خبرگزاري آريا – آيا ميدانيد آمار ابتلا به ديابت در ايران بسيار نگرانکننده است؟ اين آمار در سال ۱۳۹۶ نشان داده است که ۱۲ درصد جمعيت بالاي ۱۸ سال کشور به ديابت مبتلا هستند که البته زنان نيز در اين ميان بيش از مردان مستعد ابتلا به اين بيماري هستند .
جالب آنکه از هر ده زن، يک نفر در دنيا ديابت دارد که بيشترشان نيز در معرض خطر چربي و فشار خون بالا، افزايش وزن و بيماريهاي قلبي عروقي قرار دارند. ديابت نوع دو که بيش از ۹۰ درصد موارد ابتلا را تشکيل ميدهد، بسيار خطرناک است چون ديرهنگام شناسايي ميشود.
با وجود شيوع ابتلا به ديابت نوع دو در کشور به نظر ميرسد آگاهي عمومي نسبت به اين بيماري همچنان بايد افزايش پيدا کند و اصلاح شود که ما با اين هدف با دکتر اسدا… رجب، رئيس انجمن ديابت ايران به گفتوگو نشستهايم .
اينطور نيست که تمام افراد چاق به ديابت نوع ۲ مبتلا شوند و همچنين همه ديابتيها هم لزوما چاق نيستند؛ اما چاقي از مهمترين فاکتورهاي خطر ابتلا نه تنها به ديابت بلکه بيماريهاي قلبي و عروقي، فشار خون و چربي خون است. بنابراين احتمال بروز ديابت در افراد داراي چاقي نسبت به بقيه افراد جامعه بسيار بالاتر است و گاهي تا ۵۰ درصد نيز احتمال ابتلا را بالا ميبرد.
شيرينيخورها در خطرند
بر خلاف تصور عموم اينطور نيست که فقط افرادي که مواد قندي زياد مصرف ميکنند به ديابت مبتلا شوند. چرا که ديابت نوع ۲ بيماري چند عاملي است که مهمترين فاکتورهاي خطر ابتلا به آن چاقي، سابقه خانوادگي، عدم فعاليت جسمي مناسب و… هستند. اما از آنجا که مصرف زياد خوراکيهاي داراي قندهاي ساده که عمدتا شيرين هستند احتمال چاقي را افزايش ميدهند، ممکن است از اين طريق احتمال ابتلا به ديابت را افزايش دهند.
لاغرها هم ديابت ميگيرند
هرچند که چاقي احتمال بروز ديابت را افزايش ميدهد ولي ممکن است افراد فاقد چاقي هم به ديابت مبتلا شوند. از سويي ديگر ديابت،انواع مختلف دارد، به عنوان مثال ديابت نوع يک که تقريبا تمامي افرادي که به آن مبتلا ميشوند اصلا چاق نيستند. البته ديابت نوع يک نوعي بيماري خودايمني محسوب ميشود و از شيوع بسيار پايين تري نسبت به ديابت نوع ۲ برخوردار است.
ديابت، ممنوعيت غذايي ندارد!
در گذشته اعتقاد بر اين بود که افراد ديابتي بايد از رژيم غذايي مخصوص برخوردار باشند و نميتوانند هر غذايي ميل کنند. اما امروزه گفته ميشود که در ديابت ممنوعيت غذايي معنايي ندارد و فقط محدوديت غذايي در ميزان مصرف مواد مطرح است. به نوعي ميتوان گفت افراد داراي ديابت ميتوانند به اندازه و باتوجه به قند خون و وضعيت جسمي خود از تمام گروههاي غذايي ميل کنند.
پاک شدن رد ديابت در خون !
خوشبختانه غربالگري ديابت با اندازگيري آن بسيار ارزان و در دسترس است و اگر ناشتايي مناسب (هشت ساعت) براي آن رعايت شود، نتيجه آن براي تشخيص ديابت بسيار معتبر است. البته تاييد تشخيص ديابت نيازمند آزمايشات تکميلي است. نکته مهم در اين آزمايش، توجه به موارد مرزي است. گاهي ممکن است افراد از پزشک معالج شنيده باشند که شما ديابت نداريد و لب مرز قرار داريد. اين موارد، نيازمند پيگيري مستمر سالانه هستند.
ديابتيها انگور و خربزه بخورند
ديابتيها ميتوانند از همه ميوهها مثل انگور و خربزه که قند فراوان دارند، به مقدار کم استفاده کنند اما به اندازه و با توجه به شرايط جسمي (ميزان قند خون و…). ديابتيها براي اينکه با حفظ سلامت بتوانند از همه ميوهها استفاده کنند بايد به انرژي و قند موجود در ميوهها آگاه باشند تا دچار افزايش قند خون نشوند. بهعلاوه در زماني که قند خون بالا دارند از مصرف ميوههاي شيرين با قند بالا و زود جذب، اجتناب کنند.
ديابتيها کمتر برنج بخورند
مواد غذايي نشاسته دار از ملزومات هر رژيم غذايي هستند ولي بايد به اندازه از اين مواد غذايي استفاده کرد. اگر فرد از چاقي رنج ميبرد و نيازمند کاهش وزن است بايد مصرف غذاهاي نشاسته دار مثل برنج و نان را محدود کند. در ديابتيها هم مصرف به اندازه غذاهاي نشاستهاي با توجه به قند خون فرد و ميزان کالري ماده غذايي هيچگونه منعي ندارد.
ديابتيها بيشتر سرما ميخورند
عدم کنترل مناسب قند خون و بالا بودن آن براي طولاني مدت، سيستم ايمني بدن را تضعيف و فرد را مستعد ابتلا به عفونت ميکند يا شدت عفونت فرد را افزايش ميدهد. اما فرد داراي ديابت اگر قند خون خود را در ميزان مناسب حفظ کند، ميتواند از بروز چنين مشکلاتي پيشگيري کند .
ديابت، قلب را بيمار ميکند
آسيب عروق کوچک و عروق بزرگ از عوارض ديابت و قند خون بالاست. بعلاوه ديابت خود به تنهايي از فاکتورهاي خطر بروز بيماريهاي قلبي و عروقي است. اما افراد داراي ديابت کنترل شده و فشار خون مناسب ميتوانند تا حدودي از بروز اين بيماريها جلوگيري کنند.
وابستگي هميشگي به انسولين
در ديابت نوع يک که مساله عدم توليد انسولين است به ناچار بايد درمان با جايگزين کردن انسولين به شيوه تزريق صورت پذيرد. ولي در ديابت نوع ۲ تا زماني که بدن فرد به توليد انسولين ادامه دهد نياز به جايگزيني انسولين نيست. البته گاهي ممکن است در افراد داراي ديابت نوع ۲ نياز به مصرف کوتاهمدت انسولين باشد. به عنوان مثال هنگام مصرف داروهاي کورتوني که توسط پزشک تجويز شده است يا در صورت ابتلا به ديابت بارداري و شيردهي بايد براي کوتاه مدت، تزريق انسولين صورت بگيرد .
پونه شيرازي