خبرگزاري آريا –
همه چيز درمورد کيستها (cysts)
کيست چيست؟
کيست ساختاري بسته و کيسهمانند است که حاوي مايعات، گاز يا مواد شبهجامد ميباشد که بخش عادي يک بافت به حساب نميآيد. کيستها بسيار متداول هستند و ممکن است در هر جاي بدن و در هر سني اتفاق بيفتد. کيستها در اندازههاي مختلف ايجاد ميشوند؛ ممکن است فقط زير ميکروسکوپ قابل مشاهده باشند و يا تا جايي رشد کنند که جايگزين اندامها و بافتهاي طبيعي بدن شوند. ديواره بيروني کيست، کپسول ناميده ميشود.
علت پيدايش کيست
کيست ممکن است به علت فرايندهاي مختلف بدن ازجمله موارد زير ايجاد شود:
• انسدادهاي ساده در جريان مايع
• عفونتها
• تومورها
• مشکلات التهابي مزمن
• مشکلات ژنتيکي
• نقص در رشد اندامها در جنيني
اکثر کيستها به علت مشکلاتي که در بالا ذکر شد اتفاق ميافتند و فقط تاجايي قابل پيشگيري هستند که علت اصلي آن قابل پيشگيري باشد.
علائم، نشانهها و طريقه تشخيص کيستها
گاهياوقات خود فرد وقتي تودهاي غيرعادي حس ميکند، ميتواند کيست را احساس کند. بعنوان مثال، کيستهاي پوستي يا بافتهاي زير پوست معمولاً قابل ملاحظه هستند. کيستهاي غدد پستاني (سينهها) نيز ممکن است قابللمس باشند (به اين معني که وقتي با انگشتانتان به آن ناحيه دست بزنيد، آن را احساس خواهيد کرد).
کيستهاي اندامهاي داخلي مثل کليهها يا کبد ممکن است هيچ علامت و نشانهاي نداشته باشند و توسط خود فرد قابلتشخيص نباشند. اين کيستها ابتدا با عکسبرداري (راديولوژي، سونوگرافي، توموگرافي کامپيوتري يا cat اسکن و mri) تشخيص داده ميشوند. کيستها، برحسب اندازه و محلشان ممکن است علائمي داشته باشند يا نداشته باشند.
انواع مختلف کيست
کيستها صدها نوع مختلف دارند که ممکن است در بدن ايجاد شود. در زير به برخي از معروفترين آنها اشاره ميشود:
• کيستهاي سينه که بخشي از بيماري پروليفراتيو (فيبروکيستي) خوشخيم ميباشد (بيماري سينه فيبروکيستي)
• کيستهاي تخمدان، ازجمله کيستهاي درموئيد، نوع مشخصي از تومور تخمدان که معمولاً حاوي کيست و ساير بافتهاست
• کيستهاي غده تيروئيد
• کيست بيکر (مربوط به پشت زانو)
• کيستهاي گانگليوني مفاصل و تاندونها
• کيستهاي غدد درون پلک که شالازيون ناميده ميشود
• کيستهاي چرب غدد کوچک پوست
• کيستهاي اپيدرمال پوست، که گاهياوقات به نام کيست گنجايشي اپيدرمال خوانده ميشود و معولاً روي صورت، کف سر، گردن و تنه ديده ميشود.
• کيستهاي بارتولين که بزرگشدگي غدد کوچک نزديک دريچه واژن هستند
• کيستهاي پينهآل که کيستهاي درون غده پينهآل درون مغز هستند
• کيستهاي پانکراس که مجموعهاي از مايعات درون پانکراس ميباشند. بعضي کيستهاي پانکراس کيستهاي واقعي هستند که با سلولهايي پوشيده شدهاند که مايع ترشح ميکنند. ديگر کيستهاي پانکراس کيست کاذب هستند و سلولهاي پوششي خاصي ندارند.
• بيماري کليوي پليکيستي که مشکلي ارثي است که در آن کليهها کيستهاي متعددي ميآورند.
