سلامت نیوز: سال‌هاست كه معتادان كشور در يك چرخه تكراري گرفتار شده‌اند؛ دستگيري، سم‌زدايي و رهايي! تجربه هم نشان داده كه اكثر اين افراد دوباره به دام اعتياد مي‌افتند.
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه جوان نوشت: تجربه هم نشان داده كه اكثر اين افراد دوباره به دام اعتياد مي‌افتند تا جايي كه اكنون صداي رئيس پليس تهران هم در همين رابطه درآمده است. پليس و متوليان امر بارها طرح مبارزه و جمع‌آوري معتادان متجاهر را از سطح شهر اجرايي كرده‌اند و بنا به گفته خودشان، معتادان پس از جمع‌آوري تحت درمان قرار مي‌گيرند. با وجود اين همه طرح جمع‌آوري و اين همه درمان، باز هم چهره معتادان در سطح شهر خودنمايي مي‌كند.
رئيس پليس پايتخت در جلسه بررسي راهكارهاي افزايش مشاركت‌هاي مردمي در پيشگيري از اعتياد كه با حضور استادان دانشگاه و كارشناسان سازمان‌هاي مرتبط برگزار شد، گفت: چرخه بازپروري معتادان بايد اصلاح شود؛ چراكه متأسفانه در اين زمينه دچار دور باطل شده‌ايم و بيش از ۹۷ درصد معتادان در چرخه موجود پس از ترك، مجدد به مصرف مواد‌مخدر روي مي‌آورند. بايد از ظرفيت همه نهادها و سازمان‌هاي دولتي و غيردولتي در زمينه مبارزه با اين پديده شوم استفاده شود.
سردار حسين رحيمي با بيان اينكه در بحث پيشگيري و برخورد با اعتياد بايد طرحي نو و كارشناسي شده ارائه شود، گفت: فرد معتاد پس از ترك نبايد به حال خود رها شود و حتي پس از ترك هم بايد تحت‌نظر و مراقبت قرار داشته باشد. در اين مسير تاكنون اقدامات بسياري انجام شده، ولي نتيجه مطلوبي در پي نداشته است. مسئله اعتياد با ضرب و زور قابل حل و فصل و درمان نيست، بلكه حل اين موضوع نيازمند كار رواني- اجتماعي است.
بازگشت 80 درصدي‌ها
رئيس سازمان بهزيستي كشور هم با بيان اينكه عملكرد كمپ‌هاي ترك اعتياد در كشور با ميانگين استاندارد جهاني فاصله دارد، از بازگشت 80 درصد معتادان پس از ترك به مصرف خبر داده بود.
رئيس كميسيون اجتماعي مجلس نيز با بيان اينكه علت اصلي بازگشت افراد معتاد پس از ترك كمپ‌هاي ترك اعتياد به مصرف مواد‌مخدر بي‌توجهي به ايجاد شغل براي اين افراد است، گفت: اگر بتوان 30 درصد از افراد بستري در كمپ‌هاي ترك اعتياد را به جامعه بازگرداند، مي‌توان اذعان كرد كه در ترك اعتياد موفقيت حاصل شده است.
سلمان خدادادي با بيان اينكه بودجه ترك اعتياد نيز يكي از عوامل مؤثر در كسب موفقيت ترك اعتياد است، افزود: متأسفانه اعتبارات در نظر گرفته شده براي ترك اعتياد قابل قبول نيست، ضمن اينكه شهرداري، بهزيستي، كميته امداد و برخي دستگاه‌هاي ديگر در اين زمينه ورود كردند، اما دولت هر چند كه در اين زمينه حساسيت دارد، اما بودجه‌اي را براي بازپروري و ترك اعتياد در نظر نگرفته است.
پرچم تبريز بالاست
بسياري از كارشناسان معتقدند كه 45 روز براي حضور دركمپ‌هاي ترك اعتياد قابل قبول نيست و بايد اين روزها افزايش پيدا كند.
به عنوان مثال در شهر تبريز براي جمع‌آوري معتادان متجاهر از بازپروري به ميزان شش ماه استفاده مي‌كنند، ضمن اينكه در كنار اين موضوع به ايجاد شغل براي معتادان نيز توجه دارند؛ بنابراين با ايجاد شغل و اعطاي تسهيلات به اين افراد در حال حاضر تبريز در جمع‌آوري معتادان متجاهر جزو موفق‌ترين شهرهاي كشور است.
