یک طرح موفق: جاسوسی از نهنگ‌ها با یک بویه برای نجات جان آنها

گروهی از پژوهشگران در امریکا با کمک یک شناور ویژه توانسته‌اند شمار زیادی از نهنگ‌ها را از مرگ نجات دهند.

اواخر سال گذشته نهنگ گوژپشت مرده‌ای در ساحل راک‌اوی Rockaway نیویورک پیدا شد. این وال نر جوان حدود ۱۰ متر طول داشت. براساس گفته کیمبرلی دورهام، اثرات کبودی روی بدن این وال نشان‌دهنده‌ی برخورد آن با جسمی بسیار بزرگ بود. این وال یکی‌ از ۶۸ والی است که از سال ۲۰۱۶ بین کارولینای شمالی و مین مرده‌اند. طبق گفته‌ی اداره ملی اقیانوسی و جوی، تلفات این حادثه غیرمعمول بوده است. به‌گفته‌ی آنها، نهنگ‌های گوژپشت تنها گونه‌ی قربانی این حادثه نیستند. طبق اعلام آگوست سال گذشته‌ی اداره‌ی ملی اقیانوسی و جوی،  تلفات غیرعادی دیگری نیز برای وال‌ها اتفاق افتاده بود: ۱۸ مورد از این حیوانات درمعرض خطر، مرده بودند. طبق اعلام آژانس در ژانویه، ۲۱ نهنگ‌ مینکی نیز مردند. درواقع اگر بخواهیم بهتر بگوییم، مردن سه گونه از این موجودات دریایی نه‌تنها غیرمعمول بلکه بی‌سابقه بوده است.

هزاران وال در چند قرن پیش به‌نزدیکی نیویورک مهاجرت کرده‌اند. اواخر قرن نوزدهم وال‌های آتلانتیک تقریبا نابود شدند و دراواخر دهه‌ی ۱۹۶۰ با حمل‌ونقل ۷۰۰ هزار وال توسط صنعت جهانی صید نهنگ، این قضیه بیشتر نمود پیدا کرد. البته بعد از آن قوانینی برای حفاظت‌ از وال‌ها به‌وجود آمد که باعث بهبودی وضعیت آنها شد و تقریبا ۱۰ درصد جمعیت کلی آنها را کاملا نجات داد. وال‌ها درحال حاضر دوباره برای پیدا کردن غذا، جفت‌گیری، زاییدن و ... درحال نزدیک شدن به ساحل هستند و اخباری درمورد این‌گونه مسائل در هودسون و ایست‌ریور شنیده می‌شود.

اما اقیانوس‌ها دیگر مثل سابق نیستند. این روز‌ها، اقیانوس‌ها گرم‌تر، شلوغ‌تر و خشن‌تر از همیشه هستند. صنعت کشتی‌رانی در بندرگاه‌های نیویورک و نیوجرسی گسترش یافته است و این روند و پیشرفت درسطح جهانی هم وجود دارد. بندرها عمق بیشتری پیدا کرده‌اند و پل بایون برای جا دادن کشتی‌های بیشتر توسعه پیدا کرده است. مرگ پستانداران دریایی علل زیادی دارد ازجمله: عفونت، گیرکردن در تور ماهی‌گیری، نویزهایی که آنها را به‌اشتباه می‌اندازد، شکار، و بدتر از همه برخورد با کشتی‌ها. از بین ۶۴ وال تحت نظارت اداره ملی اقیانوسی و جوی، یک‌سوم آنها آسیب‌دیدگی‌هایی مربوط‌ به ترومای غیرنافذ (آسیب‌دیدگی فیزیکی) داشته‌اند. مارک بامگارتنر، اکولوژیستی از موسسه اقیانوس‌شناسی وودز هول در ماساچوست گفت:

این امر واقعا ناراحت‌کننده است، ولی معتقدم که حتما راه‌ حلی برای این مسئله وجود دارد. این داستان خیلی قدیمی است. ما منتظریم تا فناوری این مشکل را حل کند که البته گاهی‌ اوقات هم همین کار را می‌کند.

مارک به‌همراه همکارانش در ۴۰ کیلومتری منهتن، جایی که پراز وال‌ها و کشتی‌هاست، درحال بررسی یک راه‌حل برای این موضوع هستند.

