عکسی که امروز در اینستاگرام پست کردم حدود هزار بازدید کننده داشت، این جمله را شاید خیلی از ما یا شنیده باشیم یا برایمان اتفاق بیفتد اما چرا پست؟ اصلا پست از کجا امده است.
به گزارش خبرنگارگروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد پست تنها شرکت مستقل دولتی که در دور افتاده ترین نقاط کشور هم به ارائه خدمت رسانی مشغول است.
در این گزارش به صورت کوتاه به تاریخچه پست اشاره می کنیم.
دوره اول ایرانیان نخستین ملتی بودند که از حدود سه هزار سال پیش در زمان سلسله هخامنشی اقدام به تاسیس تشکیلات منظم پست با عنوان "چاپار" کردند و در واقع در ایران باستان، چاپارخانه‌ها یکی از حساس‌ترین تشکیلات اداری هخامنشیان بود.گروه چابک سواران با اسب‌های تند رو و در مسافت‌های طولانی، ارتباط دایمی بین مرکز و ایالات را برقرار می‌کردند و در کوتاهترین زمان اخبار و گزارش‌های واصله از گوشه و کنار ممالک را به مرکز و از مرکز به دور‌ترین نقاط کشور می‌بردند.
ماموران پست طبق اسناد به «انگرئیون» شهرت داشتند که برگرفته از دو واژه به‌معنای سفیر و ایزد است که به معنای فرستادگان ایزد است.
در دوره دوم پست دستخوش تحولات بسیاری شد و در پی موفقیت های پست در انجام امور کشور، "ناصرالدین شاه قاجار" دستور تاسیس وزارت پست را صادر کرد که با تاسیس اتحادیه پستی جهانی، ایران به عنوان یکی از نخستین کشورهای دنیا به عضویت این اتحادیه درآمد.
در زمان صدارت "میرزا تقی خان امیرکبیر" تحولات تازه‌ای در پست کشور رخ داد و پست نوین بنیان شد و در سال 1288 وزارت پست تشکیلاتی نو یافت و اداره‌ی تلگراف در این زمان به پست اضافه شد و وزارت پست و تلگراف تشکیل شد. در اواخر سال 1308 با خرید سهام شرکت تلفن، وزارت پست و تلگراف و تلفن شکل گرفت.
دوره سوم تا به امروزبا پیروزی انقلاب اسلامی، شیوه های نوین پستی روز به روز گسترش و کمیت و کیفیت خدمات ارتقا یافت و تغییر ساختار پست و فعالیت آن به عنوان یک شرکت مستقل دولتی در سال 1367 را می توان به عنوان مهمترین رویداد این دوره برشمرد.
حذف ساختار سنتی پست و ایجاد سرویس های نوین و متنوع نظیر پست پیشتاز، پست مستقیم، سلف سرویس پستی، تحویل هوشمند مرسولات به گیرندگان، پست تصویری، پست جواب قبول، پست یافته، صندوق شخصی، پست تلفنی 193، پست اکسپرس، پست خرید، پست رستانت، خرید اینترنتی، پست ویژه، پیک ویژه و دهها خدمت دیگر را موجب گردید.
پست به عنوان مهمترین ابزار ارتباطی توانست همکاری سایر نهادهای دولتی را جلب نموده و ارایه خدمات دولتی را از طریق پیشخوان خود سامان ببخشدو در همین راستا شرکت پست جمهوری اسلامی ایران در اجرای طرح های کلان ملی از جمله توزیع کارت سوخت، توزیع کالابرگ های شهری، روستایی و عشایری، ثبت نام و توزیع کارت ملی، تعویض پلاک های خودرویی، توزیع فرم های اطلاعات اقتصادی، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، ثبت نام تلفن همراه و غیره مشارکتی گسترده داشت و می توان گفت شرکت مستقل پست تنها شرکتی دولتی هست که در دور افتاده ترین نقاط کشور هم به ارائه خدمت رسانی مشغول است.
از فرستادگان ایزد تا پستچی‌وظیفه شناسسال 63 یا 64 بود و وسط زمستان و همه جا برف روی زمین نشسته بود همسرم رزمنده بود. آن موقع ها که مثل الان نقدر تلفن و موبایل نبود برای اینکه از حال هم با خبر باشیم نامه می نوشتیم، یادم هست یک روز منتظر نامه همسرم بودم که پستچی آمد تقریبا یک مردی حدود چهل ساله که پوست صورتش از شدت سرما قرمز شده بود نامه را داد و امضایی گرفت، فقط سوال کردم سخت‌تان نیست در این هوا ؟ خندید و گفت: وظیفه ست می دانیم در این روزها همه منتظر نامه ای از رزمنده خود هستند تا از احوالش با خبر شوند. همیشه این خاطره یادم هست، این خاطره خانم یوسفی بود که وقتی برای تهیه گزارشم به اداره پست رفتم برایم تعریف کرد.
به سراغ دختری حدود 20 سال رفتم که برای گرفتن کارت ملی به اداره پست آمده بود. از او می پرسم پست گذاشتن در فضای مجازی چه تفاوتی با پست قدیم دارد و او می گوید: تو در فضای مجازی خودت پستچی خودت می شوی .
می گویم نامه بهتر بود یا پست؟ جواب داد: هنوزم که هنوزه وقتی نمی توانیم حرف را رو در رو بزنیم داخل نامه می نویسیم. نامه یک جور چشم انتظاری شیرین است.
