آیا مفهوم توریست و جهانگرد یکی است؟ جواب قطعا مثبت است.
مقالههای مرتبط:آه! نه! من توریست نیستم! من یک جهانگرد هستم. ممکن است این جمله را در پاسخ به سوال: آیا شما توریست هستید؟ بشنوید. این گفت و گو میتواند هر جایی اتفاق بیفتد؛ کافهای در ملبورن، خیابانهای بانکوک، کنار رودخانهی ونیز، زیر برج ایفل، بیابانهای امارات، صندلی متروی سنت پترزبورگ، روی دیوار چین و حتی کشور خودمان ایران. اما مگر چه فرقی بین این دو کلمه وجود دارد؟
با نگاهی به اسامی مسافران بزرگ و ماندگار تاریخ سفر و گردشگری مثل کریستف کلمب یا هوسان تسانگ، میفهمیم تاریخ پر از مسافران مشهور به جهانگرد است.
توریست یا جهانگرد؛ مسئله این است!کلمهی توریست از توریسم میآید که به معنی سفر برای لذت و تفریح است. افرادی که برای لذت، کسب و کار یا هر کار دیگری به مکانهای دور میروند و برای دورهی نهایتا یک ساله آنجا میمانند، توریست نامیده میشوند.
همچنین توریست کسی است که بدون قصد اقامت دائمی به مکانهای دور میرود. او ممکن است برای مسافرت یا کسب و کار به سفر برود. توریست به بازدید اقوام و دوستان خود می رود، یا در برنامههای فرهنگی یا فستیوال هایی که در کشورهای دیگر برگزار میشود، شرکت میکند. ممکن است که توریست صرفا علاقهمند به گشت و گذار باشد، یا برای شرکت در یک رویداد یا بازدید به خارج از کشور رفته باشد.
امروزه توریسم تبدیل به یک فعالیت تجاری بین کشورها شده است. صنعت گردشگری درآمد بسیاری با خود به همراه میآورد. «سازمان جهانی جهانگردی» به عنوان معتبرترین سازمان جهانی در زمینهی صنعت گردشگری در سال ۲۰۱۲ در گزارشی به معرفی پردرآمدترین کشورهای جهان از محل صنعت گردشگری پرداخت که در آن آمریکا، اسپانیا، فرانسه و چین رتبههای اول تا چهارم بودهاند. (گفته می شود که آمریکا بیشتر درآمد خود را از بخش گردشگری درمیآورد، این کشور سالانه ۱۳۹٫۶ میلیارد دلار از صنعت گردشگری درآمد دارد).
اما با همه این تفاسیر، امروزه کلمهی توریست بار منفی خاصی را به همراه دارد. انگار میگوید فرد مورد نظر به تنهایی توانایی کسب تجربهی جدید و ماجراجویی را ندارد. کسی که به صورت کاملا وابسته، همراه چندین نفر دیگر، آن هم به مدت بسیار محدود و فشرده، باید از اماکن توریستی دیدن کند و از تفریحات از قبل مشخص شده لذت ببرد.
مسافر یا جهانگرد، کلمهی مورد استفاده برای فرد در سفر است. در طول این مقاله مقصود ما از جهانگرد یا مسافر همان traveller است. جهانگرد برای مقصد خود و مکانهای جذاب پیش روی خود مانند توریست برنامهریزی نمیکند. ماجراجویان حقیقی بلیطی برای ورود و خروج خود تهیه نمیکنند. مسافران از جاذبههای توریستی و نشانههای تاریخی بازدید میکنند، اما آنها فقط از این مکانها عبور میکنند، در حالی که توریستها برای جزئیات سفر خود برنامهریزی میکنند و اغلب همراه یک راهنما به قصد صرفهجویی در زمان و دیدن همه چیزهای مهم محل، به سفر میروند.
جهانگردان ترجیح میدهند گول ظاهر مکانهای تفریحی و توریستی را نخورند. آنها ترجیح میدهند به تمام مسیرهای ممکن سفر کنند و از نزدیک با افراد مختلف و بومی (نه کارکنان فروشگاه هایی که عموما برای جلب نظر مشتری بهترین برخورد را به نمایش میگذارند) هم صحبت میشوند. در خانههای آنها (نه هتلها) میخوابند.
آیا واقعا عادلانه است بگوییم سفر و ماجراجویی کسی که تعطیلات را با راهپیمایی وسط جنگلهای آمازون، برای چند هفته از غذاهایی که بومیان از آن ارتزاق میکنند، مصرف میکند، با کسی که چیزی برایش لذت بخشتر از نشستن در اتوبوسی در بارسلونا همراه با گروهی از توریستها و گوش دادن به صحبتهای راهنمای تور است، برابر است؟ آیا این موضوع سلیقهای است؟
به هر حال روش سفر کردن هر کس به خودش مربوط است و مثل موزیک، غذا و رنگ کاملا سلیقهای است. بعضیها سعی دارند با دوربین همه لحظات را ثبت کنند، در حالی که عدهای دیگر به حافظه خود اعتماد دارند و همه لحظات را در ذهن خود حفظ میکنند. بعضیها به دنبال بهترین رستوران و بهترین غذاها هستند و عدهای دیگر به دنبال کلبهای که یک غذای جدید را امتحان کنند.
«Marcel Theroux» گوینده و دنبالکننده همیشگی وبسایت «Telegraph Travel» میگوید:
من با افتخار یک توریست هستم. فروتنی و تواضع خاصی در کلمه توریست نهفته است. اما جهانگردان (travellers) همواره در حال لاف زدن و بزرگنمایی سفرها و رویایی بودن ماجراجوییهای خود هستند.
او اضافه میکند:
«تاو ته چینگ» میگوید: «خردمندان، بدون سفر میدانند!» چون که خردمندان توریست هستند، نه مسافر!
مسافران جهانگرد عموما نگران این هستند که قرار است در مرحله بعدی چه اتفاقی رخ دهد، توریستها با برنامهریزی قبلی و مشخص خود از مناظر و دیدنیها لذت میبرند. توریست بودن افتخار بزرگی است که فقط نصیب انسانهای با اعتماد به نفس بالا میشود. یعنی باید آنقدر جسور باشید تا بیخیال تمام فشارهای جامعه دربارهی توریستها و بیتوجه به نظرات فالورهای اینستاگرامتان که شما را با واژههای توریست یا مسافر قضاوت میکنند، شوید و فقط و فقط به راحتترین حالت خود و آنچه که میپسندید، فکر کنید.
«Anthony Peregrine» در مصاحبه با یکی از مجلات راهنمای سفر، تمام قد در دفاع از توریستها ایستاد و گفت:
آیا از این که توریست هستم، خجالت میکشم؟ به هیچ وجه! تنهایی سفر کردن، تنها بار دردناکی بر روی گردن است. واقعا چرا نباید مکانی که بازدیدکنندگان عادی به آن سفر میکنند، جذاب باشد؟
او ادامه داد:
توریستها صادقتر هستند و در پایان باید بگویم که دقیقا لحظهای که هرکس از خانهی خود به قصد لذت و خوشگذرانی بیرون میرود، یک توریست محسوب میشود! و این همان نکتهای است که travellerها هنوز نفهمیدهاند.
خلاصه تفاوتهای بین توریست و جهانگرد (traveller) به روایت تصویر حالا شما یک توریست هستید یا یک جهانگرد؟