یک روز از روزهای تابستان سال گذشته‌ی میلادی، دانشمندانی از جامعه‌ی حفاظتی حیات‌وحش پروژه‌ی کشتی ۱۰ متری مورنینگ استار را پیاده کردند. هدف این پروژه ارزیابی ژنتیکی و صدای نهنگ‌های گوژپشت بود. پس‌ از گذشت ۲ و نیم ساعت، مورنینگ استار در کنار یک بویه (شناور) زرد توقف کرد. این بویه وسیله‌ی ارتباطی بین جامعه‌ی حفاظت حیات وحش و موسسه‌ی اقیانوس‌نگاری وودز هول و حاوی هیدروفن پیشرفته‌ای بود که به صدای وال‌های نیویورک بایت (محدوده‌ای ۴۰ هزار کیلومتر مربعی از کیپ‌می تا منتاک) واکنش نشان می‌داد. زیستگاه بیشتر وال‌ها به‌دلیل فراوانی غذا در این محل بود. مورنینگ استار از نقاط موجی مختلفی عبور کرد که یکی‌ از آنها نشان‌دهنده‌ی ماهی منهادن، غذای مورد علاقه وال‌ها بود. مردم هم از این محل تجمع وال‌ها زیاد استفاده می‌کردند. هاوارد رزنبام رهبر گروه حفاظت از حیات وحش گفت:

ما نویز، خطوط کشتی و مزرعه‌ی انرژی بادی داریم. سوال ما این است که برای کمک کردن به وال‌ها باید از چه فناوری‌ای استفاده کنیم؟

این بویه در ماه ژوئن ۲۰۱۶ به آب انداخته شد و تابه‌حال صدها نمونه از صداهای گونه‌های مختلف وال‌ها را دریافت کرده است. رزنبام می‌گوید:

من شگفت زده هستم. ما درمورد وال‌ها بیشتراز حد تصور یاد گرفته‌ایم.

وال‌های اطلس شمالی که تنها ۴۴۰ یا کمی بیشتر از این تعداد آنها زنده باقی مانده‌اند، در زمان‌های خطر از بایت عبور کرده‌اند. این گونه‌ها که از سال ۱۹۷۰ در معرض خطر قرار گرفته‌اند، از سال ۲۰۰۸ توسط مناطق مدیریت فصلی محافظت می‌شوند: کشتی‌های بزرگ باید در محدوده‌هایی مشخص از آب، بسیار آهسته حرکت کنند تا مشکلی برای مهاجرت، تغذیه و تولد وال‌ها به‌وجود نیاورند. این فصل اولین فصلی است که در آن هیچ تولدی ثبت نشده است. طبق داده‌های بویه، وال‌ها در مجاورت مناطق مدیریت فصلی نیویورک حضور دارند و درمسیرهای پرتردد کشتی‌ها حرکت می‌کنند. بامگارتنر گفت:

انسان بیش‌ از همیشه باعث تلفات وال‌های آتلانتیک شمالی شده است. وال‌ها در منطقه‌ی بین نیویورک‌ بایت و چساپیک بیشترین برخورد با کشتی‌ها را داشته‌اند.

بامگارتنر، رزنبام و همکارانشان درصددند تا با استفاده‌ از این بویه‌ها، انسان‌ها و وال‌ها را از یکدیگر جدا کنند و مسیری جداگانه برای هرکدام مشخص کنند. اکثر بویه‌ها و وسایلی که بدین منظور داخل آب قرار می‌گیرند، پس‌ از گذشت چند ماه، خبر از رفتن وال‌ها می‌دهند. بویه‌‌ی موجود در بایت، داده‌های زمان واقعی را انتقال می‌دهد. نرم‌افزار این بویه توسط بامگارتنر طراحی شده است. این نرم‌افزار می‌تواند ۱۴ تن صدا توسط ۴ گونه‌ی مختلف را شناسایی کند. این بویه هر ۲ ساعت یکبار، ترک‌هایی را از طریق ماهواره به آزمایشگاه بامگارتنر در وودزهول می‌فرستد. این داده‌ها سپس به دست صوت‌شناسی به‌نام جولیان گارنی می‌رسد. جولیان داده‌های نرم‌افزار را بررسی می‌کند. سپس یک ایمیل حاوی اطلاعات به ده‌ها پژوهشگر، قانون‌گذار، ناجی و سایرین درمورد وضعیت آگاهی و هشدار می‌دهد. یافته‌ها در سایت Robots4Whales منتشر می‌شود. درنهایت هم دانشمندان این هشدارها را به قایق‌رانان، سازندگان و هرکسی که نویز ایجاد کرده یا در بایت به‌صورت سریع حرکت می‌کند، می‌فرستند.

