خبرگزاري آريا – قهوه نوشيدني بسيار محبوبي است که برخي مدعي سرطان‌زا بودن آن بوده و برخي ديگر فوايد بسياري از جمله ضد سرطان بودن را براي آن بر مي‌شمارند. اما مطالعات در اين مورد چه مي‌گويند؟
به گزارش خبرگزاري آريا از ايسنا، سرطان بيماري پيچيده‌اي است که تشخيص علت آن هميشه آسان نيست. محققان تا کنون مواد بسياري را در زمينه سرطان زا بودند بررسي کرده‌اند.
آژانس بين المللي تحقيقات سرطان (IARC) بيش از ۱۰۰۰ مطالعه را روي انسان‌ها و حيوانات صورت داده اما تا کنون شواهد کافي دال بر سرطان زا بودن قهوه بدست نياورده است.
با اين حال تحقيقات بيشتري براي بررسي ارتباط ميان قهوه و سرطان لازم است. يک مطالعه در سال ۲۰۱۷ نشان مي‌دهد که نوشيدن قهوه خطر ابتلا به انواع خاصي از سرطان را کاهش مي‌دهد.
در حالي که نتايج بسياري از مطالعات قديمي‌تر حاکي از سرطان زا بودن قهوه بوده اما در نهايت مشخص شد که علت اين سرطان‌ها سيگار بوده چرا که افراد سيگاري اغلب قهوه زيادي مي‌نوشند.
پس چرا تصور سرطان زا بودن قهوه ميان برخي مردم رواج دارد؟ دانه‌هاي بو داده‌ي قهوه حاوي ماده‌اي به موسوم به «آکريل آميد» است که محصول جانبي فرآيند بو دادن محسوب مي‌شود.
آژانس بين‌المللي تحقيقات سرطان، آکريل آميد را به دسته سرطان‌زاهاي احتمالي ۲A طبقه بندي کرده است.
اين بدان معني است که سرطان زا بودن اين ماده روي حيوانات به تاييد رسيده اما در مورد تاثيراتش روي انسان‌ها به تحقيقات بيشتري نياز است.
قهوه به طور طبيعي حاوي آکريل آميد نيست اما در صورتي که بو داده شود اين ماده در آن توليد مي‌شود.
آکريل آميد علاوه بر دانه‌هاي بو داده قهوه همچنين در دود سيگار، فرآيندهاي صنعتي مانند ساخت پلاستيک، کاغذ و رنگ، غذاهاي نشاسته‌اي که نياز به پخت و پز در دماهاي بالا دارند مانند سيب زميني سرخ کرده و چيپس، بسته بندي‌هاي مواد غذايي و برخي چسب‌ها وجود دارد.
با آگاهي از روش‌هاي پخت و پز و ترک سيگار افراد مي‌توانند تماس خود را با اين ماده سرطان زا محدود کنند. مي‌توان به جاي سرخ کردن سيب زميني، آن را کبابي يا برشته کرده و در تنوري کردن آن زياده روي نکنيد.
همچنين ارتباط بين نوشيدن مايعات بسيار داغ و سرطان مري نيز کشف شده است. به همين دليل نوشيدن قهوه داغ‌تر از ۶۵ درجه سانتيگراد خطر ابتلا به سرطان مري را افزايش مي‌دهد بنابراين بهتر است پيش از نوشيدن قهوه آن را کمي خنک کنيد، به خصوص در صورتي که حاوي شير نباشد.
خطرات احتمالي براي سلامتي
بيشتر سرطان‌ها به علت ترکيبي از عوامل از جمله ژن‌ها، محيط زندگي و سبک زندگي رخ مي‌دهند.
برخي از عوامل خطر اصلي براي ابتلا به سرطان شامل سيگار کشيدن، اضافه وزن، رژيم غذايي ناسالم، مصرف الکل، قرار گرفتن در معرض آفتاب، خطرات برخي محيط‌هاي کار مانند قرار گرفتن در معرض مواد شيميايي و اشعه‌هاي خاص و ژن‌هاي ارثي خاص هستند.
