خبرگزاري آريا –
در ابتدا در مورد اين که پروتئين چيست و چرا براي بدن لازم است، صحبت خواهيم کرد. پروتئين از واژه يوناني به نام protos به معني اولين گرفته شده است. اين نام گذاري به خاطر اهميتي است که پروتئين در رژيم غذايي انسانها دارد. در حقيقت اين مغذي از نظر ساخت عضله در بدن، پادشاه تمام مغذي ها ناميده مي شود. پروتئين ها علاوه بر کربن، هيدروژن و اکسيژن داراي نيتروژن هستند. مقدار پروتئين در بدن انسان هم با استفاده از همين تعادل نيتروژن مشخص مي شود.
پروتئين ها علاوه بر کربن، هيدروژن و اکسيژن داراي نيتروژن هستند
مقدار پروتئين مورد نياز
وقتي تعادل نيتروژن در بدن انسان پايدار باشد؛ به اين معني است که توليد و تخريب نيتروژن در توازن قرار ميگيرد. وقتي تعادل منفي شود، پروتئينها با سرعت بيشتري نسبت به توليد، تخريب ميشوند. بنابراين تعادل مثبت نيتروژن است که باعث ساخت عضله در بدن ميشود.
بر اساس تحقيقاتي که روي تعادل نيتروژن انجام شده است، ميزان پروتئين توصيه شده براي افراد عادي، حدود ۱ گرم و براي ورزشکاراني که فعاليت بالايي دارند حدود ۱/۵ تا ۲ گرم به ازاي هر کيلوگرم از وزن بدن است. اين مقدار تا حدود ۲/۵ گرم ميتواند افزايش پيدا کند. اگر روزانه اين مقدار پروتئين وارد بدن شما شود، مطمئن باشيد تعادل منفي نيتروژن در بدن شما صورت نمي گيرد.
کيفيت پروتئين
اما علاوه بر مقدار مصرف پروتئين موضوع قابل بحث ديگر، کيفيت پروتئينهاي مصرفي است. کيفيت پروتئين بيشتر به عملکرد و تناسب آمينواسيدهاي ضروري بستگي دارد. يک پروتئين کامل و با کيفيت حاوي مجموعهاي از ۹ آمينواسيد ضروري بدن است. بنابراين پروتئينهايي که در ساختارشان يک يا چند آمينواسيد کمبود دارند، پروتئين ناقص به شمار ميآيند. پروتئين با کيفيت هم داراي بهترين تعادل بين اسيدهاي آمينه ضروري و غيرضروري است. اگر بخواهيم پروتئين ها را به ترتيب کيفيت ارزيابي کنيم ابتدا تخم مرغ سپس شير، فرآورده هاي گوشتي، حبوبات و مغزها، غلات و سبزيها و درنهايت ميوهها در پايينترين سطح قرار مي گيرند.
تمامي پروتئين هاي حيواني مثل محصولات لبني، گوشت، تخم مرغ و غيره به جز ژلاتين از لحاظ تعداد و کيفيت آمينو اسيدهاي ضروري بدن هيچ مشکلي ندارند. اما پروتئين هاي گياهي در تعداد آمينواسيد دچار کمبود هستند. بنابراين گياهخواراني که هيچ فرآورده حيواني مصرف نمي کنند بايد با ترکيب مناسبي از مواد غذايي، آمينواسيدهاي ضروري مورد نياز خود را تامين کنند. بهترين حالت براي تامين اسيدهاي آمينه مورد نياز مصرف مقادير کم مواد غذايي حيواني با مقادير زياد مواد غذايي گياهي است.
انواع اسيدآمينه
اسيدآمينه هاي ضروري
اسيدآمينههاي ضروري آن دسته از اسيدآمينههاي هستند که بدن به مقدار کافي قادر به ساخت آنها نيست و بايد از طريق مواد غذايي وارد بدن شوند. لوسين، ايزولوسين، والين، فنيل الانين، ترئونين، متيونين، تريپتوفان و ليزين جز اسيدهاي آمينه ضروري به حساب مي آيند.
اسيدهاي آمينه غيرضروري
آن دسته از اسيدهاي آمينهاي که بدن قادر به ساخت آنها از طريق ساير اسيدهاي آمينه ضروري است.
زمان مصرف پروتئين
به همان اندازه که ميزان و کيفيت پروتئين مصرفي براي ورزشکاران اهميت دارد، زمان مصرف پروتئين هم بسيار مهم است. بعد از تمرين تخريب بافت عضلاني افزايش پيدا ميکند. اگر ميزان پروتئين مصرفي بعد از تمرين به اندازه کافي نباشد، بافت عضلاني تخريب شده جايگزين نميشود. بنابراين بعد از انجام تمرين نياز بدن به پروتئين به منظور ريکاوري و بازسازي عضلات از زمانهاي ديگر بيشتر است.
دلايل کمبود پروتئين چيست ؟
• عدم دريافت پروتئين کافي به خاطر سوءتغذيه
• دفع زياد پروتئين به خاطر مشکلات و نارسائيهاي کليوي
• کاتابوليسم پروتئين در بدن در شرايطي مثل عفونت و سوختگي
عوارض ناشي از مصرف بيش از حد پروتئين چيست ؟
• چاقي
• احتمال بروز بيماريهاي قلبي – عروقي
• رسوب اسيداوريک در مفاصل و خون
• افزايش کار کليهها و ايجاد فشار در افراد مبتلا به بيماريهاي کليوي
• محدود شدن مصرف کربوهيدرات
منبع : kalleh.com