کلاس درس پای تلویزیون/دردسرهای گرد و غبار برای معلمان و دانش‌آموزان خوزستانی
در روزهاي گذشته بازهم مدارس استان خوزستان به‌دليل غلظت ريزگردها تعطيل بود. تعطيلي‌هاي پياپي مدارس در خوزستان براي دانش‌آموزان و معلمانشان درد‌سر‌ساز شده. افزايش گردوغبار در خوزستان اصلي‌ترين دليل تعطيلي مدارس در سال‌هاي اخير بوده است. در دو روز گذشته شدت گردوغبار، مدارس و دانشگاه‌هاي هشت شهر خوزستان را به تعطيلي کشانده. معلمان خوزستاني از این وضعيت راضي نيستند و افت تحصيلي دانش‌آموزان را تأييد مي‌کنند. به گفته يکي از آنها، مدارس در استان خوزستان دو برابر مدارس ديگر استان‌ها تعطيلي دارد. آن‌طور که مسئولان محلي مي‌گويند در برخي موارد با وجود بحراني‌بودن هوا مدارس تعطيل نمي‌شوند و در ماه‌هاي اخير فقط در موارد فوق‌اضطراري اين تصميم گرفته شده است. با نزديک‌شدن به پايان سال تحصيلي بسياري از دانش‌آموزان خوزستاني به‌دليل تعطيلي‌هاي پياپي آمادگي لازم براي امتحانات پايان دوره را ندارند. آموزشوپرورش خوزستان اما در اقدامي تصميم دارد کلاس‌هاي جبراني دانش‌آموزان را از صداوسيماي اين استان براي دانش‌آموزان پخش کند.
پخش کلاس‌هاي جبراني از تلویزيون
آموزشوپرورش استان خوزستان که با گزارش مديران مدارس، از وضعيت تحصيلي و آمادگي دانش‌آموزان براي برگزاري امتحانات پايان ترم با‌خبر شده، تصميم دارد با استفاده از معلمان مجرب کلاس‌هاي درس را از مدرسه به تلویزيون و خانه دانش‌آموزان بياورد. کلاس‌هاي جبراني قرار است در ساعات مشخص و براي رده‌هاي سني متفاوت از شبکه استاني خوزستان پخش شود تا شايد جبران عقب‌ماندگي در سال تحصيلي به‌دليل تعطيلي‌هاي ناشي از آلودگي هوا انجام شود. کلاس‌هاي جبراني‌ای که براي دانش‌آموزان خوزستاني در نظر گرفته شده از ساعت 17 روز يکشنبه آغاز شده و تا 22 ارديبهشت، پيش از شروع امتحانات به صورت روزانه ادامه دارد. تمرکز اين برنامه‌ها بيشتر بر نيمه دوم کتاب، يعني زماني است که گردوغبار موجب شد دانش‌آموزان از درس‌ها عقب بيفتند. محمد تقي‌زاده، مديرکل آموزشوپرورش خوزستان، اميدوار است که پخش اين برنامه‌هاي آموزشي از تلويزيون بخشي از مشکلات درسي ناشي از تعطيلي‌هاي مکرر در پي وقوع پديده ريزگردها را حل کند. او مي‌گويد: با انجام تفاهمنامه آموزشوپرورش با صداوسيماي مرکز استان مقرر شد برنامه‌هاي آموزشي از تلويزيون درباره دروسي مانند رياضي، فيزيک، شيمي، ادبيات و عربي براي دانش‌آموزان دوره اول و دوم متوسطه پخش شود. با تصميم آموزشوپرورش خوزستان اگرچه شايد بخشي از عقب‌ماندگي درسي دانش‌آموزان برطرف شود اما کيفيت کلاس‌هاي پخش‌شده از تلویزيون نمي‌تواند به اندازه کلاس‌هاي تشکيل‌شده در مدرسه به اين دانش‌آموزان کمک کند. با توجه به تداوم گردوغبار در روزهاي اخير امکان برگزاري کلاس‌هاي فوق‌برنامه در مدارس از سوي معلمان و مديران غير‌ممکن شده است. مديرکل آموزشوپرورش خوزستان اما پخش تلویزيوني را تنها چاره مسئولان آموزشوپرورش مي‌داند. او درباره اطلاع‌رساني به دانش‌آموزان مي‌گويد: آموزشوپرورش در‌اين‌زمينه براي مدارس پيامک ارسال کرده است. اميدواريم دانش‌آموزان از پخش اين برنامه‌ها استقبال کنند و اين برنامه بتواند بخشي از مشکلات درسي آنها را حل کند.
تعطیلی‌مداوم و افت‌تحصیلی دانش‌آموزان
احمد رئيسي، معلم خوزستاني است. 13 سال است که در يکي از دبيرستان‌هاي پسرانه اهواز تدريس مي‌کند اما سه سال اخير را بدترين سال‌هاي دوره تدريسش مي‌داند. مي‌گويد در اين سال‌ها شرايط مدارس از هميشه سخت‌تر بود. «کلاس‌ها يکي در ميان تعطيل است، ما بايد طبق تقويم آموزش تدريس را در زمان مشخصي تمام کنيم اما تعطيلي‌هاي پياپي مانع اين موضوع شده، فشردگي روزهاي پاياني سال براي اتمام کتاب و مطالب روند پيشرفت تحصيلي را متوقف کرده است.»
