به نقل از روابط عمومی معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه، محمدباقر الفت در اختتامیه کارگاه هم‌اندیشی قضات برتر دادگاه‌های اطفال و نوجوانان منتخب از 20 استان کشور که به همت اداره کل پیشگیری‌های فرهنگی و اجتماعی برگزار شد، با اشاره به عضویت این معاونت در کمیته اجرایی کنوانسیون حقوق کودک در ایران، ارتقای کیفیت رسیدگی‌ها در محاکم اطفال با بهره‌مندی از مشاوران را واجد جنبه‌های مثبت بین‌المللی برای کشور دانست و خاطرنشان کرد: یکی از مهم‌ترین اهداف برپایی این کارگاه، ارتقای آگاهی‌های همکاران در دادگاه اطفال و به‌کارگیری تمام ظرفیت‌های قانونی در این محاکم است و تلاش می‌کنیم ذهن همکاران را به این سمت و سو ببریم که به مشاور به چشم یک عنصر هدایتگر و راهنما نگاه کنند که در مسیر اتخاذ یک تصمیم کارشناسی و صدور یک حکم صحیح و غیرقابل خدشه، در کنار قاضی حضور دارد.
الفت در ادامه با اشاره به پرونده قتل ستایش قریشی به تشریح جزئیات حاصل از مطالعه و بررسی این پرونده از سوی متخصصان اداره کل پیشگیری‌های فرهنگی و اجتماعی و تعدادی از اعضای هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی پرداخت و تصریح کرد: ستایش قریشی دختربچه‌ای بود که فروردین سال 95 در اطراف تهران توسط یک پسر نوجوان به قتل رسید.
وی افزود: در این پرونده که قاتل و مقتول هر دو طفل بوده‌اند، می‌بینیم که یک نوجوان ، ابتدا در محیط خانه موردغفلت قرار گرفته است. او طفل ناخواسته بوده است. پدرش کارمند صنایع دفاع، هر روز صبح از جنوب شهر تهران نزدیک شهرستان ورامین به محل کار خود در شمال شهر می‌رفته و شب‌هنگام به منزل می‌رسیده است. این نوجوان در بین چند دختر در خانواده خود بوده و زندگی کاملا مستقل و جدا از خانواده را در پیش گرفته بود ؛ به نحوی که در طبقه دوم خانه در اتاقی مجزا زندگی می‌کرده و فقط از حمایت‌های مالی و پشتیبانی خانواده برای برآورده کردن نیازهایش برخوردار بوده است.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه ادامه داد: امیرحسین، خود را محبوس در آن اتاق کرده و زندگی در فضای مجازی را در پیش گرفته بود. با همسالان خود نیز اصلا ارتباطی نداشته و اهل حضور در مسجد، حسینیه، کتابخانه و پارک هم نبوده است. در این سن و سال معمولا دیده می‌شود که نوجوانان به خانواده خود در حد خرید مایحتاج کمک می‌کنند اما این نوجوان کارش این بوده که فقط در فضای مجازی روزی دو تا سه فیلم مستهجن را دانلود و تماشا کند، او به اصرار پدر و مادرش و به دلیل افت و ضعف تحصیلی در یک مدرسه غیرانتفاعی نیز ثبت نام شده بود.
الفت با اشاره به تجربه امیرحسین در برقراری رابطه جنسی کامل با یک زن به مراتب بزرگ‌تر از خود در سن 14 سالگی، خاطرنشان کرد: حال این سوال مطرح است که چرا یک بچه 17 ساله چنین قتلی به این فجیعی را باید مرتکب شود؟ به دستور حضرت آیت‌الله آملی لاریجانی، آسیب‌شناسی پرونده قتل ستایش را برعهده گرفتیم که این کار به همت همکاران بنده دراداره کل پیشگیری‌های فرهنگی واجتماعی و اساتید دانشگاه انجام شد. ابتدا پرونده شخصیت متهم را بررسی کردیم تا ببینیم دقیقا داریم چه کسی را محاکمه می‌کنیم. این پسر نوجوان، ارتباط فوق‌العاده و ویژه‌ای با بعضی از شبکه‌های مجازی که خیلی خطرناک و فاجعه‌بار هستند، داشته است و تمام آسیب‌هایی که طی سالیان متمادی به او وارد شده، در یک بعدازظهر با دیدن یک دختربچه ظاهرمی شود و مانند یک هیولا با ستایش رفتار کرده است. حال باید دید که آیا او به عنوان قاتل، حالت کمال عقل را داشته است؟
وی تاکید کرد: وقتی می‌خواهیم یک کودک یا نوجوان را محاکمه کنیم باید شرایط او را به دقت مورد توجه قرار دهیم. در این پرونده باید به این جمع‌بندی برسیم که آیا شرایط ماده 91 قانون مجازات اسلامی وجود دارد یا می‌توانیم به خاطر مسلوب‌االاختیار بودن او(که ناشی از مصرف همزمان حشیش والکل بوده است. ) حکم را مطابق ماده 154 همین قانون، تخفیف دهیم یا خیر؟ در این زمینه، نوع برداشت قاضی بسیار اهمیت دارد.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه با بیان اینکه امیرحسین مست بوده زیرا الکل زیاد به همراه حشیش مصرف کرده است، اظهار کرد: از نظر یک قاضی، در چنین پرونده‌ای چگونه حکم باید صادر کرد؟ بی‌تردید اگر از روانشناس و مشاور مشورت بگیریم، حکم بهتری صادر می‌شود زیرا علم قاضی محدود به قوانین است. قاضی باید مشورت کند و سطح آگاهی خود را در این زمینه بالا ببرد زیرا گاهی حساسیت موضوعات بسیار بالاست.
الفت با بیان اینکه ساماندهی امر مشاوره در محاکم اطفال تاکنون متولی خاصی نداشته است، تصریح کرد: هدف ما این است که قضات محاکم اطفال یک رویه واحد داشته باشند و قسمتی از فضای دادگاه را به مشاور اختصاص دهند و حتما نقطه‌نظر کارشناسی را از مشاور دریافت کنند. ما در واقع می‌خواهیم ارتباط قاضی با مشاور دادگاه اطفال و مددکاران را نظام‌مند کنیم.
