روزنامه هفت صبح – احمد رنجبر: پنج قسمت از سری تازه نود روی آنتن رفته اما هیچ نشانی از یک برنامه با نشاط، جسور و پیشرو ندارد. چرا برنامه عادل فردوسی پور گرفتار رخوت شده؟ مقصر خودش است یا فشار بیرونی؟
هیچ دوست نداریم نود را اینگونه بی رمق ببینیم. نود برای هواداران بیشمارش فراتر از یک برنامه فوتبالی است که فقط مسابقه پخش کند و تحلیل فنی و داوری. عادل فردوسی پور و تیمش سال ها پیش مدل متفاوتی از برنامه سازی را پیش روی بیننده ها قرار دادند که دیدن هایلایت بازی ها و آنالیز داوری فقط جزئی از آن است. نود از این هم فراتر رفت؛ یک برنامه سرگرم کننده و سر حال که تلخ ترین و جدی ترین موضوعات در آن مطرح می شوند و به سرانجام می رسند اما ویژگی اصلی اش یعنی سرگرم کننده بودن از بین نمی رود.
مرداد امسال برنامه نود، ۲۰ ساله شد و حالا چهار هفته است شاهد سری جدیدش هستیم. اگر برنامه اول را فاکتور بگیریم سه برنامه دیگر هرگز در حد و اندازه نود نبوده است. انگار عادل فردوسی پور دل و دماغ همیشگی را ندارد و به آیتم های روتین راضی است. استودیوی برنامه اش بدون مهمان است و سوژه هایی که سراغش می رود، بکر و جسورانه نیست. نود از این رخوت خارج می شود؟ اصلا چرا گرفتار رکود شده؟
عادل بدون انرژی
عادل فردوسی پور انرژی همیشگی را ندارد؟ منظورمان ظاهر ماجرا نیست؛ اتفاقا سعی می کند از کوچکترین اتفاق برای مطایبه بهره ببرد. منظور، عادل مجری نیست بلکه عادل تهیه کننده است. او از جمله مجریان مولف است که نظرش کلیت برنامه را جهت دهی می کند. برای فردوسی پور داشتن یک برنامه روپا با سوژه های بکر همیشه اولویت داشته؛ پس ناکامی نود در سری جدید بعد از گذشت یک ماه را باید ابتدا به پای او نوشت. ریشه این اتفاق به حواشی «بیست هجده» بر می گردد؟ خاطرتان هست که برنامه اش با قدرت پیش می رفت اما ممانعت از حضور کارلوس پویول به استودیو او را بی انگیزه کرد.
افت برنامه بعد از این ماجرا مشهود بود. این ماجرا سویه دیگری هم دارد؛ عادل در سال های پیش با فاصله ای طولانی به آنتن باز می گشت اما امسال بعد از یک ماه اجرای «بیست هجده» به نود رسید. این اتفاق دو آسیب دارد: بیننده او را زیاد دیده و عطش دیدار کم شده؛ خود مجری خسته شده و البته فرصت زیادی برای پیش تولید نداشته.
جای خالی نوآوری
پویایی ویژگی اصلی نود است. این برنامه هر سال با تغییراتی چشمگیر به آنتن باز می گردد؛ چه در دکور و چه در آیتم ها. طبعا به خاطر تغییر دکور در سال پیش، سری جدید نیاز به نونوار کردن دکور ندارد. به جای آن برخی وله ها تغییر گرافیکی داشته و شیک تر شده اند. اینها اما به قدری نیست که به چشم مخاطب بیاید؛ آنچه برنامه را رو می آورد، آیتم های تازه و متنوع است.
نود یک سال تقویم را ورق می زد و یک بار ایران نود را داشت. سری جدید روی آیتم های روتین استوار است که بررسی متن و حاشیه بازی ها را در بر می گیرد. در کنار آن اتفاقات خاص بعضی بازی ها دستمایه ساخت آیتم میشود مثل همه گل به خودی های استقلال تهران. این شکل کارها جذاب است و برای نود امتیاز اما برای این برنامه برگ برنده محسوب نمی شود. می دانیم ساخت این میان برنامه ها، آنالیز آماری تیم های اطلاعات نوشتاری روی تصویر و ... چه کار پرزحمتی است ولی نود نیازمند آیتم های خاص تر است؛ کارهایی از جنس محمد حسین میثاقی که ظاهرا راهش را از عادل جدا کرده.
