به مدت طولاني حتي با صداي نسبتا کم مي تواند آسيب زننده باشد.
محموديان گفت: نوجوانان و جوانان معمولا براي ايجاد هيجان، کم‌کم صداي هندزفري را بالا مي‌برند و گوش هم به اين صداي بلند عادت مي‌کند درحالي که به‌تدريج باعث بروز کم شنوايي در فرد مي‌شود. قرار گيري در معرض اصوات آسيب‌زا به گونه‌اي است که در ابتدا باعث آسيب شنوايي در محدوده فرکانس‌هاي بالا شده و تخريب آن‌ها را باعث مي‌شوند در اين صورت فرد متوجه نمي‌شود دچار آسيب شنوايي شده است.
وي افزود: با ادامه بي‌توجهي فرد و قرار گيري در معرض اصوات به تدريج فرکانس‌هاي گفتاري نيز تحت تاثير قرار مي‌گيرند و فرد هنگام مکالمه ديگر قادر به درک مطلب و شنيدن طبيعي صدا افراد نخواهد بود. در گروه سني نوجوانان و جوانان کم‌شنوايي به درجات مختلف در حال افزايش دو برابري است؛ چراکه اين عارضه درجات مختلفي دارد و فرد زماني متوجه مي‌شود که کم‌شنوايي باعث کم‌شدن ارتباط وي با محيط اطراف شده و به نوعي پيرگوشي زودهنگام اتفاق افتاده است.
وي با بيان اينکه استفاده از هندزفري‌ها با صداي بلند، ميزان شنوايي را در فرد به طور مرتب کم مي‌کند و سلامت گوش را به خطر مي‌اندازد، گفت: يکي ديگر از آثار استفاده نادرست از هندزفري در ميان افراد ابتلا به وزوز گوش و کم‌شنوايي در سنين نوجواني مي باشد. در حال حاضر وزوز گوش بين نوجوانان بسيار افزايش پيدا کرده است. بعد از ۳-۲ سال استفاده مداوم و نامناسب از هندزفري فرد دچار افت شنوايي و پيرگوشي زودرس مي‌شود.
ميزان مناسب حجم صداي هندزفري و هدفون چقدر است؟
وي ادامه داد: اين درحالي است که اگر يک نفر به صداي موسيقي با ۱۲۰ دسي‌بل در مدت زمان يک ساعت گوش دهد، قطعا دچار کم‌شنوايي مي‌شود. مهم‌ترين توصيه‌اي که‌ متخصصان علوم اعصاب شنوايي به جوانان مي‌کنند اين است که براي حفظ سلامت گوش حجم صداي هندزفري و هدفون را بيشتر از ۵۰ درصد ميزان حجم صوتي خروجي بالا نبرند و مدت زمان استفاده از آن را کاهش دهند و همچنين در زمان‌هاي مختلف استراحت صوتي به گوش‌هاي خود بدهند.
به گفته محموديان، خوردن سبزيجات تازه و ميوه‌ها در مقادير بالا که حاوي آنتي اکسيدان‌هاي فراوان هستند، در جلوگيري و پيشگيري از ابتلا به کم شنوايي و وزوز گوش بسيار پر اهميت است.
وي خاطرنشان کرد: سازمان جهاني بهداشت کار حد مجاز استاندارد اصواتي که هر فرد در طول روز مجاز به شنيدن آنها است را ۸۰ دسي‌بل ظرف مدت ۸ ساعت مشخص کرده است. اگر حتي ۵ دسي‌بل از اين ميزان بيشتر شود مدت زمان قرار گيري افراد در معرض اين اصوات بايد به نصف تقليل داده شود تا به گوش ها و شنوايي آسيبي وارد نشود.
بنابر اعلام روابط عمومي معاونت بهداشت وزارت بهداشت، وي افزود: اگر فردي در محيطي قرار گرفت که براي اينکه صدايش به بقيه برسد بايد بلندتر صحبت کند، يعني در معرض آلودگي صوتي قرار گرفته و با کمک اين شاخص مي‌توان فهميد آيا گوش‌مان در معرض آسيب است يا نه. ميزان صداي هندزفري بايد از ۵۰ درصد کمتر باشد و حتما از گوشي‌هاي هوشمند با برندهاي معتبر استفاده شود چون اين گوشي‌هاي هوشمند سطوح صوتي مجاز را در نظر گرفته‌اند.
محموديان در پايان گفت: فردي که از هندزفري استفاده مي‌کند بايد هر ۱۰ تا ۲۰ دقيقه هندزفري را از روي گوشش بردارد و استراحت دهد. در محيط‌هاي پر سر و صدا از محافظ گوش استفاده کند. توصيه مي‌شود اگر در محيط‌هاي پر سر و صدا کار مي‌کند يا وسيله سرگرمي پرصدا دارد حتما از محافظ گوش استفاده کند.