اعتیاد در میان دانشجویان از جمله آسیب های اجتماعی است که مورد توجه سیاست گذاران کشور، جامعه شناسان و محققان اجتماعی قرار گرفته است. بنابر تحقیقات علمی، گرایش به مصرف مواد مخدر در گروه سنی 15 تا 29 سال گزارش شده است که سن دانشجویی نیز شامل آن می شود.
دانشجویی که لازم است سرمایه مالی، زمانی و فکری خود را صرف آموختن کند اما به دلیل ابتلا به بیماری اعتیاد، کارآیی علمی و برنامه ریزی برای آینده خود را از دست می دهد، در چنین شرایطی دانشجو نسبت به آینده خود دچار یاس و ناامیدی می شود و مهم تر آن که بر اثر اعتیاد، از درس و تحصیل غافل می ماند و اگر هم بتواند از دانشگاه فارغ التحصیل شود توان پیگیری شغل مناسب را نخواهد داشت.
ایرنا در گفت وگویی با دکتر جعفر بای، آسیب شناس اجتماعی، به واکاوی مسئله اعتیاد در میان دانشجویان پرداخته است و به سؤالاتی با این مضمون که آیا گرایش دانشجویان به مصرف مواد مخدر به علت نبود برنامه ریزی در اوقات فراغت آنان است؟ و اینکه به منظور پیشگیری از اعتیاد میان دانشجویان چه راهکارهایی پیشنهاد می شود ؟ پاسخ داده است.
متن این پرسش و پاسخ به این شرح است :
** س : برخی از جامعه شناسان معتقدند درمیان دانشجویان با دوتیپ انزوا طلب و یا بدعت گذار مواجه هستیم که هر دو مؤلفه بستر مناسب برای ظهور رفتارهای انحرافی ازجمله اعتیاد است. شما اعتیاد درمیان دانشجویان را چگونه تحلیل می کنید؟
زمانی که در جامعه ای سونامی اعتیاد اتفاق می افتد به طور حتم موج آن سونامی طبقات مختلف اجتماعی را درگیر می کند ، دانشجو هم به عنوان یک طبقه اجتماعی قطعا درگیر این بحران اجتماعی می شود .
بنابراین نباید در این حوزه پنهان کاری یا اعتیاد دانشجویان را انکار کنیم ، دانشجویان هم مانند سایر گروه های اجتماعی تحت تأثیر جریانات جامعه دچار معضل ومشکلات اجتماعی می شوند .
درحقیقت مؤلفه هایی مثل ریسک پذیری ، رفاه طلبی ، تحقق آرمان ها و آرزوهای رویایی شدن . . . زمینه ابتلا به اعتیاد را در دانشجویان تقویت می کند .
**س : جامعه شناسان در تحلیل پدیده اعتیاد درمیان دانشجویان بر این باورند که دانشجویان به علت نبود برنامه ریزی در گذران اوقات فراغت و حس تفریح و گذر وقت ، به راحتی در معرض اعتیاد به مواد مخدر قرار می گیرند ، نظر شما چیست ؟
امروزه آن مسئله اجتماعی که دانشجو با آن درگیر است « فقدان مهارت گذران مناسب اوقات فراغت » است . در واقع یک دانشجو نمی داند که چگونه فراغت خود را سپری کند ، این نبود توانایی و مهارت در گذران اوقات فراغت سبب سرگردانی ، پریشانی و بلاتکلیفی در مدیریت زمان دانشجویان شده است . به عبارت دیگر یک دانشجو وسعت زمانی که در اختیار او است نمی داند چگونه مدیریت کند .
درحقیقت روزانه ، زمان هرفردی به سه بخش کار ، فراغت و خواب تقسیم می شود ، دانشجویان بیشتر زمان خود را صرف خواب می کنند، درس او هم به عنوان کار دانشجو محسوب می شود که چندان وقت و زمان دانشجو را نمی گیرد ، یعنی زمان برای این سه بخش زندگی یک دانشجو به تساوی تقسیم نشده است لذا یک دانشجو قادر نیست به درستی بر زمان خود تسلط داشته باشد و این نبود توانایی و مهارت سبب شده است که فراغت به بطالت بگذرد .
نکته مهم دیگر آن است که سازمان های فرهنگی، نهاد های اجتماعی ورفاهی ، چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان را مدیریت نکرده اند .
** س: به منظور پیشگیری از اعتیاد دانشجویان چه راهکارهایی را پیشنهاد می کنید؟
اول آن که ، وقت جوانان به ویژه دانشجویان مدیریت و اوقات فراغت آنان به طور غیر مستقیم برنامه ریزی شود ، زیرا جوانان بشدت نیازمند کمک اند .
دوم آنکه ، با جوانان مدارا کنیم ، یعنی برای گذران اوقات فراغت آنان میدان مانوری فراهم کنیم ، زیرا تمام سیاست های اتخاذ شده به صورت دستوری است و فقط برای آنان محدودیت فراهم کرده ایم و این محدودیت ها به ممنوعیت ها کشیده شده و این ممنوعیت ها جوانان را در مقابل ما قرار داده است لذا این تقابل و درگیری در نهایت موجب لجاجت جوانان می شود و یکی از پیامدهای این رفتارهای اجتماعی نادرست، سبب گرایش آنان به مصرف مواد مخدر است.
اجتمام** م.خ** 1569
مصاحبه کننده: مهرنوش خرمی **انتشار: علی حبیبی
*آگاهی از آخرین اخبار اجتماعی و حوادث ایران و جهان در کانال تلگرام گروه اجتماعی ایرنا:
@irnaej
https://t.me/irnaej