• کيستهاي تارلو که کيستهاي مننژي يا پرينورال هم ناميده ميشوند در استخوان خاجي قرار ميگيرند.
• عفونتها و التهابهايي مثل آبسهها و جوشهاي پوستي هم ميتوانند علت کيست باشند.
• کيستهاي عنکبوتي که بين مغز يا نخاع و غشاي عنکبوتيه قرار ميگيرند که يکي از سه غشايي است که مغز و نخاع را ميپوشاند.
اکثريت کيستها خوشخيم هستند اما برخي بخاطر اندازه و محلشان علائمي از خود نشان ميدهند. ندرتاً کيستها ممکن است با تومورهاي بدخيم (سرطانها) يا عفونتهاي جدي در ارتباط باشند. اگر نگران هرگونه تورم يا توده در بدنتان هستيد، با پزشکتان صحبت کنيد. او ميتواند آزمايشات تشخيصي دقيقي براي شما انجام دهد تا وجود کيست و علت آن را مشخص کند.
درمان کيستها
درمان کيست به علت و محل پيدايش آن بستگي دارد. کيستهايي که خيلي بزرگ باشند و بخاطر اندازهشان علائمي ايجاد کنند، با عمل جراحي برداشته ميشوند. گاهياوقات مايع داخل کيست با فرو کردن يک سوزن يا کاتر به حفره کيست، خشکانده شده يا بيرون کشيده ميشود و اين موجب فرو ريختن کيست ميشود.
اگر کيست به راحتي قابلدسترسي نباشد، از عکسبرداري راديولوژي براي کمک به خشکاندن يا بيرون کشيدن مايع کيستي استفاده ميشود. عمل خشکاندن يا بيرون کشيدن آب کيست در خانه به هيچ عنوان توصيه نميشود.
برداشتن کيست با جراحي گاهياوقات ضروري است. اگر گمان رود که کيستي سرطاني است، کيست با جراحي يا بيوپسي برداشته ميشود. در برخي موارد خاص، مايع بيرون کشيدهشده از کيست زير ميکروسکوپ آزمايش ميشود تا تشخيص داده شود که سلول سرطاني در آن وجود دارد يا خير.
اگر کيست بعنوان بخشي از يک مشکل جسمي مزمن ايجاد شود (مثلاً در سندرم تخمدان پليکيستي يا بيماري سينه فيبروکيستي)، درمان کيست متعاقب درمان بيماري انجام خواهد گرفت.
پيشگيري از بروز کيست
پيشگيري از ايجاد کيست فقط تا جايي امکانپذير است که عامل ايجاد آن کيست قابل پيشگيري باشد. اکثر انواع کيست قابل پيشگيري نيستند.
بهبودي کيست
اکثريت کيستها مشکلاتي خوشخيم هستند و موجب مشکل جدي در درازمدت نميشوند. اما کيستهايي که با عفونتهاي بدخيم يا حاد در ارتباط هستند، احتمال بهبودي بسيار ضعيفي دارند.
کيستها در يک نگاه
• کيست ساختاري بسته و کيسهمانند است که حاوي مايعات، گاز يا مواد شبهجامد ميباشد.
• کيستها صدها نوع مختلف دارند.
• کيستها ممکن است در هر نقطهاي از بدن ايجاد شوند.
• کيستهاي کاذب به شکل تودههايي غيرعادي زير پوست حس ميشوند. کيستهاي غدد دروني بدن مثل کبد، کليهها يا پانکراس قابل شناسايي نيستند و ممکن است علائمي ايجاد نکنند.
• فرايندهاي مختلفي ممکن است موجب ايجاد کيست شود، مثل انسداد جريان مايع، عفونت، تروما، تومور، نقصهاي مادرزادي و مشکلات التهابي مزمن.
• اکثريت کيستها خوشخيم هستند اما برخي از موارد آنها ممکن است با تومورهاي بدخيم در ارتباط باشند.
منبع:mardoman.net