مجله همشهری دانستنیها - ترجمه یوسف اسفندیاری: همیشه افراد شیادی پیدا می شوند که از سادگی افراد سوءاستفاده می کنند و شهرت یا پولی به جیب می زنند. بعضی از داستان هایی که در ادامه می آیند، شاید در حال حاضر برای ما بسیار احمقانه به نظر بیایند اما بدون شک در زمان خود سروصدای زیادی به پا کرده بودند. بعضی دیگر از داستان ها، همین امروز هم بسیار خلاقانه اند. در این متن با تعدادی از خبرها و شایعات دروغین جذاب آشنا می شویم.
مشاهده پری دریایی در نیویورک
این موجود کریه که از سواحل فیجی پیدا شده بود؛ در جولای 1842 به نیویورک رسید. در خبرها آمده بود دکتر «جی گریفین»، عضوی از سالن اجتماعات تاریخ طبیعی بریتانیا، این موجود را به آمریکا آورده است؛ کسی که معتقد بود پری های دریایی وجود دارند. این موجود که «پری دریایی فیجی» نامگذاری شده بود، توجه شومنی به نام «پی.تی بارنوم» را به خود جلب کرد. او این پری دریایی را در موزه اش به نمایش گذاشت و افراد زیادی را به سمت موزه کشاند.
نمایش اختصاصی پری دریایی توجهات زیادی را به خود جلب کرد و روزنامه های زیادی هم این خبر را منتشر کردند. اما در روزهای بازدید جمعیت عظیمی که به نمایشگاه آمدند، کاملا ناامیدشدند چون فهمیدند که این پری دریایی در حقیقت نیمی میمون و نیمی ماهی است. بعدها معلوم شد که کل ماجرا بازارگرمی از طرف بارنوم بوده و گریفین هم، طبیعت شناسی قلابی بوده است. این موجود را در حقیقت ماهیگیران ژاپنی برای مراسم خودشان درست کرده بودند.
اسیر جنگی که بعد از 4800 کیلومتر پیاده روی به خانه رسید
در سال 1932 سایه جنگ جهانی اول بر آلمان سنگینی می کرد. فرانسه اعلام کرد تمام اسیران جنگی آلمانی را آزاد کرده است. برای همین وقتی «اسکار دابمن» داستان عجیب خود را روایت کرد، توجه زیادی به او جلب شد. او توضیح داد که 16 سال اسیر فرانسوی ها بوده تا این که به نحوی توانسته فرار کند و 4800 کیلومتر پیاده رفته تا به قایقی در ایتالیا برسد و از آن طرف به سمت آلمان بیاید. داستان دابمن تا حدی او را در آلمان محبوب کرد که او به نمادی برای رایش سوم تبدیل شد. در حالی که فرانسوی ها هیچ نشانه ای از او در مدارک شان پیدا نکردند. در نهایت معلوم شد که او مجرم تحت تعقیبی بوده که با این روش می خواسته به کشور خود برگردد و نازی ها فریب خورده بودند.
درخت ماکارونی در سوییس
درست است که درخت پول نداریم، اما درخت ماکارونی که داریم البته اگر اخبار بی بی سی را باور می کنید. این خبر فوق العاده در تلویزیون و در روز دروغ اول آوریل 1957 به صورت کاملا جدی به وسیله «ریچاغرد دیمبلبی» گزارش شد. مجری بخش پانوراما گزارش داد که چطور زمستانی نه چندان سرد باعث شده مزارع زیادی از ماکارونی در جوار دریاچه لوگانو رشد کنند. در نظر بسیاری از بینندگان ساده اندیش انگلیسی این خبر جدی می آمد چون درخت هایی را نشان می داد که از آن رشته ماکارونی را برداشت می کردند. هیچ کس دیمبلبی را وقتی گفت پس از سال ها آزمون و خطا اکنون در کنار هر دریا و رودخانه ای می توان چنین محصولی را کاشت، زیر سوال نبرد.
حدود هشت میلیون نفر این خبر را تماشا کردند. درخت ماکارونی کار خودش را کرد. این خبرنگار بی بی سی، بعدها تلاش کرد که این موفقیت را تکرار کند، اما نتوانست. تلاش او یک بار سر خبری بود که در سال 1980 اعلام کرد؛ خبر این که ساعت بیگ بن قرار است دیجیتالی بشود. تلاش بعدی در سال 2008 بود؛ یعنی انتشار ویدیویی در یوتیوب که پرواز پنگوئن ها را نشان می داد. هر دو دروغ های جذابی بودند، اما هیچ کدام موفقیت 1957 را تکرار نکردند.
