ساعت24 - فریدون برکشلی، رئیس مطالعات انرژی وین در روزنامه شرق نوشت: بحث اصلی در اجلاس مشترک جمعه اوپک و غیراوپک، سهم کشورهای غیراوپک در ادامه روند کاهش تولید است که تا حدودی جنبه کارشناسی دارد. یک کمیته نظارتی که البته از قبل تشکیل شده بود، به صورت دورهای عملکرد کشورها را مرور خواهد کرد؛ البته این رویه برای اعضای اسمی اوپک نیز اعمال میشود.
فریدون برکشلی، رئیس مطالعات انرژی وین در روزنامه شرق نوشت: بحث اصلی در اجلاس مشترک جمعه اوپک و غیراوپک، سهم کشورهای غیراوپک در ادامه روند کاهش تولید است که تا حدودی جنبه کارشناسی دارد. یک کمیته نظارتی که البته از قبل تشکیل شده بود، به صورت دورهای عملکرد کشورها را مرور خواهد کرد؛ البته این رویه برای اعضای اسمی اوپک نیز اعمال میشود. کنگو که در همین نشست اخیر به اوپک پیوست، برای مدت دو سال از نظام سهمیهبندی معاف خواهد بود. در اجلاس دو روز پیش اوپک، بازار جهانی نفت و تولیدکنندگان اوپک و غیراوپک، صاحبان اصلی اوپک را حتی بهتر از گذشته شناختند.
دو کشور جمهوری اسلامی و عربستان که در روابط و معادلات دوجانبه در یکی از سختترین شرایط خود به سر میبرند، در اجلاس صدوهفتادوچهارم، اولین درس بزرگ سیاستها و دیپلماسی دروناوپکی را به روسیه دادند. روسیه ماهها با عربستان درباره لغو کاهش جمعی 1.8میلیون بشکه در روز هماهنگی و لابی کرده بود و از طریق عربستان میکوشید ایران را برای همکاری ترغیب کند. عربستان نیز همه قولهای مساعد را به مسکو داده بود، اما در جلسه اوپک با ایران همسویی کرد. قطعا این اولین تجربه مهم روسیه از قوانین و قواعد دروناوپکی بود. در حقیقت، عربستان ضمن مجادله با همتای ایرانی خود، مقاومت او را در مخالفت با افزایش سقف تولید که خواست روسیه بود، تحسین میکرد. عربستان با دیپلماسی درونسازمانی اوپک خوب آشناست.
در واقع نبرد بازار بین آمریکا و روسیه است و عربستان در جایگاه سوم تولید جهانی قرار دارد و واقعیت ناگفته آنجاست که عربستان ظرفیت مازاد درخور ملاحظهای نیز ندارد. عربستان باید سرمایهگذاری چشمگیری روی منابع گازی خود انجام دهد که بخش مهمی از درآمد نفتی عربستان را مصروف خود خواهد کرد. البته چنانچه عربستان از چنبره سیاستهای آمریکا قدری فاصله گیرد، میتواند از بخش مهمی از گاز مورد نیاز برای تزریق خود را وارد کند. درهرصورت رقابت نفت به تدریج از خاورمیانه به سوی روسیه، آسیای میانه و آمریکا سوق پیدا خواهد کرد. آمریکا و روسیه نیاز آنی به قیمتهای بالا و سهرقمی ندارند و در واقع عربستان تنها کشوری است که نیاز به منابع مالی دارد. عربستان باید تا ٢٠١٩ قیمت نفت را سهرقمی کند؛ زیرا خصوصیسازی آرامکو در قیمتهای پایین ارزش تجاری محدودی خواهد داشت.
خصوصیسازی آرامکو یکی از اصول و اهداف اصلی استراتژی ٢٠٣٠ ولیعهد عربستان است و در اینجا تفاوت قیمت نفت، بشکهای ٧٠ دلار و نفت بشکهای صددلاری در حافظه بازار جهانی و مراکز بورس به بیش از یک تریلیون دلار تفاوت قیمت ترجمه میشود؛ بنابراین آرامکو سخت به دنبال افزایش پایدار قیمت نفت است. روسیه این فاز را ٢٠ سال پیش پشت سر گذاشت. آمریکا هم شرایط متفاوتی دارد و هرگز مالکیت یک شرکت ملی نفت را تجربه نکرده است؛ بنابراین در اینجا وقتی ترامپ به اوپک نهیب میزند، هدفش سیاستهای قیمتجویانه عربستان است. در سالهای پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و عربستان در دو نقطه مقابل این جدال را تجربه کرده بودند.
امروز در بخش نفت و انرژی، آمریکا و عربستان سیاستهای متفاوتی دارند که باید جدا از دیگر روابط سیاسی و ژئواستراتژیک به آن توجه کرد. البته مشکل دیگر عربستان آنجاست که حتی در منطقه خاورمیانه و خلیج فارس هم تقریبا تنهاست؛ تاجاییکه شورای همکاریهای خلیج فارس در آستانه فروپاشی قرار دارد. کویت، امارات متحده عربی، قطر و عمان نیازی به قیمتهای خیلی بالای نفت ندارند. بهعلاوه تنشهای سیاسی هم روابط ایشان را مخدوش کرده است. کشورهای کوچک خلیج فارس از آینده عربستان بهعنوان یک قدرت احتمالی برتر نگران هستند و یک عربستان قدرتمند و تا دندان مسلح را برنمیتابند. با توجه به آنچه بیان شد، سیاست جمهوری اسلامی ایران مبنی بر روند رشد ملایم قیمتهای جهانی نفت در حقیقت مورد تأیید همه اعضای اوپک بود.