معیارها و پارامترهای ضروری انتخاب شهردار سردشت

ساعت: 12:11 منتشر شده در مورخ: 1396/06/26 شناسه خبر: 1194245

زرگار حمزه پور کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری و پژوهشگر مسائل شهری طی یادداشتی به ارائه معیارها و پارامترهای ضروری برای انتخاب شهردار سردشت پرداخت.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از بُلفَت، شورای اسلامی شهر به عنوان یکی از عناصر مهم سیستم مدیریت شهری به عنوان نهاد سیاست گذار، تصمیم گیر و با اندکی تسامح قانون گذار در سطح محلی مطرح است که باید برای ایفای نقش خود از جامعیت عملکردی برخوردار باشد تا بتواند وظایف سیاستگذاری و نظارتی خود را نسبت به تمام امور در حیطه قلمرو شهر و سازمان های ذی ربط در مقیاس محلی به انجام رساند. به عبارت دیگر می توان گفت، شورا سازمانی است محلی با شخصیت حقوقی مستقل که به صورت جمعی، مدیریت بر شهر را به دو شکل نظارت و تصمیم گیری اعمال می کند. مطابق قانون ” تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب ۱۳۷۵ و اصلاحی ۱۳۸۲(قانون کنونی)” مدل انتخابی برای اداره امور شهر، مدل شورا – مدیر شهر (council – Manager model) می باشد، بر طبق این مدل و مطابق قانون فوق، اعضای شورای اسلامی شهر که با رأی مستقیم مردم برای یک دوره چهار ساله انتخاب شده اند، موظفند پس از رسمیت یافتن نسبت به انتخاب شهردار واجد شرایط برای مدت ۴ سال اقدام کنند، در واقع در مدل مذکور، شهردار به صورت غیر مستقیم توسط اعضای شورا انتخاب و عنوان شهردار به مدیر منتخب شورای شهر اطلاق می شود. در این مدل، مدیر شهر رئیس امور اجرایی شهرداری نیز هست، این شکل از حکومت شهری اغلب در شهرهای بالای ۱۰۰۰۰ نفر و بیشتر در جنوب شرق [South- East] و نواحی ساحلی اقیانوس آرام رایج است. بسته به منشور شهر، در این مدل شهردار می تواند قوی یا ضعیف باشد. از جمله شهرهای که با این مدل اداره می شوند می توان به سن دیگو [San Diego] درجنوب ایالت کالیفرنیا آمریکا و فینیکس [Phoenix] در ایالت آریزونا کشور آمریکا اشاره کرد.

از آن جایی که شهر سردشت در طول چند سال اخیر با نابسامانی ها، معضلات و مشکلات عدیده ای از جمله ترافیک و بی نظمی در مسیرهای سواره و پیاده، نبود فضای سبز و تفریحی استاندارد، فقدان عدالت فضایی در سطح شهر از لحاظ برخورداری همه شهروندان از امکانات و منابع محدود شهری، پدیده زشت حاشیه نشینی و اسکان غیر رسمی، مبلمان شهری نامناسب و عدم  تطابق و یکنواختی آن با محیط اطراف، زیباسازی ضعیف و غیر استاندارد محیط شهر، نبود طرح های جامع و تفصیلی، ضعف یا نبود داده و اطلاعات اساسی مکانی، فقدان برنامه یا چشم انداز مشخص شهری و…. مواجه بوده است و شهروندان سردشتی از حداقل های زندگی و امکانات شهری محروم بوده اند که منشاء این مشکلات و معضلات موجود در شهر سردشت را می توان در نبود ثبات مدیریت شهری، ناکارآمدی مدیریت شهری و اعضای شورای شهر، عدم مدیریت یکپارچه شهری یا باور به آن و نبود اعتماد شهروندان به شورا و شهرداری و به دنبال آن مشارکت ضعیف یا عدم مشارکت شهروندان در مدیریت و برنامه ریزی شهری و در مواردی کم اهمیت تر انزوا گزینی جغرافیایی شهر سردشت و فقدان درآمد مالی پایدار شهرداری و… خلاصه کرد.

شایسته و الزامی است منتخبین شورای دوره پنجم به عنوان یکی از ارکان های اصلی مدیریت شهری با لحاظ کردن شرایط بحرانی شهر سردشت و مسائل و مشکلات موجود، با آگاهی و اطلاعات کامل و با تیزبینی گزینه های مد نظر پست شهردار (مدیر شهر) را بررسی و مورد کنکاش قرار داده و با در نظر گرفتن معیارها و پارامترهای مهم و اصولی انتخابی اصلح و شایسته داشته باشند. در این نوشتار بنده بنا به وظیفه شهروندی و دانش تخصصی مرتبط با امور شهری، ۱۰ معیار و پارامتر مهم که اعضای شورای اسلامی شهر لازم است در انتخاب شهردار آینده سردشت لحاظ کنند، مورد بررسی قرار داده ام، امید است مورد توجه منتخبین دور پنجم شورای اسلامی سردشت واقع گردند.

