به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمانگروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ ایران برای نخستین بار با بهره گیری از سلول‌درمانی موفق به بهبود بیماری ALS شد؛ مرکز تحقیقات مغز و اعصاب رویان فاز تحقیقات اصلی خود را روی بیماری‌های ALS، ام اس و آلزایمر گذاشته است، در بیماری کشنده ALS هدف افزایش طول عمر و بهبود وضعیت کیفی و عملکرد فرد است.
اقداماتی طی پژوهش‌هایی در پژوهشگاه رویان انجام شد و تاحدی این تحقیقات موفقیت چشمگیری را برای کشورمان در بیماری ALS رقم زد؛ سلول‌های بنیادی که در این پروژه‌ها استفاده شد، خاصیت عمده‌ای دارند، این سلول‌ها می‌توانند سیستم ایمنی را ترمیم کنند و نقش واسطه‌ای بین بافت‌های آسیبب دیده و سایر سلول‌ها داشته باشند.
هم اکنون برای درمان بیماری ALS روی یک سری از سلول‌های مزانشیمال به صورت بین المللی کار شده است؛ با اینکه تحقیقات زیادی در پژوهشگاه رویان انجام شده اما هنوز علت مشخصی برای این بیماری وجود ندارد، این پژوهش نیاز به تحقیقات بسیار بیشتری در این زمینه دارد؛ لذا افرادی که دچار این بیماری هستند لازم است کمک کنند تا بتوان این تحقیقات را کامل کرد و راه‌های درمانی این بیماری تکمیل شود.
بیشتر بخوانید: افزایش تعداد مبتلایان به «ای. ال. اس»/ با علائم ALS آشنا شوید
سید مسعود نبوی متخصص مغز و اعصاب و مدیر گروه بالینی مرکز تحقیقات مغز و اعصاب رویان، عضو هیات مدیره انجمن مغز و اعصاب ایران در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در خصوص بیماری ALS (اسکلروز جانبی آمیوتروفیک) و راه‌های درمانی آن، اظهار کرد: بیماری ALS یک بیماری عصبی پیشرونده است که با گذشت زمان پیشرفت می‌کند و به‌طور تدریجی باعث مرگ بیمار می شود؛ این بیماری به تدریج باعث تخریب تدریجی سلول‌های عصبی ویژه‌ای که وظیفه کنترل حرکات و انقباض ماهیچه‌ها را به‌عهده دارند، می‌شود.
بیماری ALS بر سر اندام‌های فرد چه بلایی وارد می‌کند؟این عضو هیات مدیره انجمن مغز و اعصاب با اشاره به اینکه این بیماری درمان قطعی ندارد، بیان کرد: با پیشرفت بیماری، فرد به مرور زمان توانایی کنترل ماهیچه‌هایش را از دست می‌دهد؛ کنترلی بر عضلات و ماهیچه‌های خود ندارد و ممکن است ناگهان دچار انقباض ماهیچه شده و بی‌حرکت بماند.
نبوی با بیان اینکه تاکنون ۲ دارو برای درمان بیماری ALS تولید شده است، گفت: این دارو تا حدی از پیشرفت این بیماری جلوگیری کرده است و باعث شده طول عمر بیمار افزایش پیدا کند؛ طول عمر در این بیماران بستگی به رشد بیماری دارد، در بعضی افراد سریعتر پیش می‌رود، اما حدود طول عمر آن‌ها بین سه تا پنج سال است.
بیشتر بخوانید: شیوع بیشتر بیماری ALS در مردان
آیا بیماری ALS ارثی است؟وی با تشریح اینکه ژنتیک در ابتلا به بیماری ALS موثر است، بازگو کرد: برخی از بیماران حاوی ژن‌هایی هستند که سرعت بیماری در آن‌ها کم و در بعضی بیشتر است؛ در دوران درمان این بیماری، سلول‌های بنیادی از مغز استخوان فرد گرفته شده، از بافت مزانشیمال آن‌ها سلول بنیادی را جدا کرده و سپس به بیمار تزریق می‌کنند.
این عضو هیات مدیره انجمن مغز و اعصاب اذعان کرد: از سال ۹۱ تاکنون سه پروژه را برای درمان بیماری ALS شروع کرده‌ایم تا بتوانیم از روند پیشرفت بیماری جلوگیری کنیم؛ پروژه اول در این تحقیقات، سلول مزانشیمال مغز و استخوان بیمار را جدا کردیم و به صورت ولیدی (نیاز به تخلیص و تکثیر سلول ها بود) آن را به 15 بیمار تزریق کردیم، اما متاسفانه این سلولی که از خود بیمار گرفته می‌شد، سلول مناسبی نبود و تاثیری در روند بهبودی نداشت.
نبوی ادامه داد: در پروژه دوم این تحقیقات، سلول‌ها را از استخوان به صورت داخل نخائی تزریق کردیم؛ 13 بیمار در این پروژه مورد بررسی قرار گرفتند که تا حدی تاثیرات مثبت در روند بیماری داشت اما این روش نیز تاثیرات منفی نیز داشت.
بیشتر بخوانید: داروهاي بيماران ALS تحت پوشش بيمه نيست
نتایج موفقیت آمیز در بیماری ALSوی تشریح کرد: در پروژه سوم به دلیل اینکه در مراحل قبل، سلول‌هایی که از خود بیمار گرفته می‌شد اثرات مثبتی نداشت، لذا روش جدیدی را برای بهبودی بیمار ارائه کردیم؛ در این روش از منابع آلوژن ( افرادی که از نظر ژنتیک شبیه به هم هستند) استفاده شد؛ یعنی از بافت چربی افراد درجه یک بیمار (به صورت ولیدی) به بیمار تزریق شد، تا حدی این روش نسبت به روش های قبل موفقیت آمیزتر بود و باعث شد بیماری کندتر پیش رود.
بیماری ALS چه علائمی دارد؟این عضو هیات مدیره انجمن مغز و اعصاب در خصوص علائم بیماری ALS ، اظهار کرد: فرد دچار لاغری شدید در عضلات می‌شود، اختلال در بلع و تنفس دارد، انقباض، گرفتگی و کوفتگی ماهیچه‌ای در کنار خستگی زودهنگام ماهیچه‌ها، ضعف و تحلیل رفتن ماهیچه‌ها در ناحیه دست و پا، ماهیچه‌های تنفسی و گلو و زبان است، این بیماری در نهایت منجر به مرگ بیمار می‌شود؛ نیاز داریم در این تحقیقات سلول‌های بنیادی جدیدتری شناسایی کنیم که کارایی بالاتری داشته باشد.
نبوی با تاکید بر اینکه بیماری ALS شیوع بالایی ندارد، یاد آور شد: این بیماری جزء بیماران صعب العلاج است، آمار دقیقی از این بیماران وجود ندارد اما بر اساس تحقیقات افراد زیادی به این بیماری دچار نمی‌شوند.
انتهای پیام/
