چندی پیش، در نشست هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران،میزان سرمایه گذاری جذب شده خارجی در کشور، قریب به 4/1 میلیارد دلار مطرح شد.
این میزان، در مقایسه با سرمایه گذاری که پیش از این تا رکورد بیش از 5/4 میلیارد دلار نیز افزایش یافته بود به هیچ عنوان رضایت بخش به نظر نمی رسد. در طول قریب به دو سال گذشته، طرح ها و مصوبات بسیاری برای جذب سرمایه گذاری خارجی به تصویب رسیده، که با ملاک قرار دادن آمار و ارقام مطروحه در نشست اتاق بازرگانی تهران، به این واقعیت پی می‌بریم که بخش محدودی از این مصوبات به نتیجه رسیده است. برخی از کارشناسان معتقدند، تجربه قریب به 20 سال گذشته این واقعیت را به ذهن متبادر می‌کند که، تنها 10 درصد از مصوبات این‌چنینی، جنبه عملیاتی به خود گرفته است. آنچنانکه حسین سلیمی، رئیس انجمن سرمایه گذاری داخلی و خارجی اتاق ایران عنوان داشته، بر اساس آمار موجود، میزان مجوز صادره در سال 95 در ارتباط با جذب سرمایه گذاری خارجی، حدود سه برابر شده است.وی می افزاید: میزان ارزش برآورد شده مصوبات مذکور، قریب به 11 میلیارد و 400 میلیون دلار تخمین‌زده می‌شود که ظاهراً تنها 4/1 میلیارد دلار از این میزان محقق شده است.
منصور نجاتی، محقق و پژوهشگر اقتصادی با اشاره به نقش بسیار تعیین کننده و اثرگذار سرمایه‌گذاری‌های خارجی در رشد، پیشرفت و شکوفایی اقتصادی کشور، اظهار داشت: با نگاهی به اقتصادهای قدرتمند دنیا در کشورهای متعدد، به این واقعیت پی می‌بریم که بخش قابل توجهی از این اقتدار به واسطه سرمایه گذاری‌های داخلی و خارجی محقق شده که البته تکیه اصلی ما در این بخش، به سرمایه‌گذاری‌های خارجی معطوف می شود.
وی افزود: فارغ از هرگونه قضاوت در خصوص کیفیت سیاسی کشورها و سیستم حاکمه آن، برخی از کشورها همچون ترکیه، با اتکای به سرمایه گذاری خارجی به توفیقات بسیاری نائل شده اند.
نجاتی عنوان کرد: ترکیه تنها نمونه‌ای از ده‌ها کشور موفق دیگر در عرصه جذب سرمایه گذاری است که البته چه بسیار جوامع و کشورهای دیگری که به مراتب از ترکیه نیز موفق‌تر بوده اند، لذا به کار بردن مثال ترکیه به این دلیل است که به هر حال محدوده ای محسوب می شود که به عنوان کشور همسایه قابل تعریف و بررسی ماست. محقق و پژوهشگر اقتصادی عنوان کرد: موفقیت های اقتصادی کشور ترکیه به میزانی است که امروزه، اقتصاد کشور مذکور، به هیچ عنوان قابل مقایسه با سه تا چهار دهه گذشته نیست و بدون تردید بخش قابل توجهی از این موفقیت، در سایه جذب سرمایه گذاری های خارجی قابل حصول بوده است.نتایج اقتصادی حضور هیأت‌های اقتصادی خارجی، برای مردم تشریح شود
پویا رضوانی، محقق و پژوهشگر حوزه اقتصادی با اشاره به ادعای برخی از مسئولان در خصوص حضور مکرر هیأت‌های اقتصادی خارجی از کشورهای دیگر در ایران، عنوان کرد: در دوران پسابرجام، شاهد رشد فزآینده سفرها و حصور سرمایه‌گذران و رایزنان اقتصادی کشورهای دیگر در ایران بوده ایم که غیرقابل انکار است. وی افزود: بدون تردید، آنچه‌که در علم اقتصاد مطرح است به نتایج حاصله معطوف می شود و تا زمانیکه مذاکرات، رایزنی ها، نشست ها و... به نتیجه ملموس، عملی و کاربردی نرسد، نمی توان از آن به عنوان یک نتیجه اقتصادی یاد نمود.رضوانی عنوان کرد: در برخی از آمار و گزارشات منتشر شده به موضوع جلب 12 میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی اشاره شده و این در شرایطی است که اساسا میان واژه‌ها جلب با جذب، فاصله ای جدی وجود دارد.
