روزی که فناوری هواپیما پیشرفت کرد

63 سال پیش در چنین روزی اولین پرواز بوئینگ 80-367، نمونه اولیه سری‌های بوئینگ 707 و سی-135 انجام شد.

نخستین پرواز Dash-80کمتر از دو سال بعد از شروع پروژه، در سال 1954 صورت گرفت. هزینه 16 میلیون دلاری برای بوئینگ که در آن زمان هیچ مشتری متعهدی نداشت، ریسک بسیار بزرگی بود. تنها یک نمونه از آن ساخته شد و در حال حاضر در نمایشگاهی در ویرجینیا در معرض نمایش عموم است. 

 به گزارش دنیای اقتصاد، 63 سال پیش در چنین روزی اولین پرواز بوئینگ 80-367، نمونه اولیه سری‌های بوئینگ 707 و سی-135 انجام شد. 

بوئینگ 80-367 که با نام Dash-80 شناخته می‌شود، یک مدل هواپیمای آمریکایی چهار موتوره بود که بوئینگ برای نشان دادن مزایای موتور جت برای هوانوردی تجاری ساخت. مبنایی که برای طراحی تانکر کی.سی-135 و هواپیمای مسافربری 707 به کار گرفته شد.

نخستین پرواز Dash-80کمتر از دو سال بعد از شروع پروژه، در سال 1954 صورت گرفت. هزینه 16 میلیون دلاری برای بوئینگ که در آن زمان هیچ مشتری متعهدی نداشت، ریسک بسیار بزرگی بود. تنها یک نمونه از آن ساخته شد و در حال حاضر در نمایشگاهی در ویرجینیا در معرض نمایش عموم است.
 
طراحی
در اواخر دهه 1940 دو اتفاق، بوئینگ را به ساخت جت مسافربری ترغیب کرد. نخستین پرواز استارتوجت بی-47 در 1947 و نخستین پرواز اولین جت مسافربری در 1949. رئیس بوئینگ، بیل آلن، در تابستان 1950 یک نمایندگی در انگلستان باز کرد. بوئینگ فکر می‌کرد بال شیب‌دار و غلاف موتور را که به‌عنوان فناوری‌ کلیدی برای بهبود جت مسافربری‌اش ساخته، در کنترل دارد.

در 1950 بوئینگ موقتا یک سند مشخصات برای هواپیمای جت درست کرد و آن را مدل سی60-473 نامید. این اتفاق برای خطوط هواپیمایی قابل اعتماد نبود چون هیچ تجربه‌ای در حمل‌ونقل با جت نداشتند. بوئینگ تجربه فروش به ارتش را داشت اما این موفقیت را در هواپیمای مسافربری مدرن به دست نیاورده بود.

این بازار تحت سلطه داگلاس بود که در تامین نیازهای شرکت‌های هواپیمایی با اصلاح و توسعه دامنه هواپیماهای ملخی‌اش استاد بود و در سال 1950، دی.سی-7 را که در دست تولید بود، معامله می‌کرد.
 
بوئینگ تصمیم گرفت تنها راه موجود برای غلبه بر بی‌اعتمادی خطوط هواپیمایی به جت را انتخاب کند؛ اینکه هواپیمای تکمیل شده را نشان‌شان بدهد. به‌عنوان اولین نسل جدید جت‌های مسافربری، بوئینگ خواست شماره مدل هواپیما تفاوت محسوسی با مدل‌‌های پیشین ملخی داشته باشد.

سری‌های 400، 500 و 600 پیش از این برای موشک‌ها و محصولات دیگر استفاده شده بودند، بنابراین بوئینگ تصمیم گرفت جت‌هایش از سری 700 و اولین آن 707 باشد. بوئینگ تحولات مدل 367 از جمله بال متحرک و موتورهای کمکی را بررسی کرد و تصمیم گرفت 80-367 را بسازد که کمی از کی.سی-97 به جز قطر بدنه بالا (و امکان ساخت قسمت‌هایی از بدنه با ابزار موجود) را حفظ کرده بود. اگرچه این طرح در میان مردم به‌عنوان مدل 707 معرفی شد، نمونه اولیه درون خود بوئینگ به‌عنوان دش80 یا 80- شناخته می‌شد.
 
بدنه 80- به اندازه کافی پهن بود که صندلی‌های پنج نفره را در خود جای بدهد؛ دو صندلی در یک سمت راهرو و سه تا طرف دیگر. قطر بدنه برای کی.سی-135 از 3.35 متر به 3.66 رسید و بوئینگ امیدوار بود که بتواند بدنه 707 را با همین عرض بسازد.

