دعا به درگاه خداوند باعث تقرب و نزدیکی به او می شود. اما مهم است که در دعا هایتان چه چیزی می خواهید . دعا اگر با نیت پاک و دل صاف باشد دارای آثار و فواید فراوانی است. در این مطلب به برخی از فواید دعا که برای شما ایجاد می شود اشاره می کنیم .
فواید دعاهمچون اولیای خاص الهی که تسلیم محض اوامر او هستند و از آن جهت دعا می‌کنند که اطاعت حق تعالی
است و لذا دعایشان اجابت بشود یا نه، راضی هستند.
فواید دعا برای انسانهر چند آنان از دعا جز تقرب، چیزی نمی‌خواهند، اما خود دعا دارای آثار و فوایدی است که هر دعاکننده‌ای
از آن بهره‌مند خواهد شد، البته در صورتی که آداب و شرایط آن را رعایت کند.
در این مقاله با توجه به روایات به برخی از مهمترین فواید دعا اشاره می‌کنیم:
١- کسب معرفت از فواید دعا :
از شرایط دعا، به دست آوردن معرفت لازم برای شناخت خود و خداست.
اینکه انسان بداند فقیر محض است و در همه چیز محتاج خداست و خداوند بی نیاز از دیگران و برآورنده
نیاز دیگران است و بداند که هیچ چیزی بدون اراده خداوند واقع نمی‌شود و هرچه را او اراده کند بی‌درنگ
محقق می‌شود.
«انما امره اذا اراد شیئا ان یقول له کن فیکون» (یس/۸۲) با این معرفت انسان با تمام وجود و با
اخلاص دعا خواهد کرد و همین باعث اجابت آن می‌شود.
امام صادق (ع) در بیان آیه «فلیستجیبوا لی و لیؤمنوا بی» می‌فرمایند: «یعنی مردم بدانند که خداوند قادر است هر
آنچه را بخواهند به آنان عطا کند.» (بحارالانوار، ج ۹۳، ص ۳۲۳) و وقتی از آن حضرت درباره علت عدم
استجابت دعا پرسیدند، فرمود: «چون شما کسی را می‌خوانید که او را نمی‌شناسید.» (بحار الانوار، ج ۹۳، ص ۳۶۸)
٢-تشویق به فعالیت:
امام صادق (ع) می‌فرمایند: «دعای چهار نفر اجابت نمی‌شود: یکی از آنها کسی است که در خانه بنشیند
و از خدا روزی طلب کند (کافی، ج ۲، ص ۵۱۱) و حضرت علی (ع) می‌فرمایند: «دعا کننده بدون عمل
مانند تیرانداز بدون کمان است که هیچ گاه دعای او به اجابت نمی‌رسد.» (نهج البلاغه، ص ۵۳۴) کسی که واقعا
می‌خواهد دعا کند باید حداکثر شرایط اجابت آن را رعایت کند.
یکی از آن شرایط کار همراه دعاست.
٣- جلب روزی از فواید دعا :
خداوند روزی دهنده تمام مخلوقات است اما با دعا می‌توان نعمت‌های بیشتر و بهتری به سوی خود
جلب کرد.
پیامبر (ص) می‌فرمایند: «رزق و روزی به عدد قطرات باران از آسمان بر زمین نازل می‌شود تا هر کس به
اندازه خود دریافت کند، لکن خداوند زیاده دهنده است پس از فضل خداوند نعمت‌های بیشتری درخواست کنید.» (علامه مجلسی، بحارالانوار،
ج ۹، ص ۲۹۹)
۴- دفع بلا:
امام سجاد (ع) می‌فرمایند: «دعا و بلا با هم هستند تا روز قیامت
و دعا بلا را دفع می‌کند حتی در حالی که نزول بلا قطعی شده باشد.» و حضرت علی (ع) می‌فرمایند:
«امواج بلا را با دعا دفع کنید.» (نهج البلاغه، ص ۴۹۵، کلمات قصار ۱۴۶)
فواید دعا به درگاه خداانسان در همه امور محتاج خداوند
است و برای برآورده شدن حاجت نباید متکی به وسایل و وسایط عادی و ظاهری باشد.
هر چه هست از خداست، هر چند خداوند نعمت‌های خود را با واسطه به بندگان می‌رساند.
در حدیث قدسی آمده است: خداوند به موسی(ع) فرمود: هر چه را که احتیاج داری از من بخواه حتی علف
گوسفند و نمک طعامت را.
(وسایل الشیعه، ج ۷، ص ۳۲) اما بهتر است وقتی بنده محتاج در مقابل خداوندی بی نیاز می‌ایستد و از
او درخواست می‌کند، نعمت‌های بزرگ و ارزشمند بخواهد چرا که برای خداوند، اعطای نعمت هیچ زحمتی ندارد و کوچک و
بزرگ آن نزد خداوند مساوی است.
در اینجا با توجه به روش معصومین (ع) به چند نمونه اشاره می‌کنیم:
سلامتی و ظهور امام زمان (عج)
وقتی امام زمان (عج) ظهور کند، هرگونه
ظلمی‌برچیده می‌شود، و عدل سراسر زمین را فرا می‌گیرد، عقل‌ها کامل می‌شود و هیچ کس به دنبال گناه نمی‌رود، برکت
بر بندگان به سبب اعمال خیر و گناه نکردن نازل می‌شود و فقر ریشه کن می‌گردد و حتی مردم برای
انجام عمل خیر به دنبال فقیر می‌گردند، ولی کسی را نمی‌یابند.