محقق و پژوهشگر اقتصادی گفت: می توان از واژه جلب، این چنین استنباط کرد که طرف‌های مقابل یا همان هیأت‌های خارجی، برای ایجاد زمینه و بستر سرمایه گذاری خارجی، مذاکرات و نشست هایی برگزار نموده‌اند و بصورت تلویحی یا تصریحی، رضایت خود را برای سرمایه گذاری اعلام داشته اند، اما همچنان این رضایت یا طرح ها بر روی کاغذ و یا بصورت شفاهی مطرح شده و جذب واقعی در این حوزه، به‌صورت کامل محقق نشده است.
رضوانی عنوان کرد: به نظر می رسد، ضروری است که دستگاههای ذی‌ربط، در گزارشی تشریحی و مبسوط، جزئیات دقیق و کامل میزان سرمایه گذاری های جذب شده از حضور هیأت‌های خارجی را منتشر نمایند تا تصویری روشن و شفاف تر از نتایج این مذاکرات برای عموم مردم ترسیم شود.
در صورت جذب 12 میلیارد دلار سرمایه گذاری، بسیاری از مشکلات فعلی اقتصاد مرتفع شده بودپویا صدری، دانش آموخته رشته اقتصاد با اشاره به نقش ملموس و روشن سرمایه گذاری 12 میلیارد دلاری در کشوری همچون ایران گفت: بعید به نظر می رسد این میزان از سرمایه گذاری جذب شده باشد، زیرا در صورت حصول و تحقق چنین توفیقی، بسیاری از مشکلات فعلی اقتصاد کشور مرتفع شده بود.
وی افزود: البته ذکر این نکته نیز ضروری به نظر می رسد که حوزه سرمایه گذاری نیز امر حائز اهمیتی به شمار می رود و به تبع، حصول نتایج سرمایه گذاری در برخی عرصه‌ها و بخش ها، زمان بر است، اما این رقم و عدد آن‌چنان بزرگ و حجیم است که قطعاً تحقق آن، نتایج مثبتی را به همراه خواهد داشت، لذا آنچنانکه باید بازتاب آن احساس نمی شود.
دانش آموخته رشته اقتصاد عنوان کرد: در صورت انتشار گزارشات جزء به جزء در خصوص ریز ارقام سرمایه گذاری ها، به نحو شایسته و دقیق‌تری می‌توان این موضوع را مورد بحث و بررسی قرار داد و در صورت طرح این ادعا که 12 میلیارد دلار سرمایه گذاری جذب شده، می طلبد، اسناد و مدارک آن نیز منتشر شود تا تصویری روشن‌تر از این توفیقِ برجسته، ترسیم شود.
وی افزود: به هر ترتیب میان برخی کارشناسان در خصوص واژه جلب و جذب، اختلاف نظر وجود دارد و به اعتقاد بنده، به کار بردن عنوان جلب در این خصوص صحیح تر به نظر می رسد.
رضوانی در خاتمه یادآور شد: نفس سرمایه گذاری خارجی، نوید بخش و مؤثر خواهد بود، اما باید تدابیری اتخاذ شود که این سرمایه گذاری ، بیشتر در حوزه‌های مولد، عملیاتی شود و قطعاً هر آنچه برای تحقق این امر تلاش بیشتری شود، روند حل و فصل مشکلات و معضلات اقتصادی با سرعت و شتاب فزآینده‌تری همراه خواهد شد.