زمانی که بوئینگ متعهد به تولید شد، مدیر عامل شرکت هواپیمایی آمریکایی گفت تنها به شرطی حاضر به خرید بوئینگ است که یک اینچ عریض‌تر از جت مسافربری دی.سی-8 داگلاس باشد. بنابراین تصمیم گرفته شد مدل جدیدی از 707 با قطر بدنه 76/ 3 طراحی شود. از آنجا که 80- تا حد زیادی با دست و با ابزار تولید بسیار کم ساخته شده بود، این تصمیم نتوانست تاخیر چندانی در معرفی این محصول ایجاد کند.

تاریخچه عملیاتی
اوایل 1952 طراحی کامل شد و در ماه آوریل هیات‌مدیره بوئینگ این برنامه را تایید کرد. ساخت 80- در نوامبر در بخش رنتون کارخانه بوئینگ آغاز شد. به‌عنوان نمونه اولیه هیچ گواهینامه یا خط تولیدی وجود نداشت و اکثر قطعات سفارشی ساخته شده بودند. هواپیما در کابین هواپیمایی جا نمی‌شد؛ در نتیجه دیواری با تخته سه‌لا دستگاه‌های کنترل هواپیما برای پرواز آزمایشی را در خود جای داده بود.

دش80 در 15 ماه می ‌سال 1954، دو سال پس از تصویب پروژه و 18 ماه بعد از آغاز ساخت آن به بازار عرضه شد. بوئینگ از دش80 برای پروازهای نمایشی برای مدیران هواپیمایی و صنایع دیگر استفاده می‌کرد. این کار توجهات را روی این سوال متمرکز کرد که کابین جت مسافربری چه شکلی است. بوئینگ برای آنکه حرکت تازه‌ای بکند، یک طراح صنعتی خبره استخدام کرد تا یک کابین به خوبی خود هواپیما بسازد.
 
هواپیمای آزمایشی
پس از عرضه اولین سری تولید 707 در 1957، دش80 به یک هواپیمای آزمایشی متداول تبدیل شد و بوئینگ از آن برای آزمایش انواع تکنولوژی‌ها و سیستم‌های جدید استفاده می‌کرد. یکی از مهم‌ترین کارها در اواخر دهه 1950 آزمایش سیستم جدید 727، از جمله جای‌گیری مناسب موتور پنجم در بدنه عقب بود.

آزمایش‌های دیگری هم انجام می‌شد؛ از جمله آزمایش اَشکال مختلف سوخت هواپیما و تعدادی از دستگاه‌های بالابر مانند دریچه‌ بال که هوای فشرده در آن به طرف دریچه بال هدایت می‌شود تا هنگام فرود و نشستن، بیشتر بلند شود.
 
آخرین پرواز
پس از دو هزار و 350 ساعت و هزار و 691 پرواز، این هواپیما در سال 1969 از رده خارج و در انبار گذاشته شد. در ماه مه‌1972، بوئینگ 80-367 را به موزه هوا و فضای اسمیت‌سونیان اهدا کرد که به‌عنوان یکی از 12 هواپیمای بااهمیت در تمام طول تاریخ برگزیده شد. تا 18 سال پس از آن، در مرکز تعمیر و نگهداری هوافضای AMARG در نزدیکی توسان آریزونا نگهداری می‌شد؛ تا وقتی که بوئینگ در سال 1990 اقدام به بازسازی و تعمیر آن کرد.

آخرین پرواز دش80 به فرودگاه بین‌المللی دالاس در نزدیکی واشنگتن دی‌سی در تاریخ 27 آگوست 2003 انجام شد. آن را دوباره به رنگ اصلی‌ و مشخصه بوئینگ یعنی زرد و قهوه‌ای درآوردند و برای نمایش در یکی از مراکز موزه ملی هوا فضای اسمیت‌سونیان در مجاورت فرودگاه دالاس گذاشتند.

بوئینگ
بوئینگ یک شرکت چندملیتی آمریکایی است که هواپیما، روتور، راکت و ماهواره طراحی، تولید و عرضه می‌کند. این شرکت همچنین خدمات لیزینگ و پشتیبانی محصولات را فراهم می‌کند. بوئینگ یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان هواپیما در جهان و بزرگ‌ترین صادرکننده در ایالات‌متحده است. دفتر مرکزی آن در شیکاگو قرار دارد و توسط دنیس میلنبرگ اداره می‌شود.