این هشدارها در اختیار اپراتورهای کنترل شهر نیویورک که مسئولیت بررسی سه خط اصلی کشتی‌رانی را برعهده دارند، قرار می‌گیرد. بامگارتنر گفت:

طبق پژوهش‌های دهه‌ی گذشته، احتمال برخورد وال‌ها با کشتی‌ها با کاهش سرعت کشتی‌ها، کاهش می‌یابد و در نتیجه تلفات هم کم می‌شود.

این شیوه در نیروی دریایی استل‌وگان هم جواب داد. در آنجا تانکرهای حامل گاز طبیعی در نزدیک شدن به بندر بوستون، با شنیدن صدای وال‌ها سرعت خود را کاهش می‌دادند. کارلین لایدن واکر، مدیر اجرایی سازمان کشتی‌رانی انجمن حفاظت محیط زیست دریایی آمریکای شمالی گفت:

ما در حال تلاش برای ایجاد تعادل بین تجارت و حفاظت هستیم.

گروهی به رهبری بامگارتنر، سیستمی مشابه را در گارد ساحلی جزیره‌ی نومن در جنوب غربی مارتا واین‌یارد تست کرد. در اینجا کشتی‌ها شروع‌ به ایجاد صداهای بلند با آتش‌بازی و شلیک کردند. این داده‌ها منجر به سیاستی داوطلبانه شد: هیچ‌گونه تمرینی نباید پس‌ از هشدار وال‌ها در ظرف سه روز انجام شود. ستوان کریستوفر ورلیندن از آکادمی گارد ساحلی گفت:

هیچ‌کس نمی‌خواهد به وال‌ها آسیب بزند یا با آنها برخورد کند. این شیوه، موثرترین شیوه‌ای بود که تا به‌ حال دیده بودم.

ورلیندن و شاگردان او درحال کار برای حل چالش‌های ادغام داده‌ها، دقت مکان و ارتباطات دریایی برای ردیابی وال‌ها بودند.

ماه فوریه‌ (بهمن) سال جاری میلادی، کشتی پژوهشی کانتیکت ساعت ۶ بعد از ظهر از گروتون به‌سمت بویه بایت حرکت کرد. این تجهیزات در اوایل دسامبر از کار افتاده بودند (۹ ماه بعد از اینکه بامگارتنر پیش‌بینی تمام شدن باتری‌ها را کرده بود). کشتی در روز ۱۳ فوریه به آنجا رسید، اما باد شدید و امواج دریا کار را به بعد از ظهر موکول کرد. حتی بعداز آرام شدن اوضاع بازهم بالا کشیدن بویه کار بسیار سختی بود: موجودات دریایی تا حدود ۳۰ متر از بخش زیرین شناور دریایی چسبیده بودند و یک قاب فلزی سنگین هم وجود داشت. جف پیترو، مهندسی از موسسه اقیانوس‌نگاری وودز هول گفت:

ضخامت این موجودات چیزی بین ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر بود. شستن بافشار هم فایده‌ای نداشت. ما باید این موجودات را به‌طور فیزیکی جدا می‌کردیم.

در ادامه مشخص شد که باتری‌های بویه هنوز هم سالم هستند. در واقع عمل توقف انتقال اطلاعات به‌دلیل پر شدن درایو فلش بود. بویه دوباره در عصر آن روز به‌کار افتاد و بامگارتنر، رزنبام و تیم آنها آن را برای کار به‌مدت یک سال دیگر راه‌اندازی کردند. بویه علاوه‌بر تشخیص و انتقال داده‌های مربوط‌ به نهنگ‌های گوژپشت، کار بررسی داده‌های سه گونه‌ی دیگر را نیز ادامه خواهد داد: صداهای با فرکانس پایین وال‌های آبی، صداهای کلیک‌مانند نهنگ‌های عنبر و وزوزهای نهنگ‌های مینک. شاید درحال حاضر هم نهنگ‌ها در بایت درجایی دور از چشم درحال آواز خواندن باشند!