تصور همه درباره واکنش دانش‌آموزان به تعطيلي مدارس اين است که آنها از اين موضوع استقبال مي‌کنند. خيال مي‌کنيم دانش‌آموزان در روزهاي تعطيل دنبال تفريح مي‌روند؛ از اينکه مجبور نيستند وقتي را در مدرسه بگذرانند، احساس خوبي دارند. رئيسي اما مي‌گويد اين کليشه ديگر براي دانش‌آموزان خوزستان صدق نمي‌کند. «تعطيلي براي دانش‌آموزان خوشايند است اما وقتي تعداد تعطيلي‌ها در مدارس بيش از حد طبيعي است، نه دانش‌آموزان از آن استقبال مي‌کنند و نه معلمان. دانش‌آموزان زيادي هستند که با اعلام تعطيلي به‌دليل گردوغبار ناراحت مي‌شوند.»
او تعطيلي‌هاي پياپي را به ضرر دانش‌آموزان مي‌داند. رئيسي مي‌گويد: فرهنگ مطالعه اختياري در کشور ما وجود ندارد. وقتي مدرسه تعطيل باشد دانش‌آموزان سراغ مطالعه نمي‌روند و همين باعث افت تحصيلي شديد در مدارس مي‌شود. هفته گذشته بود که مديرکل آموزشوپرورش خوزستان از ارتقاي هشت‌پله‌اي خوزستان در رتبه کنکور خبر داده بود. او البته گفته بود که ارتقای هشت‌پله‌اي رتبه کنکور خوزستان با وجود مشکلات و شرايط استان طبيعي نبود و قابل مقايسه با ديگر استان‌هاي کشور نيست. به گفته رئيسي اما ارتقاي رتبه کنکور در خوزستان با افت تحصيلي در برخي مدارس اين استان تداخلي ندارد. «افت تحصيلي بيشتر در دانش‌آموزان مقاطع دبستان و راهنمايي اتفاق مي‌افتد، درحالي‌که دانش‌آموزان متوسطه با درنظرگرفتن قبولي دانشگاه تلاش بيشتري براي جبران عقب‌ماندگي تحصيلي مي‌کنند.» او مي‌گويد: «بيشتر معلمان و مديران از افت تحصيلي دانش‌آموزان مقاطع دبستان و راهنمايي با‌خبرند اما اين آمارها به اين دليل که ممکن است افت تحصيلي را بازهم افزايش دهد، به صورت رسمي اعلام نمي‌شود.»
کانون‌هاي جديد گردوغبار، تداوم آلودگي
آلودگي در خوزستان اگرچه در سال‌هاي اخير به يکي از اصلي‌ترين دغدغه‌ها تبديل شده است اما فعالان محيط‌زيست معتقدند راهکارهاي ارائه‌شده مانند مالچ‌پاشي و نهال‌کاري براي شرايط زيست‌محيطي فعلي در خوزستان مانند تسکين‌هاي موقت عمل مي‌کند، نه درمان قطعي و دائمي. چندي پيش فعالان محيط‌زيست اهواز، خواستار تأمين حقابه و جلوگيري از تخريب تالاب بامدژ، سومين تالاب با‌اهميت خوزستان شدند؛ تالابي که به گفته آنها در صورت عدم توجه، به يکي از کانون‌هاي جديد گردوغبار در خوزستان تبديل خواهد شد. بامدژ يکي از چشم‌نوازترين مناظر اطراف اهواز است که در سال‌هاي اخير با چالش‌هايي مواجه بوده است. تصرف اراضي تالابي و تبديل‌کردن آن به زمين‌هاي کشاورزي بيشترين تخريب‌ها را براي سومين تالاب با‌اهميت استان به همراه داشته است. زهکش «خارور»، برداشت بي‌رويه از منابع موجود، ورود آلاينده‌ها و پساب‌هاي کشاورزي، شامل کودهاي حيواني و شيميايي و سموم، همچنين ورود آلاينده‌ها، پساب‌ها و پسماندهاي شهري و تخصيص اراضي حاشيه‌اي تالاب به کشاورزي در نتيجه کم‌آبي از ديگر عوامل تهديدکننده اين تالاب هستند، تا جايي که مدير انجمن مهرورزان زمين نسبت به تخريب تالاب بامدژ هشدار داده و گفته است: در صورت تخريب اين تالاب، شهرستان اهواز به وسيله کانون‌هاي گردوغبار محاصره مي‌شود.
شهرام دهکردي مي‌گويد: تالاب بامدژ به‌دليل نزديکي به اهواز مي‌تواند تأثير زيادي بر دما و مطبوع‌شدن هواي اين کلانشهر آلوده داشته باشد. به گفته اهالي در اين فصل براي آبگيري سد شاوور آب ورودي به تالاب کم مي‌شود. بخش‌هايي از تالاب توسط روستایيان تخريب شده و بخش‌هايي نيز براي کشاورزي تصرف شده و گندم‌کاري و ساختمان‌سازي در تالاب کاملا واضح است.
او تالاب بامدژ را يکي از بهترين زيستگاه‌هاي پرندگان مهاجر دانست و افزود: حقابه اين تالاب تأمين نشده و تالاب رو به خشکي مي‌رود، کانالي موسوم به «خارور» نيز از ميان آن مي‌گذرد که زهاب‌هاي کشاورزي را جمع‌آوري مي‌کند و اين کانال، مانع آبگيري تالاب مي‌شود.
۴۷۲۳۵