هیولای لخ نس واقعی است
یکی از معروف ترین موارد دروغین در این مطلب، همین هیولای عزیز لخ نس است. در سال 1934 روزنامه «دیلی میل» برای صحت گزارش هایی مبنی بر وجود این هیولا، یک شکارچی به نام ودرال را مامور بررسی این موضوع کرد. او هم این موضوع را با دیدن ردپای این هیولا تایید کرد. بعد از این که صحت این موضوع رد شد، ودرال مورد تمسخر همه قرار گرفت. اما این شکارچی انتقامجو قصد فراموش کردن این موضوع را نداشت. او با همکاری نفری دیگر عکسی را منتشر کرد که تا به امروز چیزی از شهرت آن کم نشده است.
شکاکان همیشه به اصالت این عکس مشکوک بودند تا زمانی که در سال 1984، ژورنال عکاسی بریتانیا با دلیل و مدرک ثابت کرد که این عکس در حقیقت از موجودی با طول یک تا دو متر گرفته شده است. باز هم بسیاری از افراد جعلی بودن آن را قبول نداشتند، تا زمانی که در سال 1994 پسرخوانده ودرال تایید کرد که این ماجرا دروغی بیش نیست. اما باز هم بسیاری از افراد گوش شان به این حرف ها بدهکار نیست و قاطعانه وجود این هیولا را باور دارند.
کشف دفتر خاطرات هیتلر در شهر درسدن
در آوریل سال 1983، سردبیران مجله «استرن» فکر کردند با پرداخت شش میلیون دلار و چاپ خاطرات شخصی هیتلر، معامله خوبی کرده اند. مسئولان مجله آن قدر ذوق زده شده بودند که از هیچ کارشناسی برای بررسی صحت این دفترچه کمک نگرفتند. همان طور که واضح است این دفترچه جعلی بود و در حقیقت کار جاعلی به نام «کونراد کاجا» و روزنامه نگاری به نام «جرد هایدمن» بود که ادعا کرده بودند این دفترچه را از خرابه ای در درسدن پیدا کرده اند. مقامات پلیس هر دوی آنها را به زندان انداختند.
کشف سکونتگاه اسب آبی در ماه
این ماجرا به شیطنت بزرگ ماه هم معروف است. جریان از این قرار است که شش مقاله در سال 1835 و در روزنامه «سان» به چاپ رسید؛ با این مضمون که سکونتگاه های جدیدی در ماه کشف شده اند. مورد عجیب تر ساکنان این سکونتگاه بودند که آدم فضایی ها نبودند؛ تک شاخ ها، اسب آبی و حتی انسان های پرنده در این مکان زندگی می کردند.
رقیب روزنامه سان یعنی «نیویورک هرالد» این دروغا را افشا کرد، اما در کمال تعجب کسی به مقاله آن توجهی نداشت. منبع این مقاله، ستاره شناسی انگلیسی بود (که 13 سال پیش از این اتفاق فوت کرده بود) و گویا تلسکوپی آنچنان قوی داشت که می توانست سطح ماه را ببیند. روزنامه سان از این شایعه حسابی سود کرد و شماره های فراوانی از روزنامه های خود را فروخت. این شایعه تا پنج سال دوام آورد تا زمانی که نویسنده آن به دروغین بودنش اعتراف کرد.
پیدا شدن مقبره شاه آرتور افسانه ای در گلاستونبری
این شیطنت به قرن 12 میلادی بر می گردد؛ وقتی راهبه های گلاستونبری که بعد از آتش سوزی برای دریافت کمک مالی تلاش می کردند، برای به سر زبان انداختن دِیر خود، این داستان را سر هم کردند. در سال 1190 میلادی، آنها این شایعه را پخش کردند که اسکلت شاه افسانه ای بریتانیا و همسرش زیر کلیسای آنها دفن شده است. به خاطر اعتقادی که مردم نسبت به مقدس بودن مکان گلاستونبری داشتند، این شایعه به سرعت پخش شد. این شایعه برای قرن ها باقی ماند، حتی پس از آن که این دیر در جریان بازسازی ها تخریب شد.
در 1981 این شایعه دوباره زنده شد؛ وقتی که گزارش شد صلیبی سربی در گلاستونبری پیدا شده است که شایع شده بود مربوط به شاه آرتور است. اما بعدا معلوم شد که کاشف این صلیب یعنی «درک ماهونی»، خودش آن را به امید دریافت کمک مالی برای پرداخت بدهی های خود آنجا گذاشته بود.
افشای نقشه حمله متفقین به وسیله سرباز مرده
شایعات و شیطنت ها همه برای سرگرمی و بازی نیستند. بعضی از آنها می توانند ارتش را درگیر خود کنند. در جولای سال 1943 متفقین درصدد حمله به سیسیل برای ضربه زدن به نیروهای متحدین بودند. برای این که حواس ارتش نازی ها از این حمله پرت شود، ایده ای خلاقانه به وسیله دو افسر عالی رتبه پیشنهاد شد. در این عملیات که به نام عملیات گوشت معروف شده بود، قرار بود جسد بیماری فوت شده از ذات الریه به همراه مدارکی مبنی بر حمله متفقین به یونان و ساردینیا به سمت مناطق متحدین به آب انداخته شود. این اطلاعات البته غلط بودند، ولی باعث شد نیروی زیادی در سیسیل باقی نماند و کار را برای متفقین بسیار راحت کند.