علی آزموده 21 سال است که مامور پست است و در پاسخ به سوالم که چطور وارد پست شده است گفت: سال 78 بعد از خدمت سربازی در آزمون استخدامی شرکت پست قبول شدم و 19 سال هم نامه رسان بودم.
وی در ارتباط با یکی از خاطراتش که به نظرش یکی از تلخترین خاطرات دوران خدمتش است افزود: یک بار نامه پیشتازی داشتم که در اول وقت نامه را بردم اما صاحب نامه نبود و من هم رفتم تا دیگر بسته ها پستی را تحویل بدهم عصر که دوباره برگشتم تا بسته پیشتاز صبح را تحویل دهم متوجه شدم صاحب بسته دامادی است که منتظر بوده تا شناسنامه اش از تهران برسد تا بتواند به محضر برود وقتی دیده بسته نرسیده خودش ظهر بلیط گرفته بود تا به تهران برود این خاطره یکی از تلخ ترین خاطرات خدمتم است.
آزموده در پاسخ به سوالم که اگر باز هم بخواهد شغلی را اتخاب کند به پست برمی گردد گفت: حتما همین شغل را انتخاب می کنم من همزمان با اداره پست در چند آزمون و مصاحبه کاری شرکت کردم اما ما در اداره پست مثل خانواده هستیم و همین که با مردم ارتباط داریم خوب است و وقتی بسته پستی را به دستشان می رسانیم و آنها خوشحال می شوند ما هم احساس رضایت می کنیم.
به سراغ یکی از بازنشستگان اداره پست رفتم او هم گفت: تفاوت پست قدیم با پست جدید در همین رساندن نامه است اینکه ما قبلا نامه به دست خانواده ها برسانیم که چشم انتظار یک خبر از عزیز خودشان هستند ولی الان فرقش این است که منتظر مدرک خود یا شاید سند ملکی یا چیز های دیگر هستند.
سوال می کنم بزرگترین درسی که این حرفه برایش داشته است چه بوده؟ وی گفت: بزرگترین درس وفاداری و امانتداری بوده ، اینکه من یک مجله را به دست یک دختر نوجوان می رساندم که منتظر همان مجله بود شاید برای من فقط یک مجله ساده بود اما برای آن دختر رویایی بود که هر ماه منتظر بود تا به دستش برسد.
پست یک شبکه مویرگی استسید احمد موسوی مدیر کل پست خراسان رضوی در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار ما گفت: در دنیا یکی از شاخص های پیشرفته بودن آن کشور خرید اینترنتی است که انجام می شود در شش ماه اول سال 97 حدود چهارصد و 50 هزار مرسوله اینترنتی در استان خراسان رضوی داشتیم و مرسولات پستی دیگر ما 20 میلیون داشته ایم که از این رقم می توان گفت حدود 2 درصد از مرسولات ما خرید های اینترنتی است.
وی افزود: امروز نامه های پستی بیشتر اوراق بهادار، مدارک شناسایی و مدارک ارزشمند هستند و دیگر خبری از نامه های قدیمی نیست.
موسوی در ارتباط با سرویس های مختلف پستی تصریح کرد: سرویس عادی، سرویس سفارشی، پیشتاز و ویژه که هر کدام اولویت بندی دارد که سرویس عادی و سفارشی به صورت زمینی و ریلی انجام می شود اما پیشتاز و ویژه به صورت هوایی انجام می شود.
وی افزود: پست سرویسی به نام پست تجاری را به تازگی راه اندازی کرده است که هزینه گرانتری دارد. پست یک شبکه مویرگی است که باید مرسوله پستی از شهر کوچک به شهر بزرگ برود و درآنجا کنترل شود و بعد به مقصد اصلی برسد اما این سرویس سفارشی و عادی است.
احمد موسوی درارتباط با ممنوعیت های بسته های پستی گفت: پست ملزم است که هر مرسوله را چک کند، مواد مخدر، باطری ها به صورت مایع و اسیدی، مشروبات الکی، مایعات، مواد شوینده، مواد منفجره، سموم را نمی توانیم از طریق پست به مقصد برسانیم.
وی افزود: بیشترین مرسوله از مردم هستند اما ارگان هایی مثل نیروی انتظامی، اسناد رسمی، ثبت احوال و دادگستری بیشترین مرسولات پستی را دارند.
مدیر کل پست استان خراسان رضوی گفت: ما سعی می کنیم تمام خدمات که در ادارات پست انجام می دهیم در دفاتر پیشخوان دولت انجام شود و مردم برای تمامی کارها به دفاتر پیشخوان مراجعه کنند.
وی افزود: یکی از سرویس هایی که هنوز اداره پست از آن استفاده می کند تمبر است و در روز هایی بخصوص رونمایی تمبر هم داریم.
پست و رساندن نامه یکی از شغل هایی است که در همه دولت ها به عنوان یکی از مهمترین مشاغل دولت از آن استفاده می شود و با آمدن تکنولوژی و فضای مجازی هم نمی توانیم نبودن پست را نادیده بگیریم و بگوییم که فضای مجازی جایگزینی مناسب برای رساندن پیامها است نامه همچنان هم یادآور خاطرات دور از لبخند های و اشک های عزیزان ماست.
انتهای پیام//ا.آ
گزارشگر: اکرم آهوئی