يكي از نگراني‌هايي كه در حوزه اعتياد مطرح مي‌شود، دريافت نكردن خدمات مراقبت پس از درمان است؛ موضوعي كه درصد زيادي از معتادان را به سمت مواد‌مخدر بازمي‌گرداند. در حال حاضر چرخه درمان اعتياد در كشور ناقص است و يكي از راه‌حل‌هاي آن، يعني آيين‌نامه مراقبت پس از خروج معتادان هم اجرا نمي‌شود.
آيين‌نامه‌اي براي اجرا نشدن
دوازدهم آبان ماه ۹۲، بسته مداخلات مراقبت‌هاي پس از ترخيص كه بيشتر مربوط به مداخلات اجتماعي است، توسط رئيس قوه‌قضائيه ابلاغ شد، ولي تا امروز عملياتي نشده است.
قوه‌قضائيه در اين آيين‌نامه كه ستاد مبارزه با مواد‌مخدر آن را تهيه كرده، تكاليفي را بر عهده معتادان گذاشته است. يكي از وظايف مراجعه به مراكز ترك براي شركت در برنامه‌هاي درمان، بازتواني و كاهش آسيب مثل درمان‌هاي دارويي و جلسات مشاوره‌اي و آموزشي است.
همچنين گذراندن دوره يا دوره‌هاي خاص آموزشي و يادگيري مهارت‌هاي زندگي يا شركت در دوره‌هاي مذهبي، تربيتي، اخلاقي، ورزشي و...، حرفه‌آموزي، انجام خدمات عمومي يا اجتماعي نيز از جمله مواردي است كه معتادان مشمول اين آيين‌نامه بايد بعد از مدت درمان خود انجام دهند. البته دستگاه‌هاي متولي هم تاكنون برنامه‌اي براي اجراي اين آيين‌نامه تدوين نكرده‌اند.
يادآور اردوگاه‌هاي اجباري
مراكزي كه به گفته بسياري از افرادي كه درگير سوءمصرف مواد هستند، تداعي‌گر اردوگاه‌هاي ترك اعتياد اجباري هستند، در بند الحاقي به ماده «26» لايحه برنامه ششم توسعه هم جايگاه ويژه‌اي دارند. بر‌اساس اين ماده، دولت مكلف شده است با همكاري شهرداري نسبت به تكميل «مراكز و اردوگاه‌هاي بازپروري اجباري» معتادان متجاهر و بي‌خانمان با مديريت سازمان بهزيستي اقدام كند.
كارشناسان و درمانگران اعتياد معتقد هستند معتادي كه به‌اجبار به اين مراكز برده مي‌شود، دوباره به چرخه اعتياد بازمي‌گردد؛ بنابراين مجلس بايد به اين مسائل بپردازد و بررسي كند كه تا چه حد اين شيوه مؤثر است. آنها بر اين باورند كه اردوگاه‌ها و شيوه‌هاي اجباري نمي‌توانند باعث كاهش يا افزايش آسيب‌هاي اجتماعي شوند و بهتر است اين موضوع در پيوند با مسائل گسترش مشكلات اقتصادي و خلأ‌هاي ناشي از ناكارآمدي سياست‌گذاري‌هاي اقتصادي مورد بازنگري قرار گيرد.
وقتي كسي سابقه مصرف طولاني مواد داشته باشد، بعد از ترك آن از طرف جامعه به راحتي پذيرفته نمي‌شود. اين فرد اعتبار، روابط اجتماعي، شغل خود و خانواده را در جامعه از دست داده است؛ به همين دليل در اين مرحله بايد دستگاه‌هاي حمايتي وارد شوند.
اگر بازتواني اجتماعي براي كساني كه اعتياد خود را ترك كرده‌اند، انجام نشود، احتمال بازگشت آنها به سمت مواد‌مخدر بسيار زياد است؛ اينجاست كه چرخه درمان ناقص مي‌ماند. درمان اعتياد فقط به معني متادون درماني و مداخلات روانشناختي نيست؛ درمان اعتياد مقوله‌اي پيچيده است و به مداخله در خانواده، اجتماع و محيط كار نياز دارد.