بوئینگ به پنج بخش اصلی تقسیم شده: هواپیماهای تجاری بوئینگ(BCA)، بوئینگ دفاع، فضا و امنیت (BDS)، مهندسی، ساخت و تکنولوژی، بوئینگ مرکزی و گروه خدمات اشتراکی بوئینگ. در سال 2016 بوئینگ 6/ 94 بیلیون فروش ثبت کرد و در رتبه 24 مجله فورچون قرار گرفت. بخش فروش هواپیماهای بوئینگ بیش از 90 کشور را پوشش می‌دهد. این شرکت جامع‌ترین آموزش‌های هوایی را در هر دو زمینه تعمیر و نگهداری و خدمه پرواز ارائه می‌دهد.
 
تاریخچه بوئینگ
برادران رایت پروازهای نمایشی را که به آن سیرک پرواز هم می‌گفتند، باب کردند. حرکات نمایشی که مهارت خلبان و قدرت هواپیما را نشان می‌داد. در 1914 ویلیام بوئینگ اولین پروازش را در یکی از همین برنامه‌ها تجربه کرد و اواخر همان سال یک آشیانه هواپیما در سیاتل ساخت.

در جولای 1916 ویلیام بوئینگ شرکت محصولات هوایی پاسیفیک را تاسیس کرد که یک سال بعد به شرکت هواپیمایی بوئینگ تغییر نام داد. در ماه نوامبر اولین هواپیمای این شرکت با مدل سی اولین پروازش را تجربه کرد.

در 1917 زمانی که آمریکا وارد جنگ‌جهانی اول شد، بوئینگ مدل سی را اصلاح کرد تا نیروی دریایی ایالات‌متحده بتواند با ارتش در ارتباط باشد؛ کاری که هنوز هم ادامه دارد. اولین پروژه‌های بوئینگ بر استفاده کاربردی تمرکز داشت؛ در سال 1919 اولین تمرکز تجاری بوئینگ بر رساندن نامه‌ها از سیاتل به کانادا تا هشت سال آینده بود.

در 1927 مدل ای-40 به‌طور اختصاصی برای ارسال نامه‌ بین شیکاگو و سانفرانسیسکو طراحی شد. برای توسعه تجارت پست هوایی، حمل‌ونقل هوایی بوئینگ تاسیس شد. پس از فراگیری یکسری موارد، ادغام‌ها و تصویب قانون پست هوایی در 1934، شرکت هواپیمایی بوئینگ تولد تازه‌ای به خطوط هوایی آمریکا بخشید.
 
در 1937 هواپیمای مسافربری بوئینگ 307 ساخته شد که در زمان خود انقلابی در عرصه هواپیماهای تجاری به پا کرد. خلبان‌ها و مهندسان سراسر دنیا بخش اعظم دهه 1920 را صرف از میان برداشتن محدودیت‌های فیزیکی و دوام هواپیما می‌کردند.

سرویس هوایی ارتش ایالات‌متحده نخستین ناو هواپیمابر جهان را در سال 1924 تکمیل کرد؛ چارلز لیندبرگ اولین پرواز بدون توقف بر فراز اقیانوس‌اطلس را در 1927 انجام داد و در 1930 چارلز کینگزفورد اسمیت و چارلز اولم نخستین خلبانانی بودند که مسیرشان از هر دو نیمکره شمالی و جنوبی گذشت. املیا ارهارت هم نخستین زنی بود که پرواز انفرادی بر فراز اقیانوس اطلس را در 1932 تجربه کرد.

در طول دهه 1920 بوئینگ طبق قراردادی که با ارتش آمریکا داشت، در حال ساخت مدل‌های مختلف هواپیما، از جمله هواپیماهای جنگی و باربری، بود. در همان زمان دانشمندان و مهندسان در آلمان و بریتانیا تحقیق برای نوآوری در پرواز را آغاز کرده بودند: موتور جت، که در دهه 1950 استاندارد شد.
 
بوئینگ 707، اولین موفقیت تجاری
بوئینگ 707 یک هواپیمای باریک با اندازه‌ای متوسط و چهار موتوره است که بین سال‌های 1958 تا 1979 ساخته شد. به‌عنوان اولین هواپیمای جت بوئینگ، 707 بال شیب‌دار و غلاف موتور داشت. اگرچه اولین هواپیمای مسافربری نبود که استفاده می‌شد، اما نخستین هواپیمایی بود که از نظر تجاری موفق شده بود.

707 برای پروازهای داخلی، بین قاره‌ای، بین اقیانوسی و کاربرد نظامی استفاده می‌شد. در دهه بعد مدل‌های بوئینگ 727، 737 و 747 یکی پس از دیگری به بازار حمل‌ونقل هوایی عرضه شدند. پس از آن بوئینگ در ساخت موشک و سفینه فضایی نیز بسیار خوب عمل کرد.