لو رفتن فیلم کالبدشکافی فضایی ها
در سال 1995 تصاویری پخش شد که نشان می داد کسی دارد یک آدم فضایی را کالبدشکافی می کند. این فیلم ها که به وسیله «ری سانتیلی» درست شده بودند، در ابتدا به عنوان مدارکی برای این موضوع که ما در جهان تنها نیستیم، مطرح شدند. اما کمی بعد متخصصان تقلبی بودن این فیلم را افشا کردند. به گفته متخصصان این جراحان وسایل خود را اشتباه به دست گرفته بودند و وقتی که دوربین به جسد نزدیک می شود ناگهان دوربین از فوکوس در می آید که خود نشانه ای بر جعلی بودن ماجراست.
به خاطر همین هم سانتیلی دیگر فیلمش را برای بررسی به هیچ متخصصی نداد. در سال 2006 بود که او اعتراف کرد این تصاویر جعلی بوده اند، ولی تصاویر اصلی وجود داشته اند که به خاطر کیفیت پایین شان امکان نمایش نداشته اند. در همان سال فیلمی با همین موضوع ساخته شد که او سمت تهیه کنندگی اجرایی آن فیلم را داشت. این فیلم به عنوان یکی از بهترین خبرهای دروغین برون مرزی شناخته شده است.
دستگاهی که آب را به طلا تبدیل می کند
امروزه چنین اختراعی بیش از حد خوش باورانه به نظر می آید اما در سال 1897 سرمایه گذاران حاضر بودند پول های زیادی بابت آن بدهند. مخترعان این دستگاه مدعی بودند که به وسیله آن می توانند آب شور را به طلا تبدیل کنند. افراد پولدار ولی بی فکر، به شدت مشتاق این دستگاه شده بودند. هر شب سازندگان دستگاه مقداری طلا در ساحل و کنار آن می گذاشتند تا نشان دهند دستگاه مقداری طلا تولید کرده است. آنها می دانستند کلاهبرداری شان زیاد طول نمی کشد برای همین هر کدام با 200 هزار دلار پول در جیب های شان فرار کردند.
کشف حلقه گمشده بین انسان و میمون
این مورد یکی از هوشمندانه ترین شیطنت های این فهرست است. وقتی که در سال 1912 جمجمه ای معروف به مرد پیلت داون کشف شد، سروصدای زیادی به پا کرد. بعد از بررسی به وسیله دانشمندان، آنها اعلام کردند که این کشف حلقه گمشده بین انسان و میمون است. 40 سال بعد از این ماجرا که دوباره آن را بررسی کردند، فهمیدند که این جمجمه شامل آرواره اورانگوتان به همراه دندان های شمپانزه است؛ جعلی بسیار هوشمندانه که هیچ وقت معلوم نشد چه کسی مسبب آن بوده است.
کشتزارکاری از یوفوها
ظهور حلقه های کشتزار در بریتانیا تا سال 1991 به صورت مرموز باقی مانده بود؛ تا وقتی که دو کشاورز ادعا کردند از سال 1976 این کارها زیر سر آنها بوده است. «داگ بویر» و «دیو چورلی» با استفاده از طناب و الوار یک شوخی دوستانه را به شیطنتی بزرگ تبدیل کردند. مردم معمولا فضایی ها، ارواح و ... را مسئول این کارها می دانستند اما در نهایت معلوم شد این اشکال، کار این دو نفر بوده است.
رویدادهای واقعی که بیشتر شبیه شایعه هستند تا واقعیت، اتفاقاتی نه چندان دروغین
آزمایش آمریکا برای بررسی قدرت فرا طبیعی
یکی از عجیب ترین آزمایش های تاریخ، جریانی بود که پنتاگون طی سال های 1972 تا 1995، 20 میلیون دلار برای آن خرج کرد. آزمایش هم به این ترتیب بود که به افراد مکان هایی را نشان می دادند که تا به حال آنجا را ندیده بودند و از آنها می خواستند رویدادهایی را که در آن مکان اتفاق می افتاد ببینند.
کشتی برای سگ ها
این داستان عجیب مربوط به سال 1960 است؛ وقتی که زوج مشهور «الیزابت تیلور» و «ریچارد برتون»، کشتی کوچکی را خریدند که سگ های شان در آن زندگی کنند چون در آن زمان بریتانیا قوانین سفت و سختی مربوط به قرنطینه داشت.
پلاتی پوس
در سال 1799، کاپیتان «جان هانتر» به موجود عجیبی برخورد که شبیه هیچ حیوانی نبود. مشخصات این حیوان که شامل نوکی مانند اردک و پوستی مانند موش کور بود، آن چنان برای مردم بریتانیا غیرقابل توجیه بود که این کشف را رد کردند.
