روزنامه هفت صبح: با توجه به هجوم همه طرفه فروشگاه های اینترنتی و البته هایپرمارکت ها بسیاری فکر می کنند مغازه داری دیگر مرده است ولی در حقیقت این گونه نیست. حداقل برای بسیاری از انواع مغازه ها این مسئله صادق نیست. البته برخی محصولات با پیشرفت تکنولوژی یا تغییر شرایط اقتصادی و سیاسی مشتری قبلی را نخواهند داشت. مثلا آژانس ها را در نظر بگیرید. با پیشرفت تکنولوژی و ظهور سایت ها و برنامه هایی مثل اسنپ، تپسی، کارپینو و... آژانس ها سهم بازار زیادی را از دست دادند.
یا با رکود مسکن و ورود نرم افزارهایی مثل دیوار، معاملات مسکن به طرز چشمگیری کاهش یافت و متعاقبا درآمد مشاوران املاک کمتر از قبل شد. بنابراین این که چه مغازه ای بزنید که بتوانید در شرایط مختلف روند سوددهی خود را حفظ کنید بسیار مهم است. در این مطلب به سراغ اصول کلی مغازه داری و فرصت یابی برای سود کردن از این شغل رفته ایم و در کنارش چند نوع مغازه که کم کم در حال پرطرفدار شدن هستن را هم ذکر کرده ایم تا اگر هوس مغازه داری به سرتان زد راه و چاه را خوب بشناسید.
به طور کلی شما در مغازه یا باید خدمات ارائه دهید (مثل آرایشگاه، صافکاری و...) یا کالا بفروشید (مثل سوپرمارکت، خرازی، بوتیک و...) یا ترکیبی از ارائه خدمات و فروش کالا را داشته باشید (مثل گلفروشی، خدمات کامپیوتری و... که هم کالا می فروشند و هم خدمت ارائه می دهند). هر چقدر نوع بیزینس شما خدماتی تر باشد، نیاز به مهارت بیشتری خواهید داشت و هر چقدر مهارت شما بیشتر باشد درآمد شما نیز بیشتر خواهدبود. برای مثال اگر آرایشگر خوبی باشید با تبلیغات دهان به دهان به سرعت شناخته خواهید شد و برند شما به خوبی شکل خواهدگرفت؛
برعکس هرچقدر بیزینس شما کمتر خدماتی باشد و صرفا مربوط به فروش کالا باشد نیاز به مهارت شما کمتر خواهدبود. برای مثال اگر شما سوپرمارکت داشته باشید صرفا وظیفه فروش دارید و به جز مهارت فروشندگی، مهارت خاص دیگری نیاز نخواهید داشت. پس اگر می خواهید مغازه بزنید ولی در خدمات خاصی مهارت ندارید بهتر است به سراغ مغازه فروش کالا بروید. در هر صورت بهتر است پیش از تصمیم گیری راجع به زمینه فعالیت مغازه، دسته بندی های زیر را در نظر بگیرید.
محصولات ضروری
اگر می خواهید محصولی بفروشید که همیشه و در هر شرایطی فروش داشته باشید باید به سراغ کالاهای ضروری بروید. به عنوان نمونه یک میوه فروشی را در نظر بگیرید. در هر شرایط اقتصادی و سیاسی مردم به سیب زمینی، پیاز، پرتقال و... نیاز دارند. فرقی ندارد تکنولوژی چقدر پیشرفت کرده باشد. همچنان مردم به سیب زمینی و پیاز نیاز دارند. کالاهای اساسی و ضروری همیشه تقاضا دارند، بنابراین در کشور ایران که نااطمینانی در فضای کسب و کار وجود دارد، این کالاها می توانند ریسک کمتری داشته باشند. محصولاتی که مرتبط با خورد و خوراک و خدمات درمانی باشند عمدتا در این دسته قرار می گیرند.
محصولات لاکچری
بله با کاهش قدرت اقتصادی مردم فروش کالاهای لاکچری کمتر خواهدشد اما پدیده فاصله طبقاتی همیشه در هر جامعه ای وجود دارد. در هر شرایطی افرادی هستند که از نظر مالی نسبت به مردم عادی برتری ویژه ای دارند و این برتری را تنها با در اختیار داشتن محصولات لاکچری می توانند به نمایش بگذارند. یکی دیگر از مواردی که در مورد کالاهای لاکچری وجود دارد، حاشیه سود بسیار بالای آنهاست. هر چند برای موفقیت در این بازار باید برند فروشگاه خود را تقویت کنید و برای این کار نیازمند هزینه بالا برای تبلیغات یا اجاره هستید.
