چندی پیش گروهی از پژوهشگران اعلام کردند که مغز فیل ها برخلاف انسان با کهولت سن دچار زوال نمی شود یا دست کم سطح این زوال به مراتب پایین تر از انسان است. حالا مشخص شده این حیوانات عظیم الجثه که به طور میانگین تا ۷۰ سال عمر می کنند (و در برخی موارد حتی بیشتر) یک برتری دیگر هم نسبت پستانداران دیگر نظیر انسان دارند و آن اینکه به شدت در برابر سرطان مقاوم هستند.
پژوهش تازه ای که در این رابطه انجام شده نشان می دهد فعالیت نوعی ژن «زامبی» در این موجودات است که چنین بازخوردی را در آنها ایجاد می کند.
در این تحقیق که نتایج آن در نشریه Cell Reports منتشر گردید نخست به بررسی فرضیات مشترک در رابطه با سرطان و اورگانیزم های اثرپذیر از آن پرداخته شده است. بر این اساس، اورگانیزم های بزرگ سلول های بیشتری دارند و در نتیجه به صورت بالقوه احتمال سرطانی شدنشان از اورگانیزم های کوچک بیشتر است. پس ریسک ابتلای جانوران عظیم الجثه به سرطان بالاتر است. در واقع طبق این یافته رابطه ای مثبت و مستقیم میان اندازه بدن و ریسک سرطان وجود دارد.
در اینجا شاید بهتر باشد توضیحاتی هرچند کوتاه در مورد سرطان ارائه نماییم. سرطان، تکثیر مهارنشده سلول هاست. هرچه جانوری بزرگ تر باشد سلول های بیشتری در بدن آن ممکن است با این اختلال بیولوژیکی روبرو شوند. اما نکته ای وجود دارد و آن اینکه، رابطه ای بین اندازه بدن و ریسک سرطان میان گونه ها وجود ندارد (پارادوکس Peto). به بیان دیگر امکان آنکه انسان های بلند قامت به سرطان مبتلا شوند از امکان ابتلاس انسان های کوتاه قد کمتر است اما نمی توان انسان را با فیل مقایسه کرد؛ در واقع مقایسه گونه ها با یکدیگر در این قانون کلی نمی گنجد.
ممکن است دچار سردرگمی شده باشید و این سوال در ذهن تان شکل گرفته باشد که چرا فیل ها و تعدادی از دیگر پستانداران نظیر خفاش ها و موش های بدون مو برخلاف انسان در برابر سرطان مقاوم هستند.
جمعی از دانشمندان دانشگاه شیکاگو در این باره توضیحاتی را به شرح زیر ارائه کرده اند:
نسخه ای از ژن های عامل مهار کننده لوکمی (LIF) که می توانند ترمزهای بیولوژیکی را به حرکت در آورند و مانع از رشد سریع سلول ها در حیوانات شوند، هم در فیل های مدرن حاضر هستند و هم فعال، این در حالیست که در طول دوران تکاملی این ژن ها در بسیاری از حیوانات از میان رفته اند.
این ژن زامبی که دانشمندان تحت عنوان LIF6 از آن یاد کرده اند بعد از فعال شدن، سلول های آسیب دیده ای که در آینده ممکن است سرطانی شوند را طی فرایندی به نام آپوپتوز از بین می برد.
دانشمندان ابراز امیدواری کرده اند که با این روش داروهای بهتری را برای درمان مبتلایان به سرطان بسازند.
