گروه معارف: آل‌عمران سومین سوره قرآن دارای ۲00 آیه و مدنی است و همانند سایر سوره‌های نورانی قرآن کریم برای آن خواصی بسیار ناب ذکر شده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) از زنجان، خدای متعال قرآن را به عنوان چراغ هدایت برای نوع بشر فرستاده تا سعادت جاودانی او را در همه ابعاد تامین کند.در آیه ۸۲ از سوره مبارکه الاسراء می‌خوانیم: «وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ وَلَا يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَسَارًا»؛ «و ما آنچه را براى مؤمنان مايه درمان و رحمت است از قرآن نازل مى كنيم و[لى] ستمگران را جز زيان نمى افزايد».
همه آیات و سوره‌های این کتاب الهی برای خود دری از درهای رحمت الهی است و خواص مادی و معنوی فراوانی برای آیات الهی ذکر شده است که از آن جمله سوره مبارکه انشقاق است، این سوره مکی هشتاد و چهارمین سوره قرآن كریم ودارای ۲۵ آیه است.
لازم است بدانیم که ثواب‌ها و فضیلت‌ها و پاداش‌هاى مهمى که براى تلاوت قرآن یا سوره‌ها و آیات خاصى نقل شده هرگز مفهومش این نیست که انسان آنها را به صورت اوراد بخواند و تنها به گردش زبان قناعت کند. بلکه خواندن قرآن براى فهمیدن، و فهمیدن براى اندیشیدن و اندیشیدن براى عمل است .اتفاقا هر فضیلتى درباره سوره‌اى یا آیه اى ذکر شده تناسب بسیار زیادى با محتواى آن سوره یا آیه دارد.
آل‌عمران سومین سوره قرآن کریم است که 200 آیه دارد و در سال سوم هجرت پس از جنگ احد در مدینه نازل شد. در وجه تسمیه سوره آل‌عمران می‌توان گفت: عمران نام سه نفر از اشخاص مشهور بوده است: نام پدرحضرت موسی (ع)، پدر حضرت مریم (ع) و پدر حضرت علی (ع) که بیشتر به ابوطالب مشهور بوده است. ولی در این سوره ببیشتر منظور از آل عمران، پدر حضرت مریم و همسرش و حضرت مریم (ع) و حضرت عیسی (ع) است، این کلمه دو بار در این سوره به کار رفته است.
یکی از مشخصات بارز این سوره که در قریب به پنجاه آیه یعنی آیه 121 تا 165 جلب نظر می کند عبارت است از توصیف غزوه احد، و ثبت و ضبط رویدادهای مربوط به آن و ارائه درس‌ها وعبرت‌ها در لابلای آن. به دنبال توصیف از غزوه احد، بیان و گزارشی راجع به فضیلت شهادت و منزلت شهداء در پیشگاه پروردگار طی آیاتی جلب نظر می‌کند و قضیه و داستانی از غزوه «حمراء الاسد» و دعوت مردم به صبر و ثبات و پایداری نیز ضمن آیاتی از این سوره مطرح شده است. در پایان سوره تصویر و تابلوی جالبی از دعاء مومنین و استجابت این دعا از سوی پروردگار جهان ترسیم گردیده است.
محتوای سوره
در این سوره مطالب زیادی از جمله ماجرای جنگ احد، مطالب فراوانی راجع به جهاد، مباهله، دعوت یهود به اسلام، امر به صبر و پایداری، بیان فضیلت شهدا و چند دعای زیبا آمده است. به طور كلی می‌توان محتوای سوره را به چند بخش تقسیم کرد: بخش مهمی از این سوره از توحید و صفات خداوند و معاد و معارف اسلامی بحث می‌کند.
بخش دیگری پیرامون جهاد و دستورات مهم آن و حیات جاویدان شهیدان در راه خدا، همچنین درس‌های عبرتی که در دو غزوه بدر و احد بود سخن می‌گوید.
در قسمتی از این سوره به یک سلسله احکام اسلامی در زمینه لزوم وحدت مسلمین، خانه كعبه، فریضه حج، امر به معروف و نهی از منکر، تولی و تبری، مسأله امانت، انفاق در راه خدا، ترک دروغ، مقاومت و پایمردی در مقابل دشمن، صبر در مقابل مشکلات و آزمایش‌های مختلف و خداوند در هر حال، اشاره شده است.
بخشی از تاریخ انبیاء از جمله آدم و نوح و ابراهیم و موسی و عیسی و داستان مریم و مقامات این زن بزرگ نیز ذکر شده است.
فضیلت قرائت سوره
نبی اکرم (ص) فرمودند: « هر کس سوره آل عمران را بخواند به تعداد آیات آن، امانی بر پل دوزخ به او می دهند».
حضرت امام صادق (ع) فرمودند: هر کس سوره آل عمران را بخواند روز قیامت همراه او و روی سرش سایه‌ای خواهد بود.
حضرت رسول اکرم (ص) فرمودند: هر کس سوره آل عمران را در روز جمعه بخواند تا وقتی که خورشید غروب کند خدا و فرشتگان برای او درود می‌فرستند و نیز فرمودند: هر کس در شب آیات آخر سوره آل عمران را بخواند این گونه است که همه آن شب را عبادت کرده است.و نیز در روایتی دیگر از ایشان آمده است: هر کس شب جمعه سوره آل عمران را بخواند فردای قیامت او را دو پرده دهند تا چون برق از پل صراط بگذرد .
اثرات شفا بخش سوره
اگر آیه 8 این سوره را بجای دردناک بخوانند شفا یابد: « رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنْتَ الْوَهَّابُ».
چون کسی از خانه خارج شود آیات آخر سوره آل عمران و قدر و حمد و آیة الکرسی را بخواند که موجب بر آمدن حاجت‌های دنیا و آخرت است.
برای گشایش کارها باید هر روز 350 بار آیه 73 «قُلْ إِنَّ الْفَضْلَ بِیَدِ اللّهِ یُؤْتِیهِ مَن یَشَاء وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ »؛ بگو: فضیلت به دست خداست ، به هر کس خواهد آن را عطا می کند ، که او بخشاینده و دانا است.