کالاهای تندمصرف
کالاهای تندمصرف کالاهایی هستند که با سرعت بیشتری فروخته می شوند. مثلا رب گوجه، آبمیوه، مایع ظرفشویی، محصولات رستوران ها و فست فودها و مواردی از این قبیل کالای تندمصرف محسوب می شوند. نکته قابل توجه این است که معمولا حاشیه سود این محصولات پایین تر است اما با توجه به این که همیشه برای شان مشتری وجود دارد و تعداد زیادی از آنها فروخته می شود، می توانند در مجموع سود خوبی نصیب شما بکنند.
اگر اولین تجربه مغازه داری شماست می توانید با فروش این محصولات کار خود را آغاز کنید. به صورت کلی فروش این محصولات برای افرادی که مهارت خاصی در مغازه داری ندارند توصیه می شود با این شرط که تقاضا برای این محصولات در بازار محلی آنها وجود داشته باشد و بازار این محصولات در آن محله اشباع نشده باشد.
کدام مغازه پرسودتر است؟
حقیقت این است که مغازه با هر زمینه کاری می تواند پرسود باشد اگر تقاضا برای محصول شما وجود داشته باشد. بنابراین نمی توان گفت مثلا بستنی فروشی سود زیاد و خیاطی سود کمتری دارد. ممکن است شما بستنی فروشی بزنید که زیان ده یا خیاطی بزنید که بسیار پرسود باشد. اگر می خواهید مغازه پرسودی داشته باشید باید نکاتی را در نظر بگیرید. در ادامه مواردی که می توانند سود مغازه شما را تضمین کنند شرح داده شده اند:
جزو اولین ها باشید
همیشه سعی کنید در آغاز موج باشید و پیش از بالا گرفتن موج، آن را پیش بینی کنید. اگر شما بتوانید زمان و مکان بالا گرفتن موج را پیش بینی کنید، می توانید بر آن سوار شوید. بازارهای در حال رشد را شناسایی و سعی کنید وارد آنها شوید. وارد بازارهایی که در حال افول هستند نشوید. مثلا چندی پیش در تهران نوتلابارها به سرعت رشد کردند. این مغازه ها فعالیتی شبیه به بستنی فروشی با منوی خاص خودشان دارند که محصولات شان را با استفاده از شکلات نوتلا تهیه می کنند.
در این میان افرادی که پیش از بقیه نوتلابار تاسیس کردند، توانستند سود خوبی داشته باشند اما برخی مغازه ها در پایان موج به آن پیوستند که بسیاری از آنها به دلیل زیان ده بودن تغییر کاربری دادند. به عنوان نمونه دیگر، در حال حاضر نیز بازار حیوانات خانگی و محصولات مرتبط (مثل غذای حیوانات) در حال رشد است. افرادی که پیشروان این بازار باشند (در مناطقی که به آن نیاز وجود دارد) و بتوانند برند خود را تقویت کنند، با رشد بازار سود بیشتری خواهندداشت.
استراتژی تمایز
در صورتی که بتوانید یک نیاز خاص مردم را که پاسخی به آن داده نشده پیدا کنید و فروشگاهی متفاوت با فروشگاه های قبلی بزنید مزیت رقابتی خواهید داشت. برای مثال در حال حاضر در تهران چند مغازه وجود دارند که مجسمه شما را در ابعاد کوچک تر به شما می فروشند. شما به مغازه ایشان می روید، از زوایای مختلف از شما عکس گرفته می شود و نهایتا مجسمه ای که بسیار به شما شباهت دارد به شما تحویل داده می شود. این کار یک کار متمایز بود. بنابراین استقبال خوبی از آن صورت گرفت.
مزیت رقابتی
باید سعی کنید محصولی که می فروشید نسبت به سایر رقبای تان مزیتی داشته باشید. برای مثال اگر پرده می فروشید خدمات نصب آن را نیز انجام دهید یا اگر فست فود دارید به خانواده هایی که فرزند کوچک دارند یک فرفره یا بادکنک به صورت اشانتیون بدهید. اگر تهیه غذا داربد، سعی کنید برای مثال سرعت ارسال غذا را زیاد کنید، اگر بوتیک دارید به مشتریان خود احترام بگذارید. باید برای کسب مزیت رقابتی استراتژی تدوین کنید، این کار به شدت در فروش شما و ایجاد سهم بازار بیشتر برای شما موثر خواهدبود.
اندازه مغازه
حتما به تناسب متراژ مغازه بر مغازه و کاربری آن توجه کنید. اگر پول کمتری برای رهن مغازه دارید، به سراغ مغازه های کوچک تر بروید. برخی کسب و کارها مثلا کافه به هیچ عنوان (مگر در شرایط خاص با حضور مشتریان خاص) نمی توانند در مغازه های کوچک راه اندازی شوند و بسیاری از کافه ها با این اشتباه دچار زیان شده اند. برعکس برخی کسب و کارها نیاز به جای کوچک تری دارند و اجازه فضای بیش از حد، برای شما هزینه اضافی به بار خواهدآورد.
