مستند متهمین دایره بیستم کاری از حسام اسلامی است که توانست جایزه بهترین مستند در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر را کسب کند. شاید یکی از علل دریافت این جایزه، داستان خاص آن است. آسمونی در این مقاله مطالبی در مورد مستند متهمین دایره بیستم را برای شما عزیزان تهیه کرده است که در ادامه می خوانید.
“متهمین دایره بیستم” حاصل پنج سال زندگی و معاشرت فیلمساز با یک تبهکار جوان و همراهی با او در برخی از اعمال مجرمانه و مسائل و مشکلات پس از آن است. با این مقدمه طبعا صفت هایی چون جسورانه و صریح و بی پرده هم به شکل کلیشه ای در ذهن مخاطب شکل می گیرد.
“متهمین دایره بیستم” قطعا واجد این صفت ها هست. هرچند مرز میان مستند محض و بازسازی صحنه ها در فیلم تا حد زیادی مخدوش شده و به درستی مشخص نیست کدام بخش های فیلم بازسازی شده اند. در فیلم با جوانی از طبقات فرودست جامعه و گروه دوستانش همراه می شویم و با آنها به دل چند سرقت لوازم خودرو می رویم. دوربین فیلمساز در همه دقایق همراهی با این جوانان روشن است و در اغلب اوقات چون ناظری خاموش ، نمایشگر احوالات جوانانی است که به ته خط رسیده و از هیچ جرمی ابا ندارند.
اما گاه دوربین قرارداد خود با تماشاگر ( قرار گرفتن در جایگاه ناظر خاموش) را به دست فراموشی سپرده و در روند اتفاقات دخل و تصرف می کند. به این ترتیب عدم یکدستی لحن در لحظه هایی از فیلم به چشم می خورد. این همراهی ادامه دارد تا زمانی که جوان اول فیلم دستگیر شده و به زندان می افتد. صدای چند تماس تلفنی میان جوان و فیلمساز تنها دستمایه فیلم در غیاب شخصیت اصلی است.
در حالی که با ساختاری که فیلم در پیش گرفته و به دنیای شخصی آدم ها نزدیک شده ، انتظار می رفت فیلم در غیاب شخصیت اصلی توجه بیشتری به اطرافیان او و عوارض ناشی از به زندان افتادنش داشته باشد. “متهمین دایره بیستم” به لحاظ ایده مستندی جسور و به لحاظ پرداخت اندکی دچار پراکندگی است.
بی تردید ساخت چنین مستندی با جلب اعتماد چند جوان خلافکار و همراه شدن با آنها حتی در زمان اقدام به سرقت کار بسیار دشواری بوده است. همین نکته و پویایی ضرباهنگ رخداد وقایع است که به فیلم جذابیت می بخشد و نقاط ضعف را تا حد زیادی پوشش می دهد.
وقتی در گفتار متن اعلام می شود که ارتباط فیلمساز با سوژه پس از دومین بار به زندان افتادنش قطع شده به نظر می رسد که فیلم به پایان رسیده است. اما ناگهان برگ برنده فیلم رو می شود و به بهانه ازدواج جوان سارق دوباره وارد مسیر زندگی اش می شویم.
مسیری که تا حد زیادی نسبت به روزهای پیش از زندان تغییر کرده و مخاطب را با ناباوری با سیر تحول شخصیتی جوان مواجه می سازد. از اینجا فیلم لحن و شیوه دیگری را در پیش می گیرد.
این نکته که جوان کله خرابی که از ابتدای فیلم دیده ایم ، پس از آزادی از زندان با چنین تحولی در منش و رفتار و سبک زندگی روبرو شده به اندازه کافی جذاب هست که دیگر از خود نپرسیم او هزینه برگزاری مراسم عروسی در تالار و اساسا زندگی مشترک را چگونه به دست آورده است. “متهمین دایره بیستم” به لحاظ جذابیت های ژورنالیستی می تواند یکی از بحث انگیز ترین مستندهای سال های اخیر سینمای ایران به شمار رود.
«متهمین دایره بیستم» بهترین مستند جشنواره فیلم فجر شد
هیات داوران بخش مستند سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر ضمن تقدیر از تهیه کنندگان «صفر تا سکو»، سیمرغ بلورین بهترین فیلم مستند را به حسام اسلامی برای ساخت مستند «متهمین دایره بیستم» اهدا کردند.
حسام اسلامی پس از دریافت جایزه اش از جمعیت حامی کودکان کار و خیابان تشکر کرد و گفت: اگر این جمعیت در کنار من نبود، قطعا این فیلم ساخته نمی‌شد.
سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی هم به یاسر خیر برای ساخت «آهستگی» اهدا شد. او پس از کسب جایزه اش گفت: از کودکی جشنواره را از تلویزیون تماشا می کردم حال خوشحالم که از اینجا می توانم با شما صحبت کنم. امسال ۱۱ فیلم مستند درجه یک داشتیم که می توانست مخاطب را راضی کند.
از همه عوامل فیلم و پدر و مادرم تشکر می کنم. اگر سینما نبود جهان جای جذابی برای من نبود. امیدوارم فیلم مستند از سال آینده به بخش اصلی بیاید این سینما در روایت و ساختار پیشرو است. امیدوارم مستند قابلیت اکران پیدا کند.
سیمرغ بلورین، لوح تقدیر و جایزه نقدی بهترین دستاورد فنی و هنری هم به سید وحید حسینی برای مستند «بزم رزم» تعلق گرفت.
او پس از کسب جایزه اش گفت: ما در جشنواره فیلم فجر غربت داریم، شما اهالی سینما نیامدید فیلم های ما را ببینید، ما همه فیلم ها را دیدیم اما سالن های ما خالی رفت. فکر می کنم برای بهبود این وضعیت باید ابتدا از خودمان شروع کنیم. فیلم من درباره موسیقی است و برای شجریان آرزوی سلامتی می کنم.
+ عضو تلگرام آسمونی شوید: کانال تلگرام
