ساعت: 10:32 منتشر شده در مورخ: 1397/05/13 شناسه خبر: 1394352
هنر ساز سازی از مهجورترین هنرهای ایرانی است که در زنجان از تنوع الگو سازی برخوردار است.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از موج رسا،هنر سازسازی یکی از مهجورترین هنرهای ایرانی محسوب می شود که به تنهایی گستره ای است از زیر شاخه های متنوع که هر کدام در نوع خود با ظرافت و پیچیدگی هایی توام است، از آن جمله می توان به ساخت تار، سه تار، عود، سنتور، کمانچه، نی، تمبک، دف و... اشاره کرد.
این هنر سالیان متمادی به صورت خودجوش به دست هنرمندان عاشق پیشه امکان حیات یافته است.
در زنجان نیز اغلب نوازندگان سنتی سازهای مورد علاقه خود را می سازند و با این اوصاف سازندگان متبحر ساز در زمینه انواع سازهای ضربی و کوبه ای و آرشه ای در این شهر فعالیت داشته و موفقیت های خوبی را هم کسب نموده اند.
در هنر ساز سازی استفاده از مصالح بوم آورد نیازهای روحی، روانی، عاطفی و از طرفی آئین ها همچنین ذوق زره بین و موشکاف ایرانی از عوامل خلق اثر هنری است.
صدای ساز، شناسنامه ذوق و ظرافت نیاکانمان در طول اعصار و قرون است. صناعت و فنون این هنر نمونه ای بی بدیل از کارکرد و زیبایی شناسی است.
هنر ساز سازی در نوع خود پیچیده است از هنرهایی چون درود گری، زرگری، معرق ، ..... و نوازندگی که آن را در جایگاه کاربردی ترین هنر ها قرار داده است.
زمزمه برخاسته از سرانگشتان هنرمند نوازنده که جانمان را می نوازد، همه مدیون تلاش هنر مند ساز ساز است.
*ساخت تنبک
در قدیم بدنه تنبک را از چوب، سفال و گاه فلز می ساختند. امروزه برای ساخت آن از نئوپان و پلاستیک نیز استفاده می کنند، اما بیشتر تنبکها از چوب ساخته می شوند.
بهترین نوع چوب برای آن، چوبِ تنة کهنة درخت گردوست که به اصطلاح سازندگان ساز، «سایه خواب » شده و شیرة نباتی آن خارج شده باشد.
اجزای تنبک عبارت اند از دوره یا دهانة بزرگ که روی آن پوست کشیده می شود، تنه، نفیر یا گلویی، کالیبر یا دهانة کوچک. تنه را گاه خاتم کاری می کنند و گاه روی تنه شیارهایی می دهند تا هنگام نوازندگی، به کمک آنها صداهای مطلوب ایجاد شود.
*ساخت تار و سه تار
سه تار در گذشته سه سیم (تار) داشته و اکنون چهار سیم دارد که سیم سوم و چهارم آن نزدیک به هم قرار دارند و هم زمان نواخته می شوند و مجموعهٔ آندو رامعمولاً سیم «بم» مینامند.
با گذشت زمان کسانی چون ابونصر فارابی، ابوعلی سینا، صفی الدین ارموی و از متأخران ابوالحسن خان صبا لزوم افزایش یک سیم دیگر به این ساز را درک کرده و سه تارهای امروزی دارای چهار سیم هستند (این سیم از نظر تاریخی سیم چهارم است ولی سیم سوم خوانده می شود).
سیم سوم سه تار به سیم مشتاق معروف است و به روایتی ازابوالحسن صبا این سیم را نخستین بار درویشی به نام مشتاق علیشاه به این ساز افزوده است.
برخی از جمله عده ای از عرفا به آن «اوتار» نیز می گویند.
استاد صدقعلی افشاری در زنجان در زمینه ساخت سازهای سنتی تبحر دارند.
وی متولد سال 1348 در زنجان است و فعالیت هنری خود را از سال 1363 با نوازندگی تنبور آغاز کرد.
از سال 1369 ساخت سازهای سه تار و سنتور را نزد استاد پوریا در خانه موسیقی، ساخت تار را شروع کرد. تنوع در الگو (سنتی ، پنجه قنبری، پنجه طاووسی ومهرکاری شده ) از ویژگی های ساخت مجموعه وی است که امروزه در سراسر کشور نزد بسیاری از اساتید وهنرجویان موسیقی مورد استفاده قرار می گیرد.
وی در آموزشگاه موسیقی خود علاوه بر آموزش ساخت ساز، آموزش نوازندگی ساز های سنتی را نیز انجام می دهند.
انتهای پیام/