۱- خلاقیت و نوآوری شهری: خلاقیت و نوآوری موتور محرکه پیشرفت و تمدن انسانی است. ایده شهر خلاق بر این اصل اساسی استوار است که «در هر شهری همیشه پتانسیل و  ظرفیتی بسیار بیشتر از آنچه ما در وهله اول تصور می کنیم، وجود دارد». یکی از مهمترین معیارهای که باید شهردار آینده سردشت داشته باشد، معیار خلاقیت و نوآوری شهری است، با توجه به وضعیت نسبتا“ بحرانی شهر سردشت و برای خروج از این وضعیت، شهر سردشت نیاز به شهردار خلاق دارد. معیار خلاقیت برای شهردار ضامن رشد و پیشرفت شهر است، شهر باید گونه ای سامان دهی شود که زمینه بروز خلاقیت همه شهروندان فراهم شود و به طور کلی شهر یک شهر خلاق باشد.

۲- تخصص مرتبط: مسلما” داشتن تخصص در زمینه های مرتبط با مدیریت و برنامه ریزی شهری یک اصل اساسی برای شهردار است، حال این تخصص می تواند هم از طریق تجربه و هم از طریق تحصیلات دانشگاهی کسب گردد. با در نظر گرفتن مشکلات و معضلات گسترده در سطح شهر سردشت، داشتن تخصص و درک صحیح از امور شهری و شهرسازی در کار شهرداری از اهمیت بالایی برخوردار است.

۳- بومی بودن: شهردار آینده سردشت باید معضلات و نارسایی های موجود شهر سردشت را حس کرده و با آن زندگی کرده باشد تا بتواند بهترین راه حل ها را برای رفاه و آرامش شهروندان برگزیند. شهردار بومی مسلما“ شناخت بیشتری از بستر و فضای موجود شهر دارد و با مسائل فرهنگی و اجتماعی و … شهر خودش بیگانه نیست. در این برهه زمانی و با توجه به وضعیت موجود شهر سردشت، شهردار بومی ارجح تر و مثمرثمرتر خواهد بود. شهر سردشت نیاز به تربیت و پرورش مدیران جوانی دارد، مدیرانی که در صورت بسترسازی و زمینه سازی در پست های مدیریتی شهرستان و حتی شهرهای اطراف به کار گرفته شوند. شایان ذکر است، فرض اینکه کارآیی و عملکرد مدیران بومی از مدیران غیر بومی بهتر و قابل قبول تر است، همیشه درست نمی باشد.

۴- برنامه ریز و قدرت تشخیص مسائل و معضلات شهری: شهردار سردشت باید معتقد به برنامه‏ریزی باشد و مسیر را برای برنامه‌محور کردن تمامی اجزای مدیریت شهری هموار کند و باید درک روشنی از نیازها و ضرورت‌های شهر داشته باشد و بداند که خط مشی‌ها و سیاست‌هایی که اتخاذ می‌کند به کدام یک از اولویت‌ها و نیازهای شهروندان در عرصه اجتماع پاسخ می‌دهد، همچنین باید عالم به وضع موجود باشد و به درستی نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای شهر را بشناسد. با استفاده از نقاط قوت شهری، از فرصت ها حداکثر بهره برداری داشته باشد و از مزیت های که در فرصت ها نهفته است در جهت جبران نقاط ضعف برآید و با کمک نقاط قوت از تأثیرات منفی تهدیدات جلوگیری کرده یا تهدیدات را از بین ببرد و ارتباط آن را با مدیریت شهری تبیین کند و بتواند بهترین تصمیمات را برای ساماندهی و برنامه ریزی شهر بگیرد.

۵- مسئولیت پذیری و پاسخگویی (Accountability): این معیار بر مسئول بودن و به عبارت گویاتر، حساب پس دادن مدیر شهر (شهردار) و تصمیم گیران شهری در قبال شهروندان استوار است. مسئولیت پذیری به دنبال خود شفافیت و قانونمندی را نیز به دنبال دارد. مسئولیت پذیری و پاسخگوئی با شاخص هایی چون سازوکارهای رسمی انتشار بودجه، قراردادها، مناقصات و حساب ها، حسابرسی مستقل و منظم، افشای درآمد و دارائی، سهولت رسیدگی یه شکایات و کمیسیون ها اندازه گیری می شود. ضروری است شهردار آینده سردشت به طور شفاف مردم را در جریان جزئیات امور شهرداری (به ویژه امور مالی) قرار بدهد.

۶- هماهنگی و همکاری راهبردی بین شورا و شهرداری: طبق قانون در جمهوری اسلامی ایران، نقش اصلی در مدیریت شهری بر عهده شورای اسلامی شهر است که نمایندگانش از طرف مردم انتخاب شده اند. براساس مدل رایج نظام مدیریت شهری ایران، شورا، شهردار را انتخاب می کند، شهردار مسئول اجرای مصوبات شورا و زیر نظر مستقیم شورا و نظارت دولت فعالیت می کند. در این سیستم مدیریتی همکاری راهبردی شورا و شهردار بسیار کلیدی و حائز اهمیت است. منتخبین دوره ی پنجم شورای سردشت برای جلوگیری از جدال ها و کشاکش های بی پایه بر هماهنگی و همکاری با شهردار آینده سردشت تأکید کنند و هر دو نهاد باید در راستای نفع عمومی شهر، توسعه و رفاه شهروندان حرکت کنند.