نداشتن مهمان شاخص
چهار برنامه از نود پخش شده ولی هنوز خبری از مهمان داخل استودیو نیست. حال آنکه یکی از عناصر جذابیت هر برنامه مصاف مجری با مهمان است؛ خاصه برای نود. تنها مهمان این برنامه علیرضا جهانبخش بود که در برنامه ۱۵ مرداد عادل فردوسی پور با او از طریق ارتباط تصویری مصاحبه کرد. از قضا گفتگو با جهانبخش که به مناسبت حضور او در برایتون انجام شد، جذاب بود و نشان از اعتبار نود می دهد.
در سری جدید، مهمان های داخل استودیوی نود، کارشناسان داوری بوده اند و گفتگو با بقیه به شکل تلفنی انجام می شود. تازه، مهمانان گفتگوهای تلفنی چهره های شاخصی نیستند. این اتفاق در حالی رخ می دهد که عادل فردوسی پور همواره اهتمامی جدی به مهمان های داخل استودیو داشته و بخشی از جذابیت برنامه اش را از این طریق تضمین می کرده. او در سری جدید، نود را آیتم محور پیش می برد که خب ضعف استودیو خیلی زود خودش را نشان داده است و حالا تبدیل به یکی از عوامل بی رمقی نود در بیستمین سالگردش شده.
از بین رفتن جسارت
«دلیل اصلی نپرداختن به اتفاقات مشکوک فوتبال و پرونده مشکوک به تبانی در لیگ (که البته ظاهرا اینطور هم نبوده)، فشار جدی برخی مسئولان برای نپرداختن به این موضوع در سطوح مختلف سازمان است»؛ این پاسخ علی فروغی مدیر شبکه سه به گزارش ایرنا است. البته گزارش موارد دیگری را هم مطرح می کرد مثل این بند: «با شروع فصل جدید نود عدم پرداخت شفاف این برنامه به ماجرای مسافران توریستی جام جهانی که گفته می شود با هزینه کمیته فرهنگی فدراسیون فوتبال اعزام شده بودند و پس از آن ماجرای سوپر جام فوتبال ایران و رأی غیرقانونی برای بازی برگزار نشده، از ماجراهای تازه پشت پرده ها در فوتبال حکایت داشت.»
با استناد به سایت نود قرار بوده هفته پیش پرونده شکایت باشگاه خونه به خونه از نساجی بررسی شود که نشده. بنابراین بقیه مواردی که ایرنا مطرح کرده جایی در برنامه نداشته که به قول فروغی «تا دقایقی مانده به آنتن» کنار گذاشته شود. رسالت نود واکاوی پرونده های مشکوک است. این کار در دولت های پیش به وفور انجام می شده؛ چرا تلویزیون و شبکه سه وا داده است؟
میزان مشارکت و یک هشدار
نود همچنان صاحب میزان مشارکت قابل توجهی است اما نمی توان منکر کاهش محسوس شرکت کنندگان در نظرسنجی آن شد. در برنامه اول سری جدید که دوشنبه ۸ مرداد روی آنتن رفت، یک میلیون و ۲۳۹ هزار نفر در نظرسنجی شرکت کردند. برنامه اول است و توقع نمی رود مشارکت خیلی بالا باشد. بیشترین آمار شرکت کننده ها در نظرسنجی نود امسال مربوط به برنامه دوم با یک میلیون و ۵۲۰ هزار نفر است.
برنامه بعد دوباره افت داشته و یک میلیون و ۳۹۴ هزار نفر در نظرسنجی شرکت کرده اند. سهم برنامه هفته پیش هم یک میلیون و ۴۱۳ هزار نفر است. حالا سری بزنیم به آمار سه برنامه پایانی فصل قبل. در این برنامه ها به ترتیب ۲ میلیون و ۳۶۴ هزار نفر، ۲ میلیون نفر و یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر شرکت کرده اند. حتما این قیاس ملاک جامعی برای میزان بیننده های نود نیست اما نمی توان این آلارم را نادیده گرفت. آنچه عیان است، نود پویایی مطلوب را ندارد و در سطح استاندارد خودش گام بر نمی دارد. عادل فردوسی پور برای نجات نود چه اندیشه ای دارد؟