چه آرزویی بزرگتر از زندگی کردن در چنین اجتماعی که سعادت دنیا و آخرت همه در آن است و چه
سعادتی بالاتر از اینکه انسان در حکومت امام زمان (عج) زندگی کند.
پدر و مادر واسطه به وجود آمدن انسان هستند و همچنین بیشترین زحمات هر شخصی برعهده والدین اوست، لذا در
اسلام احترام و نیکی به آنها بسیار مورد تأکید قرار گرفته است، چنان که در آیات مختلف قرآن، بعد از
امر به عبادت خدا و شریک قرار ندادن برای او، امر به احسان به والدین شده است و از آنجا
که انسان هر چه به والدین خود خدمت کند، از عهده سپاس از زحمات آنان بر نمی‌آید، یکی از راه‌های
جبران زحمات، دعای خیر در حق آنان است.
طلب خیر برای دیگران
پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: وقتی دعا می‌کنید برای عموم مردم دعا کنید که باعث اجابت دعاست (بحارالانوار، ج ۹۰، ص ۳۱۳).
خداوند نه از برآوردن حاجات ناتوان است و نه در اعطای آن بخل می‌ورزد پس اگر کسی برای دیگران خیر
بخواهد، خداوند به خاطر خیرخواهی او برای دیگران، حاجت او را برآورده می‌کند.
عافیت و عاقبت به خیری
از بزرگترین نعمت‌های الهی سلامتی و عافیت است: سلامتی دین و بدن، دنیا و آخرت.
هر چند خداوند بدون درخواست به بندگان خود سلامتی می‌دهد اما باید با دعا کردن هم عافیت دین و آخرت
خود را بخواهد و هم باعث بقای آن تا آخر عمر باشند، تا مبادا در طول زندگی این عافیت از
بین برود و عاقبت انسان با بی دینی و ذلت دنیا و آخرت همراه باشد.
معصیت علاوه بر عذاب اخروی، آثار سوئی نیز در همین دنیا دارد که باعث می شود انسان هر چه بیشتر
از معنویات دور باشد و توفیق اطاعت از او سلب شود.
برای همین درخواست از بین رفتن آثار گناهان گذشته بر توفیق عبادت بیشتر در آینده، از دعاهای پراهمیت است.
۶ـ طلب رزق حلال
قرآن کریم در موارد متعددی امر به خوردن روزی حلال کرده است.
در آیه ۱۶۸ سوره بقره نیز به این امر تاکید شده است.
تأکید قرآن به این دلیل است که غذای جسم در نفس و روح انسان تأثیر مستقیم دارد، لذا ائمه معصومین
علیهم السلام در موارد بسیاری از خداوند درخواست رزق حلال و طیب می کردند، چنان که امام باقر علیه السّلام
در دعای سمات می فرمایند: «خدایا، روزی حلالت را بر من زیاد کن».[۱۶] و امام صادق علیه السّلام می فرمایند:
«خدایا، بر من و خانواده ام از برکت آسمانها و زمین روزی پاک و حلال فراوان نازل کن تا به
واسطه آن از بندگانت بی نیاز شوم.» (من لایحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج ۱، ص ۵۰۱)
مردى به حضرت عرض کرد: خداوند مىفرماید: «ادعونى استجب لکم» پس چرا ما دعا مىکنیم، ولى اجابت نمىشود، حضرت فرمود: چون دلهاى شما در هشت مورد خیانت و بى وفایى کرد:
۱ – خدا را شناختید، ولى حقش را آن گونه که بر شما واجب بود، ادا نکردید. از این رو آن معرفت به کار شما نیامد.
۲ – به پیامبر خدا ایمان آوردید، ولى در عمل با سنت و روش او مخالفت کردید، پس ثمره ایمان شما چه شد؟
۳ – کتاب خدا (قرآن) را خواندید، ولى در عمل با آن مخالفت کردید.
۴ – گفتید ما از آتش دوزخ مىترسیم، ولى در همه حالات به واسطه گناهان خود به سوى جهنم مىروید.
۵ – گفتید ما به بهشت تمایل و رغبت داریم، ولى کارهایى انجام مىدهید که شما را از بهشت دور مىسازد.
۶ – نعمتهاى خدا را استفاده مىکنید، ولى شکر و سپاس گزارى نمىکند.
۷ – خداوند فرمود: شیطان دشمن شما است، شما نیز او را دشمن گیرید.(۱۴) شما به زبان او را لعن مىکنید، ولى در عمل با او دوستى مىنمایید و از او اطاعت مىکنید.
۸ – عیبهاى مردم را برابر دیدگانتان قرار دادید و عیبهاى خود را پشت سرانداختید، در نتیجه کسى را ملامت مىکنید که خود به ملامت سزاوارتر از او هستید.
با این وضع چه دعایى از شما مستجاب گردد، در صورتى که شما راهها و درهاى دعا را به روى خود بستهاید؟!
«پس تقوا پیشه کنید؛ کارهایتان را اصلاح کنید؛ امر به معروف و نهى از منکر کنید تا خدا دعایتان را مستجاب کند.
تبیان و باشگاه خبرنگاران