۷- اثر بخشی (:(Effectiveness این معیار بر استفاده مناسب از منابع موجود برای تامین نیازهای شهروندان، ارائه خدمات شهری و رضایت شهروندان استوار است. اثر بخشی مکمل کارآئی در ارائه خدمات به شهروندان است و رضایت شهروندان عامل کلیدی در سنجش اثر بخشی فعالیت نهادهای محلی است. اعضای شورای اسلامی شهر سردشت در بررسی و ارزیابی برنامه ها و سوابق کاری گزینه های شهرداری سردست باید بر معیار اثربخشی و کارآیی تأکید بیشتری داشته باشند. اثر بخشی و کارآیی بدین صورت است که شهردار آینده سردشت از امکانات و منابع محدود شهر و شهرداری با کمترین هزینه، بیشترین بهره وری را داشته باشند به نحوی که بتواند رضایت شهروندان را کسب کند.

۸- امانت داری و سابقه روشن در پاکدستی: از مهمترین معیارهای اخلاقی یک مدیر، امانت داری در بیت المال، پاکدستی، دوری از تجمل و اشرافی گری، فساد ستیزی در بدنه نهاد مربوطه می باشد. شهردار آینده سردشت برای جلب مشارکت سازنده مردم در اداره مطلوب شهر، باید بتواند اعتماد افکار عمومی در مبارزه جدی با فساد شهری را احیاء کند. شهردار اصلح فردی است که در کارنامه ی کاری او، این معیار جلب توجه کند. شهردار انتخابی شورای شهر باید سابقه روشنی در پاکدستی و صحت عمل داشته باشد.

۹- تفکر سیستماتیک و مدیریت یکپارچه شهری: نظام مدیریت و برنامه ریزی شهر از مجموعه ای از اجزا و عناصر به هم پیوسته که در کنار یکدیگر کلیت واحد را تشکیل می دهند تشکیل شده است. شهردار باید بتواند با بینشی همه جانبه و کلی نگر تمام عناصر سیستم را در جهت تحقق هدف معینی که دلیل وجودی شهرداری است سامان دهد. مدیریت یکپارچه به مدیریت خودسرانه و تک رو و تک محور گفته نمی شود، بلکه در این مدیریت، کلیه دستگاه های و نهادهای فعال در سطح شهر باید همیار و همسو با مدیریت شهری گام بردارند و در نهایت مدیریت شهری با اتکای به هم اندیشی و دریافت نظرات مختلف نسبت به اتخاذ تدابیری هوشمندانه اقدام می کند. مدیریت و اداره مطلوب شهر سردشت در دوره ی جدید نیاز به مدیریت یکپارچه شهری دارد، شهردار آینده سردشت باید کلیه دستگاه ها، ادارات و نهادهای فعال در سطح شهر سردشت را در مدیریت شهری مشارکت دهد، مدیریت یکپارچه از ضروریاتی است که در پیگیری و اداره امور شهری بسیار تأثیرگذار به نظر می رسد. بسیاری از نابسامانی ها، مشکلات موجود سطح شهر و عدم هماهنگی های شهرداری سردشت با ادارات آب و فاضلاب شهری، منابع طبیعی، راه و شهرسازی و … از فقدان مدیریت یکپارچه شهری ناشی می شود.  مدیریت یکپارچه شهری از صرف هزینه های مجدد جلوگیری کرده و به تبع روند اجرای امور نیز تسریع و تسهیل خواهد شد.

۱۰- شجاعت در مدیریت: معنی حقیقی شجاعت، حُـــریت و قوت قلب است.  شهرداری و مدیر شهر شدن اساسا“ شغلی است که نیازمند شجاعت در تصمیم گیری و اقدام است چرا که عملکرد شهردار با زندگی مردم گره خورده است. شهردار آینده سردشت باید توانایی مواجه با مشکلات و معضلات موجود و آتی شهر را داشته باشد و با کنترل امور بهترین تصمیم را بگیرد. با توجه به وضعیت موجود سردشت، معیار شجاعت برای مدیر شهر یکی از معیارهای کلیدی می باشد. شجاعت یعنی بیرون آمدن از فضاهای گنگ و مبهم موجود و رفتن به سوی قلمروهای جدید. چه زیبا گفته اند که: استراتژی بدون شجاعت می شود یک متن زیبا که قبل از خواب مطالعه می کنند تا چشم هایشان سنگین شود تا زودتر و راحت تر به خواب روند.

در پایان به این جمله از امانوئل کاستلز بسنده می کنم: « تنها در صورتی می توان برای مردم شهر ساخت که فهمید مردم خود چگونه شهرها را می سازند»

رزگار حمزه پور

کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری و پژوهشگر مسائل شهری

انتهای پیام/