خلاقیت به خرج دهید
تا جایی که می توانید خلاقیت به خرج دهید. مثلا اگر قرار است مشتریان تان در صف بایستند می توانید برای آنها یک بازی طراحی کنید تا زمانی که در صف حاضرند نیز سرگرم شوند یا می توانید بسته بندی های خود را به صورت خلاقانه انجام دهید تا مشتریان تان حس بهتری نسبت به شما داشته باشند. باشگاه مشتریان تشکیل دهید و برای افرادی که از شما زیاد خرید می کنند، امتیاز قائل شوید تا آنها را به برند فروشگاه تان وفادار کنید. موارد زیادی از این قبیل وجود دارند که می توانید به آنها فکر کنید. همچنین می توانید در این زمینه مطالعه کنید تا با بررسی فروشگاه های موفق از آنها ایده بگیرید.
چند ایده برای مغازه زدن
پت شاپ
اگر در شهرهای بزرگ زندگی می کنید ممکن است متوجه شده باشید تعداد افرادی که از حیوانات خانگی مثل گربه و انواع پرندگان نگهداری می کنند روز به روز بیشتر می شود. این روند چند سالی است که آغاز شده و در آینده نیز ادامه خواهدداشت. این می تواند یک فرصت محسوب شود.
نقاط قوت
بازار هدف شما در این ایده عمدتا افراد پولدار هستند، پس مشکل کمتری با خرج کردن در مغازه شما دارند.
نقاط ضعف
نباید انتظار موفقیت بدون تبلیغات در این ایده را داشته باشید. تارگت مغازه شما همه افراد نیستند، بلکه کسانی هستند که حیوان خانگی دارند. باید با کمی خلاقیت خودتان را به آنها نشان دهید. این امر نیازمند هزینه است. از نظر فرهنگی هنوز جامعه ما با حیوانات خانگی میانه خوبی ندارد و این امر طبیعی، سرعت افزایش حجم بازار حیوانات خانگی را کند می کند.
مغازه با سرمایه کم
حتما شما هم مغازه هایی را دیده اید که کالاهای خانگی مثل سبزی خردشده و سرخ شده، پیازداغ، ترشی خانگی، مربای خانگی و... می فروشند. برخی از آنها فروش خوبی هم دارند. مغازه ای ساده و بدون نیاز به سرمایه اولیه زیاد که اقلامش مورد نیاز هر خانه ای است.
نقاط قوت
زندگی ماشینی و مشغله های روزانه باعث شده مردم زمان کمتری برای فعالیت هایی مثل سبزی خردکردن داشته باشند، پس حتما به کسی نیاز دارند که این قبیل کارها را برای شان انجام دهید. خیلی از افراد کالاهای خانگی را به کالاهای بسته بندی و فریز شده ترجیح می دهند. مثلا خود شما سبزی تازه را بیشتر دوست دارید یا سبزی فریزشده؟
نقاط ضعف
خرید روزانه سبزی تازه، ارتباط با شبکه تامین، توجه به انقضای محصولات و تازه بودن آنها و... چالش های این کار هستند. این کار نیاز به نظارت بر تامین کنندگان شما دارد، با توجه به این که محصولات شما دارای استاندارد نیستند و مواد افزودنی برای جلوگیری از فساد احتمالی ندارند، از نظر بهداشت محصولات باید از تامین کنندگان خود باشید.
سرگرمی کودکان
با توجه به هرم جمعیتی در حال حاضر تعداد بچه ها نسبت به 20 سال قبل کمتر شده است، بنابراین والدین بیشتر از قبل برای فرزندان شان خرج می کنند. این مورد یعنی فرصتی برای شما! شما می توانید با ارائه خدمات بازاریابی حسی و بازاریابی اینترنتی فروش تان را تضمین کنید. این مورد می تواند شامل یک اسباب بازی فروشی کوچک باشد یا مدل های درآمدی و ایده های پیچیده تر.
نقاط قوت
والدین کنونی عمدتا متولد دهه 50 و 60 هستند. دورانی که فشارهای زیادی به جامعه وارد کرد. آنها اکنون پدر و مادرانی شده اند که دوست دارند فرزندشان برخلاف خودشان در رفاه کامل به سر ببرد. پس هزینه زیادی برای آنها می کنند. حقیقت این است که کار کردن در محیط کودکانه و سر و کله زدن با کودکان روح تان را جوان نگه می دارد و بسیار لذتبخش تر از محیط هایی مثل مکانیکی است!
نقاط ضعف
در حال حاضر بازار کودکان در حالت تعادل است، بنابراین ممکن است در ابتدای کار با چالش جذب مشتری همراه شوید. فرآیند «جاافتادن» مغازه شما زمانبر است.