نوشيدن قهوه که به عنوان بخشي از سبک زندگي سالم از آن ياد مي‌شود، بعيد به نظر مي‌رسد که باعث ابتلا به سرطان شود اما نوشيدن بيش از حد آن به دليل کافئين موجود باعث هوشياري بيشتر مغز و افزايش موقت فشار خون مي‌شود.
افرادي که مشکلات قلبي دارند نيز بايد از نوشيدن قهوه خودداري کنند چرا که اين نوشيدني باعث افزايش ضربان قلب مي‌شود.
همچنين نوشيدن قهوه باعث تحريک معده و ريفلاکس اسيد معده مي‌شود. نوشيدن آن در شب نيز خواب را مختل کرده و سلامت بدن را تهديد مي‌کند.
آيا بايد نوشيدن قهوه را محدود کرد؟
از آن جايي که آکريل آميد موجود در دانه‌هاي بو داده قهوه احتمالا سرطان زاست بهتر است از انواع قهوه که بو داده نيستند استفاده کرد.
سازمان غذا و داروي ايالات متحده (FDA) توصيه مي‌کند بزرگسالان بيش از چهار تا پنج فنجان قهوه در روز مصرف نکرده و کودکان و نوجوانان نيز به هيچ وجه از محصولات حاوي کافئين استفاده نکنند.
همچنين توصيه مي‌شود زنان باردار يا شيرده نيز مصرف کافئين خود را محدود کنند. اما در صورتي که شخصي بخواهد مصرف قهوه خود را کاهش دهد بايد آن را به تدريج انجام دهد چرا که کاهش ناگهاني کافئين مي‌تواند باعث سردرد شود.
مي‌توان چاي سياه يا برخي چاي‌هاي گياهي ديگر مانند چاي سبز که حاوي کافئين کمتري نسبت به قهوه هستند را جايگزين کرد.
آيا قهوه براي سلامت مفيد است؟
مطالعات نشان مي‌دهد نوشيدن مقادير متوسط قهوه به طور کلي براي سلامتي ضرر ندارد و نوشيدن قهوه حتي ممکن است مزايايي نيز براي بدن داشته باشد.
يک مطالعه به بررسي و مقايسه افرادي که به هيچ وجه قهوه نمي‌نوشند با افرادي که روزانه بين يک تا هفت فنجان قهوه مي‌نوشند پرداخته است.
نتايج نشان داد افرادي که قهوه را در رژيم غذايي روزانه خود جاي مي‌دهند به طور کلي کمتر از افرادي که به هيچ وجه قهوه نمي‌نوشند در معرض خطر ابتلا به سرطان بوده و آمار سرطان‌هاي پروستات، مخاط رحم، ملانوم و غير ملانوم پوست، دهان و خون در اين افراد بسيار کمتر بوده است.
از ساير مزاياي استفاده از قهوه مي‌توان به کاهش خطر مرگ و مير به دلايل مختلف، خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي، کبدي، و بيماري پارکينسون اشاره کرد. همچنين قهوه حاوي آنتي اکسيدان‌هايي است که مي‌تواند آسيب سلولي را آهسته يا متوقف کند.
لازم به ذکر است که بيشترين مزاياي سلامت قهوه مربوط به نوشيدن بين سه تا چهار فنجان قهوه در روز است.
در مجموع آنچه از مطالعات فعلي به دست مي‌آيد اين است که قهوه نمي‌تواند موجب بروز سرطان شود بلکه حتي خطر ابتلا به برخي از انواع اين بيماري را نيز کاهش مي‌دهد با اين حال بايد گفت هنوز تحقيقات فعلي که اين يافته را به طور قطع تاييد کند کافي نبوده و مطالعات بيشتر در اين زمينه مورد نياز است.
